Changes

Jump to navigation Jump to search
84 bytes added ,  15:05, 1 April 2018
Line 571: Line 571:  
In the condition of excessively aggravated ''dosha,'' ghee should not be given at first which does not cause ''virechana''. Because non purgating ghee occlude the ''dosha'' resulting in decomposed skin, flesh and blood. Hence in ''visarpa virechana'' followed by ''raktamokshana'' is recommended because the disorder is located in blood.[43-49]
 
In the condition of excessively aggravated ''dosha,'' ghee should not be given at first which does not cause ''virechana''. Because non purgating ghee occlude the ''dosha'' resulting in decomposed skin, flesh and blood. Hence in ''visarpa virechana'' followed by ''raktamokshana'' is recommended because the disorder is located in blood.[43-49]
   −
==== Formulations used in visarpa ====
+
==== Formulations used in ''visarpa'' ====
    
इति वीसर्पनुत् प्रोक्तं समासेन चिकित्सितम् |  
 
इति वीसर्पनुत् प्रोक्तं समासेन चिकित्सितम् |  
 
एतदेव पुनः सर्वं व्यासतः सम्प्रवक्ष्यते ||५०||  
 
एतदेव पुनः सर्वं व्यासतः सम्प्रवक्ष्यते ||५०||  
 +
 
मदनं मधुकं निम्बं वत्सकस्य फलानि च |  
 
मदनं मधुकं निम्बं वत्सकस्य फलानि च |  
 
वमनं सम्प्रदातव्यं विसर्पे कफपित्तजे ||५१||  
 
वमनं सम्प्रदातव्यं विसर्पे कफपित्तजे ||५१||  
 +
 
पटोलपिचुमर्दाभ्यां पिप्पल्या मदनेन च |  
 
पटोलपिचुमर्दाभ्यां पिप्पल्या मदनेन च |  
 
विसर्पे वमनं शस्तं तथा चेन्द्रयवैः सह ||५२||  
 
विसर्पे वमनं शस्तं तथा चेन्द्रयवैः सह ||५२||  
 +
 
यांश्च योगान् प्रवक्ष्याभि कल्पेषु कफपित्तिनाम् |  
 
यांश्च योगान् प्रवक्ष्याभि कल्पेषु कफपित्तिनाम् |  
 
विसर्पिणां प्रयोज्यास्ते दोषनिर्हरणाः शिवाः ||५३||
 
विसर्पिणां प्रयोज्यास्ते दोषनिर्हरणाः शिवाः ||५३||
 +
 
iti vīsarpanut prōktaṁ samāsēna cikitsitam|  
 
iti vīsarpanut prōktaṁ samāsēna cikitsitam|  
 
ētadēva punaḥ sarvaṁ vyāsataḥ sampravakṣyatē||50||  
 
ētadēva punaḥ sarvaṁ vyāsataḥ sampravakṣyatē||50||  
 +
 
madanaṁ madhukaṁ nimbaṁ vatsakasya phalāni ca|  
 
madanaṁ madhukaṁ nimbaṁ vatsakasya phalāni ca|  
 
vamanaṁ sampradātavyaṁ visarpē kaphapittajē||51||  
 
vamanaṁ sampradātavyaṁ visarpē kaphapittajē||51||  
 +
 
paṭōlapicumardābhyāṁ pippalyā madanēna ca|  
 
paṭōlapicumardābhyāṁ pippalyā madanēna ca|  
 
visarpē vamanaṁ śastaṁ tathā cēndrayavaiḥ saha||52||  
 
visarpē vamanaṁ śastaṁ tathā cēndrayavaiḥ saha||52||  
 +
 
yāṁśca yōgān pravakṣyābhi kalpēṣu kaphapittinām|  
 
yāṁśca yōgān pravakṣyābhi kalpēṣu kaphapittinām|  
 
visarpiṇāṁ prayōjyāstē dōṣanirharaṇāḥ śivāḥ||53||  
 
visarpiṇāṁ prayōjyāstē dōṣanirharaṇāḥ śivāḥ||53||  
 +
 
iti vIsarpanut proktaM samAsena cikitsitam|  
 
iti vIsarpanut proktaM samAsena cikitsitam|  
 
etadeva punaH sarvaM vyAsataH sampravakShyate||50||  
 
etadeva punaH sarvaM vyAsataH sampravakShyate||50||  
 +
 
madanaM madhukaM nimbaM vatsakasya phalAni ca|  
 
madanaM madhukaM nimbaM vatsakasya phalAni ca|  
 
vamanaM sampradAtavyaM visarpe kaphapittaje||51||  
 
vamanaM sampradAtavyaM visarpe kaphapittaje||51||  
 +
 
patōlapicumardAbhyAM pippalyA madanena ca|  
 
patōlapicumardAbhyAM pippalyA madanena ca|  
 
visarpe vamanaM shastaM tathA cendrayavaiH saha||52||  
 
visarpe vamanaM shastaM tathA cendrayavaiH saha||52||  
 +
 
yAMshca yōgan pravakShyAbhi kalpeShu kaphapittinAm|  
 
yAMshca yōgan pravakShyAbhi kalpeShu kaphapittinAm|  
 
visarpiNAM prayojyAste dōṣanirharaNAH shivAH||53||
 
visarpiNAM prayojyAste dōṣanirharaNAH shivAH||53||
Thus the trealment principles of visarpa have been described in brief. The same is being detailed further.   
+
 
In kapha pittaja visarpa, vaman should be given with the madana (Randia spinosa), madhuk (Glycyrrhiza glabra Linn), nimba (Azadirachta indica), and fruits of vatsaka (Holarrhena antidysenterica Linn).  
+
Thus the treatment principles of ''visarpa'' have been described in brief. The same is being detailed further.  
In visarpa vaman is beneficial with patōla (Trichosanthes dioica Roxb), pichumarda (Azadirachta indica), pippali (Piper longum linn), madana (Randia spinosa) and indrayava (Holarrhena antidysenterica Linn).  
+
   
Further, all those formulations which will be described in ‘kalpasthana’ in connection with the disorders of kapha pitta should be used for the patients of visarpa as well because they are eliminative of morbid dosha and are beneficial.(50-53)
+
In ''kapha pittaja visarpa'', ''vamana'' should be given with the ''madana'' (Randia spinosa), ''madhuka'' (Glycyrrhiza glabra Linn), ''nimba'' (Azadirachta indica), and fruits of ''vatsaka'' (Holarrhena antidysenterica Linn).  
 +
 
 +
In ''visarpa vamana'' is beneficial with ''patola'' (Trichosanthes dioica Roxb), ''pichumarda'' (Azadirachta indica), ''pippali'' (Piper longum linn), ''madana'' (Randia spinosa) and ''indrayava'' (Holarrhena antidysenterica Linn).  
 +
 
 +
Further, all those formulations which will be described in ''kalpasthana'' in connection with the disorders of ''kapha pitta'' should be used for the patients of ''visarpa'' as well because they are eliminative of morbid ''dosha'' and are beneficial.[50-53]
 +
 
मुस्तनिम्बपटोलानां चन्दनोत्पलयोरपि |  
 
मुस्तनिम्बपटोलानां चन्दनोत्पलयोरपि |  
 
सारिवामलकोशीरमुस्तानां वा विचक्षणः ||५४||  
 
सारिवामलकोशीरमुस्तानां वा विचक्षणः ||५४||  

Navigation menu