Changes

Jump to navigation Jump to search
170 bytes added ,  06:04, 27 March 2018
Line 1,146: Line 1,146:  
snigdhashItastanukaphe rUkShashItaH kaphe ghane|  
 
snigdhashItastanukaphe rUkShashItaH kaphe ghane|  
 
kramaH kAryaH paraM bhojyaiH snehairlehaishca shasyate||86||  
 
kramaH kAryaH paraM bhojyaiH snehairlehaishca shasyate||86||  
 +
 
shRu~ggATakaM padmabIjaM nIlIsArANi pippalI|  
 
shRu~ggATakaM padmabIjaM nIlIsArANi pippalI|  
 
pippalImustayaShTyAhvadrAkShAmUrvAmahauShadham||87||  
 
pippalImustayaShTyAhvadrAkShAmUrvAmahauShadham||87||  
 +
 
lAjA~amRutaphalA drAkShA tvakkShIrI pippalI sitA|  
 
lAjA~amRutaphalA drAkShA tvakkShIrI pippalI sitA|  
 
pippalIpadmakadrAkShA bRuhatyAshca phalAdrasaH||88||  
 
pippalIpadmakadrAkShA bRuhatyAshca phalAdrasaH||88||  
 +
 
kharjUraM pippalI vAMshI shvadaMShTrA ceti pa~jca te|  
 
kharjUraM pippalI vAMshI shvadaMShTrA ceti pa~jca te|  
 
ghRutakShaudrayutA lehAH shlokArdhaiH pittakAsinAm||89||  
 
ghRutakShaudrayutA lehAH shlokArdhaiH pittakAsinAm||89||  
 +
 
sharkarAcandanadrAkShAmadhudhAtrIphalotpalaiH|  
 
sharkarAcandanadrAkShAmadhudhAtrIphalotpalaiH|  
 
paitte, samustamaricaH sakaphe, saghRuto~anile||90||  
 
paitte, samustamaricaH sakaphe, saghRuto~anile||90||  
 +
 
mRudvIkArdhashataM triMshatpippalIH sharkarApalam|  
 
mRudvIkArdhashataM triMshatpippalIH sharkarApalam|  
 
lehayenmadhunA gorvA kShIrapaM [1] ca shakRudrasam||91||  
 
lehayenmadhunA gorvA kShIrapaM [1] ca shakRudrasam||91||  
 +
 
tvagelAvyoShamRudvIkApippalImUlapauShkaraiH|  
 
tvagelAvyoShamRudvIkApippalImUlapauShkaraiH|  
 
lAjAmustashaTIrAsnAdhAtrIphalabibhItakaiH||92||  
 
lAjAmustashaTIrAsnAdhAtrIphalabibhItakaiH||92||  
 +
 
sharkarAkShaudrasarpirbhirlehaH kAsavinAshanaH|  
 
sharkarAkShaudrasarpirbhirlehaH kAsavinAshanaH|  
 
shvAsaM hikkAM kShayaM caiva hRudrogaM ca praNAshayet||93||  
 
shvAsaM hikkAM kShayaM caiva hRudrogaM ca praNAshayet||93||  
 +
 
pippalyAmalakaM drAkShAM lAkShAM lAjAM sitopalAm|  
 
pippalyAmalakaM drAkShAM lAkShAM lAjAM sitopalAm|  
 
kShIre paktvA ghanaM shItaM lihyAt kShaudrAShTabhAgikam||94||  
 
kShIre paktvA ghanaM shItaM lihyAt kShaudrAShTabhAgikam||94||  
 +
 
vidArIkShumRuNAlAnAM rasAn kShIraM sitopalAm|  
 
vidArIkShumRuNAlAnAM rasAn kShIraM sitopalAm|  
 
pibedvA madhusaMyuktaM pittakAsaharaM param||95||  
 
pibedvA madhusaMyuktaM pittakAsaharaM param||95||  
 +
 
madhurairjA~ggalarasaiH shyAmAkayavakodravAH|  
 
madhurairjA~ggalarasaiH shyAmAkayavakodravAH|  
 
mudgAdiyUShaiH shAkaishca tiktakairmAtrayA hitAH||96||  
 
mudgAdiyUShaiH shAkaishca tiktakairmAtrayA hitAH||96||  
 +
 
ghanashleShmaNi lehAstu tiktakA madhusaMyutAH|  
 
ghanashleShmaNi lehAstu tiktakA madhusaMyutAH|  
 
shAlayaH syustanukaphe ShaShTikAshca rasAdibhiH||97||  
 
shAlayaH syustanukaphe ShaShTikAshca rasAdibhiH||97||  
 +
 
sharkarAmbho~anupAnArthaM drAkShekShUNAM rasAH payaH|  
 
sharkarAmbho~anupAnArthaM drAkShekShUNAM rasAH payaH|  
 
sarvaM ca madhuraM shItamavidAhi prashasyate||98||  
 
sarvaM ca madhuraM shItamavidAhi prashasyate||98||  
 +
 
kAkolIbRuhatImedAyugmaiH savRuShanAgaraiH|  
 
kAkolIbRuhatImedAyugmaiH savRuShanAgaraiH|  
 
pittakAse rasAn kShIraM yUShAMshcApyupakalpayet||99||  
 
pittakAse rasAn kShIraM yUShAMshcApyupakalpayet||99||  
 +
 
sharAdipa~jcamUlasya pippalIdrAkShayostathA|  
 
sharAdipa~jcamUlasya pippalIdrAkShayostathA|  
 
kaShAyeNa shRutaM kShIraM pibet samadhusharkaram||100||  
 
kaShAyeNa shRutaM kShIraM pibet samadhusharkaram||100||  
 +
 
sthirAsitApRushniparNIshrAvaNIbRuhatIyugaiH|  
 
sthirAsitApRushniparNIshrAvaNIbRuhatIyugaiH|  
 
jIvakarShabhakAkolItAmalakyRuddhijIvakaiH||101||  
 
jIvakarShabhakAkolItAmalakyRuddhijIvakaiH||101||  
 +
 
shRutaM payaH pibet kAsI jvarI dAhI kShatakShayI|  
 
shRutaM payaH pibet kAsI jvarI dAhI kShatakShayI|  
 
tajjaM vA sAdhayet sarpiH sakShIrekShurasaM bhiShak||102||  
 
tajjaM vA sAdhayet sarpiH sakShIrekShurasaM bhiShak||102||  
 +
 
jIvakAdyairmadhurakaiH phalaishcAbhiShukAdibhiH|  
 
jIvakAdyairmadhurakaiH phalaishcAbhiShukAdibhiH|  
 
kalkaistrikArShikaiH siddhe pUtashIte pradApayet||103||  
 
kalkaistrikArShikaiH siddhe pUtashIte pradApayet||103||  
 +
 
sharkarApippalIcUrNaM tvakkShIryA maricasya ca|  
 
sharkarApippalIcUrNaM tvakkShIryA maricasya ca|  
 
shRu~ggATakasya cAvApya kShaudragarbhAnpalonmitAn||104||  
 
shRu~ggATakasya cAvApya kShaudragarbhAnpalonmitAn||104||  
 +
 
guDAn godhUmacUrNena kRutvA khAdeddhitAshanaH|  
 
guDAn godhUmacUrNena kRutvA khAdeddhitAshanaH|  
 
shukrAsRugdoShashoSheShu kAse kShINakShateShu ca||105||  
 
shukrAsRugdoShashoSheShu kAse kShINakShateShu ca||105||  
 +
 
sharkarAnAgarodIcyaM kaNTakArIM shaTIM samam|  
 
sharkarAnAgarodIcyaM kaNTakArIM shaTIM samam|  
 
piShTvA rasaM pibetpUtaM vastreNa ghRutamUrcchitam||106||  
 
piShTvA rasaM pibetpUtaM vastreNa ghRutamUrcchitam||106||  
 +
 
mahiShyajAvigokShIradhAtrIphalarasaiH samaiH|  
 
mahiShyajAvigokShIradhAtrIphalarasaiH samaiH|  
 
sarpiH siddhaM pibedyuktyA pittakAsanibarhaNam||107||  
 
sarpiH siddhaM pibedyuktyA pittakAsanibarhaNam||107||  
 
iti pittakAsacikitsA|  
 
iti pittakAsacikitsA|  
   −
If pittaja kasa is associated with the aggravation of kapha, then vamanakarma is to be advised with ghrit or using the kashaya prepared out of madana, kashmari, madhuka. Vamana can also be induced by using the klaka of madanaphal and madhuyashti along with vidari and ikshurasa. Once after the elimination of aggravated doshas he should be treated with sheeta and madhur aharas.
+
If ''pittaja kasa'' is associated with the aggravation of ''kapha'', then ''vamanakarma'' is to be advised with ''ghrita'' or using the ''kashaya'' prepared out of ''madana, kashmari, madhuka''. ''Vamana'' can also be induced by using the ''klaka'' of ''madanaphal'' and ''madhuyashti'' along with ''vidari'' and ''ikshurasa''. Once after the elimination of aggravated ''doshas'' he should be treated with ''sheeta'' and ''madhura aharas''.
If in pittaja kasa the phlegm is thin then virechana is to be advised using trivrit mixed with madhura dravyas, followed by snigdha and sheeta ahara. Whereas if the phlegm is thick then trivrit is to be mixed with tiktha dravyas, followed by ruksha and sheeta dravyas.
+
 
After proper shodhana therapy person should be treated with snigdha leha kalpanas.
+
If in ''pittaja kasa'' the phlegm is thin then ''virechana'' is to be advised using ''trivrita'' mixed with ''madhura dravyas'', followed by ''snigdha'' and ''sheeta ahara''. Whereas if the phlegm is thick then ''trivrita'' is to be mixed with ''tiktha dravyas'', followed by ''ruksha'' and ''sheeta dravyas''.
Following five formulations have been advised for pittajakasa along with ghrita and kshoudra and made into the form of leha;
+
 
1. Shringataka, padma beeja, sara of nili, and pippali
+
After proper ''shodhana'' therapy person should be treated with ''snigdha leha kalpanas''.
2. pippali, musta, yashtimadhu, draksha, murva, mahoushadha
+
 
3. Laja, amritapahala, draksha, tavaksheeri, pippali, sita
+
Following five formulations have been advised for ''pittaja kasa'' along with ''ghrita'' and ''kshoudra'' and made into the form of ''leha'':
4. pippali, padmaka, draksha, brihati phalarasa
+
#''Shringataka, padma beeja, sara'' of ''nili,'' and ''pippali''
5. kharjuara, pippali, vamshalochana, shwadamshtra
+
#''Pippali, musta, yashtimadhu, draksha, murva, mahoushadha''
 +
#''Laja, amritapahala, draksha, tavaksheeri, pippali, sita''
 +
#''Pippali, padmaka, draksha, brihati phalarasa''
 +
#''Kharjuara, pippali, vamshalochana, shwadamshtra''
 +
 
 
If kasa is exclusively of pitta, then the patient should be given the combination of sharkara, chanadana, draksha, madhu, dhatriphala and utpala. If there is association of kapha, then he should administer this along with musta and maricha. If however, it is associated with vata, then it should be used with ghrita.
 
If kasa is exclusively of pitta, then the patient should be given the combination of sharkara, chanadana, draksha, madhu, dhatriphala and utpala. If there is association of kapha, then he should administer this along with musta and maricha. If however, it is associated with vata, then it should be used with ghrita.
 
Fifty fruits of mridvika, thirty fruits of pippali and  one pala of sugar should be added with madhu, and given to the patient suffering from pittaja kasa.
 
Fifty fruits of mridvika, thirty fruits of pippali and  one pala of sugar should be added with madhu, and given to the patient suffering from pittaja kasa.

Navigation menu