Changes

Jump to navigation Jump to search
Line 863: Line 863:  
ete samastA gaNashaH pRuthagvA raktaM sapittaM shamayanti [17] yogAH||77||
 
ete samastA gaNashaH pRuthagvA raktaM sapittaM shamayanti [17] yogAH||77||
   −
Ushira, kaliyaka, lodhra, padmaka, priyangu, katphala, conch and ochre-each taken separately with equal part of sandal along with sugar and dissolved in rice water alleviate quickly internal haemorhage, fainting, thirst and burning sensation.
+
''Ushira, kaliyaka, lodhra, padmaka, priyangu, katphala,'' conch and ochre-each taken separately with equal part of sandal along with sugar and dissolved in rice water alleviate quickly internal haemorhage, fainting, thirst and burning sensation.
Kiratatikta, kramuka, musta, prapaundarika, kamala, utpala, hribera (root), patola (leaves), duralabha, parpataka, lotus stalk, bark of arjuna, udumbara, vetasa, nyagrodha, shaileya and yavashaka; tuga, lata (durva), vetasa tanduliya, sariva, mocharasa and lajjalu – each separately mixed with sandal may be administered as above. They collectively as group or separately used in the form of cold infusion, juice, paste, hot infusion or decoction check the haemorrhagic disorder. (72-77)
+
 
 +
''Kiratatikta, kramuka, musta, prapaundarika, kamala, utpala, hribera'' (root), ''patola'' (leaves), ''duralabha, parpataka,'' lotus stalk, bark of ''arjuna, udumbara, vetasa, nyagrodha, shaileya'' and ''yavashaka; tuga, lata'' (''durva''), vetasa ''tanduliya, sariva, mocharasa'' and ''lajjalu'' – each separately mixed with sandal may be administered as above. They collectively as group or separately used in the form of cold infusion, juice, paste, hot infusion or decoction check the hemorrhagic disorder. [72-77]
    
मुद्गाः  सलाजाःसयवाः कृष्णाः सोशीरमुस्ताःसह चन्दनेन|  
 
मुद्गाः  सलाजाःसयवाः कृष्णाः सोशीरमुस्ताःसह चन्दनेन|  
 
बलाजले पर्युषिताः कषाया रक्तं सपित्तं शमयन्त्युदीर्णम्||७८||
 
बलाजले पर्युषिताः कषाया रक्तं सपित्तं शमयन्त्युदीर्णम्||७८||
 +
 
mudgāḥ salājāḥ sayavāḥ sakr̥ṣṇāḥ sōśīramustāḥ   
 
mudgāḥ salājāḥ sayavāḥ sakr̥ṣṇāḥ sōśīramustāḥ   
 
saha candanēna|balājalē  paryuṣitāḥ kaṣāyā raktaṁ   
 
saha candanēna|balājalē  paryuṣitāḥ kaṣāyā raktaṁ   
 
sapittaṁ śamayantyudīrṇam||78||
 
sapittaṁ śamayantyudīrṇam||78||
 +
 
mudgAH salAjAH sayavAH sakRuShNAH soshIramustAH saha candanena|  
 
mudgAH salAjAH sayavAH sakRuShNAH soshIramustAH saha candanena|  
 
balAjale paryuShitAH kaShAyA raktaM sapittaM shamayantyudIrNam||78||
 
balAjale paryuShitAH kaShAyA raktaM sapittaM shamayantyudIrNam||78||
   −
Green gram, parched paddy, pippali, ushira, musta and chandana are kept for the whole night in water boiled with bala. This pacifies even the agravated rakta pitta. (78)
+
Green gram, parched paddy, ''pippali, ushira, musta'' and ''chandana'' are kept for the whole night in water boiled with ''bala''. This pacifies even the aggravated ''raktapitta''. [78]
    
वैदूर्यमुक्तामणिगैरिकाणां मृच्छङ्खहेमामलकोदकानाम्|
 
वैदूर्यमुक्तामणिगैरिकाणां मृच्छङ्खहेमामलकोदकानाम्|
 
मधूदकस्येक्षुरसस्य चैव पानाच्छमं गच्छति रक्तपित्तम्||७९||
 
मधूदकस्येक्षुरसस्य चैव पानाच्छमं गच्छति रक्तपित्तम्||७९||
 +
 
उशीरपद्मोत्पलचन्दनानां पक्वस्य लोष्टस्य च यः प्रसादः सशर्करः   
 
उशीरपद्मोत्पलचन्दनानां पक्वस्य लोष्टस्य च यः प्रसादः सशर्करः   
 
क्षौद्रयुतः सुशीतो रक्तातियोगप्रशमाय देयः||८०||
 
क्षौद्रयुतः सुशीतो रक्तातियोगप्रशमाय देयः||८०||
 +
 
प्रियङ्गुकाचन्दनलोध्रसारिवामधूकमुस्ताभयधातकीजलम्|  
 
प्रियङ्गुकाचन्दनलोध्रसारिवामधूकमुस्ताभयधातकीजलम्|  
 
समृत्प्रसादं सह यष्टिकाम्बुना सशर्करं रक्तनिबर्हणं परम्||८१||
 
समृत्प्रसादं सह यष्टिकाम्बुना सशर्करं रक्तनिबर्हणं परम्||८१||
 +
 
vaidūryamuktāmaṇigairikāṇāṁ mr̥cchaṅkhahēmāmalakōdakānām|  
 
vaidūryamuktāmaṇigairikāṇāṁ mr̥cchaṅkhahēmāmalakōdakānām|  
 
madhūdakasyēkṣurasasya caiva pānācchamaṁ gacchati raktapittam||79||  
 
madhūdakasyēkṣurasasya caiva pānācchamaṁ gacchati raktapittam||79||  
 +
 
uśīrapadmōtpalacandanānāṁ pakvasya  lōṣṭasya ca yaḥ prasādaḥ|  
 
uśīrapadmōtpalacandanānāṁ pakvasya  lōṣṭasya ca yaḥ prasādaḥ|  
 
saśarkaraḥ kṣaudrayutaḥ suśītō raktātiyōgapraśamāya  dēyaḥ||80||
 
saśarkaraḥ kṣaudrayutaḥ suśītō raktātiyōgapraśamāya  dēyaḥ||80||
priyaṅgukācandanalōdhrasārivāmadhūkamustābhayadhātakījalam|  
+
 
 +
priyaṅgukācandanalōdhrasārivāmadhūkamustābhayadhātakījalam|  
 
samr̥tprasādaṁ saha yaṣṭikāmbunā saśarkaraṁ raktanibarhaṇaṁ param||81||
 
samr̥tprasādaṁ saha yaṣṭikāmbunā saśarkaraṁ raktanibarhaṇaṁ param||81||
 +
 
vaidUryamuktAmaNigairikANAM mRuccha~gkhahemAmalakodakAnAm|  
 
vaidUryamuktAmaNigairikANAM mRuccha~gkhahemAmalakodakAnAm|  
 
madhUdakasyekShurasasya caiva pAnAcchamaM gacchati raktapittam||79||  
 
madhUdakasyekShurasasya caiva pAnAcchamaM gacchati raktapittam||79||  
 +
 
ushIrapadmotpalacandanAnAM pakvasya loShTasya ca yaH prasAdaH|  
 
ushIrapadmotpalacandanAnAM pakvasya loShTasya ca yaH prasAdaH|  
 
sasharkaraH kShaudrayutaH sushIto raktAtiyogaprashamAya deyaH||80||  
 
sasharkaraH kShaudrayutaH sushIto raktAtiyogaprashamAya deyaH||80||  
 +
 
priya~ggukAcandanalodhrasArivAmadhUkamustAbhayadhAtakIjalam|  
 
priya~ggukAcandanalodhrasArivAmadhUkamustAbhayadhAtakIjalam|  
 
samRutprasAdaM saha yaShTikAmbunA [20] sasharkaraM raktanibarhaNaM param||81||
 
samRutprasAdaM saha yaShTikAmbunA [20] sasharkaraM raktanibarhaNaM param||81||
   −
Haemorrhagic disorder gets alleviated by the use of water in contact with vaidurya (cat's eye), pearls, gems, ochre, earth, conch, nagakeshara and amalaka; honey-water and sugar cane juice.
+
Hemorrhagic disorder gets alleviated by the use of water in contact with ''vaidurya'' (cat's eye), pearls, gems, ochre, earth, conch, ''nagakeshara'' and ''amalaka''; honey-water and sugar cane juice.
Clear water kept with ushira, lotus, water lily, sandal and cooked earthen cold (or brick) well-cooled and mixed with sugar and honey should be administered to check excessive bleeding.
+
 
Water kept with priyangu, chandana, lodhra, sariva, madhuka, musta, ushira and dhataki, or water kept with brick, or shashtika rice water added with sugar is an excellent haemostatic. (79-81)
+
Clear water kept with ''ushira'', lotus, water lily, sandal and cooked earthen cold (or brick) well-cooled and mixed with sugar and honey should be administered to check excessive bleeding.
 +
 
 +
Water kept with ''priyangu, chandana, lodhra, sariva, madhuka, musta, ushira'' and ''dhataki,'' or water kept with brick, or ''shashtika'' rice water added with sugar is an excellent haemostatic. [79-81]
    
कषाययोगैर्विविधैर्यथोक्तैर्दीप्तेऽनले  श्लेष्मणि  निर्जिते  च|  
 
कषाययोगैर्विविधैर्यथोक्तैर्दीप्तेऽनले  श्लेष्मणि  निर्जिते  च|  

Navigation menu