Changes

Jump to navigation Jump to search
109 bytes added ,  07:08, 29 November 2018
Line 566: Line 566:  
A compact slab of stone, of the length of an average human body, is heated with ''vata'' alleviating wooden fuel. Then all the firebrands are removed and the slab sprinkled with hot water and covered with silk or woolen sheets. The person, well massaged with oil all over his body and covered with garments is made to lie down on the slab for sudation. This fomentation technique is called ''ashmaghna sweda''. [47-49]
 
A compact slab of stone, of the length of an average human body, is heated with ''vata'' alleviating wooden fuel. Then all the firebrands are removed and the slab sprinkled with hot water and covered with silk or woolen sheets. The person, well massaged with oil all over his body and covered with garments is made to lie down on the slab for sudation. This fomentation technique is called ''ashmaghna sweda''. [47-49]
   −
==== ''Karshu sweda'' (sudationby using heat in a trench under bed) ====
+
==== ''Karshu sweda'' (sudation by using heat in a trench under bed) ====
    
...कर्षूस्वेदः प्रवक्ष्यते| खानयेच्छयनस्याधः कर्षूं स्थानविभागवित्||५०||  
 
...कर्षूस्वेदः प्रवक्ष्यते| खानयेच्छयनस्याधः कर्षूं स्थानविभागवित्||५०||  
 +
 
दीप्तैरधूमैरङ्गारैस्तां कर्षूं पूरयेत्ततः|  
 
दीप्तैरधूमैरङ्गारैस्तां कर्षूं पूरयेत्ततः|  
 
तस्यामुपरि शय्यायां स्वपन् स्विद्यति ना सुखम्||५१||  
 
तस्यामुपरि शय्यायां स्वपन् स्विद्यति ना सुखम्||५१||  
 +
 
...karṣūsvēdaḥ pravakṣyatē|   
 
...karṣūsvēdaḥ pravakṣyatē|   
 
khānayēcchayanasyādhaḥ karṣūṁ sthānavibhāgavit||50||
 
khānayēcchayanasyādhaḥ karṣūṁ sthānavibhāgavit||50||
 +
 
dīptairadhūmairaṅgāraistāṁ karṣūṁ pūrayēttataḥ|  
 
dīptairadhūmairaṅgāraistāṁ karṣūṁ pūrayēttataḥ|  
 
tasyāmupari śayyāyāṁ svapan svidyati nā sukham||51||  
 
tasyāmupari śayyāyāṁ svapan svidyati nā sukham||51||  
 +
 
...karShUsvedaH pravakShyate|  
 
...karShUsvedaH pravakShyate|  
 
khAnayecchayanasyAdhaH karShUM sthAnavibhAgavit||50||
 
khAnayecchayanasyAdhaH karShUM sthAnavibhAgavit||50||
 +
 
dIptairadhUmaira~ggAraistAM karShUM pUrayettataH|  
 
dIptairadhUmaira~ggAraistAM karShUM pUrayettataH|  
 
tasyAmupari shayyAyAM svapan svidyati nA sukham||51||  
 
tasyAmupari shayyAyAM svapan svidyati nA sukham||51||  
A physician well versed in location should get dug a flask-shaped trench right below the bed-stead (this technique assumes earthen/mud-thatched houses), fill it up with smokeless firebrands and lay the patient on the bed over this. This fomentation technique is termed as karshu sweda. (50 -51)
+
 
Kuti sweda (sudation in a cottage) and bhu sweda (sudation on floor):
+
A physician well versed in location should get dug a flask-shaped trench right below the bed-stead (this technique assumes earthen/mud-thatched houses), fill it up with smokeless firebrands and lay the patient on the bed over this. This fomentation technique is termed as ''karshu sweda''. [50-51]
 +
 
 +
==== ''Kuti sweda'' (sudation in a cottage) and ''bhu sweda'' (sudation on floor) ====
 +
 
 
अनत्युत्सेधविस्तारां वृत्ताकारामलोचनाम्|  
 
अनत्युत्सेधविस्तारां वृत्ताकारामलोचनाम्|  
 
घनभित्तिं कुटीं कृत्वा कुष्ठाद्यैः सम्प्रलेपयेत्||५२||  
 
घनभित्तिं कुटीं कृत्वा कुष्ठाद्यैः सम्प्रलेपयेत्||५२||  
 +
 
कुटीमध्ये भिषक् शय्यां स्वास्तीर्णामुपकल्पयेत्|  
 
कुटीमध्ये भिषक् शय्यां स्वास्तीर्णामुपकल्पयेत्|  
 
प्रावाराजिनकौशेयकुथकम्बलगोलकैः||५३||  
 
प्रावाराजिनकौशेयकुथकम्बलगोलकैः||५३||  
 +
 
हसन्तिकाभिरङ्गारपूर्णाभिस्तां च सर्वशः|  
 
हसन्तिकाभिरङ्गारपूर्णाभिस्तां च सर्वशः|  
 
परिवार्यान्तरारोहेदभ्यक्तः स्विद्यते सुखम्||५४||  
 
परिवार्यान्तरारोहेदभ्यक्तः स्विद्यते सुखम्||५४||  
 +
 
य एवाश्मघनस्वेदविधिर्भूमौ स एव तु|  
 
य एवाश्मघनस्वेदविधिर्भूमौ स एव तु|  
प्रशस्तायां निवातायां समायामुपदिश्यते||५५||  
+
प्रशस्तायां निवातायां समायामुपदिश्यते||५५||
 +
 
anatyutsēdhavistārāṁ vr̥ttākārāmalōcanām|  
 
anatyutsēdhavistārāṁ vr̥ttākārāmalōcanām|  
 
ghanabhittiṁ kuṭīṁ kr̥tvā kuṣṭhādyaiḥ sampralēpayēt||52||  
 
ghanabhittiṁ kuṭīṁ kr̥tvā kuṣṭhādyaiḥ sampralēpayēt||52||  
 +
 
kuṭīmadhyē bhiṣak śayyāṁ svāstīrṇāmupakalpayēt|  
 
kuṭīmadhyē bhiṣak śayyāṁ svāstīrṇāmupakalpayēt|  
 
prāvārājinakauśēyakuthakambalagōlakaiḥ||53||  
 
prāvārājinakauśēyakuthakambalagōlakaiḥ||53||  
 +
 
hasantikābhiraṅgārapūrṇābhistāṁ ca sarvaśaḥ|  
 
hasantikābhiraṅgārapūrṇābhistāṁ ca sarvaśaḥ|  
 
parivāryāntarārōhēdabhyaktaḥ svidyatē sukham||54||  
 
parivāryāntarārōhēdabhyaktaḥ svidyatē sukham||54||  
 +
 
ya ēvāśmaghanasvēdavidhirbhūmau sa ēva tu|  
 
ya ēvāśmaghanasvēdavidhirbhūmau sa ēva tu|  
 
praśastāyāṁ nivātāyāṁ samāyāmupadiśyatē||55||
 
praśastāyāṁ nivātāyāṁ samāyāmupadiśyatē||55||
anatyutsedhavistArAM vRuttAkArAmalocanAm|  
+
 
 +
anatyutsedhavistArAM vRuttAkArAmalocanAm|  
 
ghanabhittiM kuTIM kRutvA kuShThAdyaiH sampralepayet||52||  
 
ghanabhittiM kuTIM kRutvA kuShThAdyaiH sampralepayet||52||  
 +
 
kuTImadhye bhiShak shayyAM svAstIrNAmupakalpayet|  
 
kuTImadhye bhiShak shayyAM svAstIrNAmupakalpayet|  
 
prAvArAjinakausheyakuthakambalagolakaiH||53||  
 
prAvArAjinakausheyakuthakambalagolakaiH||53||  
 +
 
hasantikAbhira~ggArapUrNAbhistAM ca sarvashaH|  
 
hasantikAbhira~ggArapUrNAbhistAM ca sarvashaH|  
 
parivAryAntarArohedabhyaktaH svidyate sukham||54||  
 
parivAryAntarArohedabhyaktaH svidyate sukham||54||  
 +
 
ya evAshmaghanasvedavidhirbhUmau sa eva tu|  
 
ya evAshmaghanasvedavidhirbhUmau sa eva tu|  
 
prashastAyAM nivAtAyAM samAyAmupadishyate||55||  
 
prashastAyAM nivAtAyAM samAyAmupadishyate||55||  
A thick – walled, round cottage that is neither too high, nor too wide, and without any windows should be constructed with its inner walls plastered with drugs like kushtha (Saussurea lappa). There should be a bed at the center of this cottage covered with sheets prepared from cotton, silk, animal skin, a variety of grass (kuttha), woolen blanket, or a variety of woolen cloth / wooden ball (golaka). The bed should be surrounded with furnaces filled up with firebrands. The person, with oil applied all over his body, would lie on this bed for fomentation. This fomentation technique is termed as kuti sweda.
+
 
Bhusweda is done on floor with the same methods as asmaghna sweda and is administered in well chosen, levelled sites free from excessive wind. (52-55)
+
A thick – walled, round cottage that is neither too high, nor too wide, and without any windows should be constructed with its inner walls plastered with drugs like ''kushtha'' (Saussurea lappa). There should be a bed at the center of this cottage covered with sheets prepared from cotton, silk, animal skin, a variety of grass (''kuttha''), woolen blanket, or a variety of woolen cloth / wooden ball (''golaka''). The bed should be surrounded with furnaces filled up with firebrands. The person, with oil applied all over his body, would lie on this bed for fomentation. This fomentation technique is termed as ''kuti sweda''.
Kumbhi sweda (sudation with a pitcher):
+
 
 +
''Bhusweda'' is done on floor with the same methods as ''asmaghna sweda'' and is administered in well chosen, leveled sites free from excessive wind. [52-55]
 +
 
 +
==== ''Kumbhi sweda'' (sudation with a pitcher) ====
 +
 
 
कुम्भीं वातहरक्वाथपूर्णां भूमौ निखानयेत्|  
 
कुम्भीं वातहरक्वाथपूर्णां भूमौ निखानयेत्|  
 
अर्धभागं त्रिभागं वा शयनं तत्र चोपरि||५६||  
 
अर्धभागं त्रिभागं वा शयनं तत्र चोपरि||५६||  
 +
 
स्थापयेदासनं वाऽपि नातिसान्द्रपरिच्छदम्|  
 
स्थापयेदासनं वाऽपि नातिसान्द्रपरिच्छदम्|  
 
अथ कुम्भ्यां सुसन्तप्तान् प्रक्षिपेदयसो गुडान्||५७||  
 
अथ कुम्भ्यां सुसन्तप्तान् प्रक्षिपेदयसो गुडान्||५७||  
 +
 
पाषाणान् वोष्मणा तेन तत्स्थः स्विद्यति ना सुखम्|  
 
पाषाणान् वोष्मणा तेन तत्स्थः स्विद्यति ना सुखम्|  
 
सुसंवृताङ्गः स्वभ्यक्तः स्नेहैरनिलनाशनैः||५८||  
 
सुसंवृताङ्गः स्वभ्यक्तः स्नेहैरनिलनाशनैः||५८||  
Line 617: Line 642:  
kumbhīṁ vātaharakvāthapūrṇāṁ bhūmau nikhānayēt|  
 
kumbhīṁ vātaharakvāthapūrṇāṁ bhūmau nikhānayēt|  
 
ardhabhāgaṁ tribhāgaṁ vā śayanaṁ tatra cōpari||56||  
 
ardhabhāgaṁ tribhāgaṁ vā śayanaṁ tatra cōpari||56||  
 +
 
sthāpayēdāsanaṁ vā'pi nātisāndraparicchadam|  
 
sthāpayēdāsanaṁ vā'pi nātisāndraparicchadam|  
 
atha kumbhyāṁ susantaptān prakṣipēdayasō guḍān||57||  
 
atha kumbhyāṁ susantaptān prakṣipēdayasō guḍān||57||  
 +
 
pāṣāṇān vōṣmaṇā tēna tatsthaḥ svidyati nā sukham|  
 
pāṣāṇān vōṣmaṇā tēna tatsthaḥ svidyati nā sukham|  
 
susaṁvr̥tāṅgaḥ svabhyaktaḥ snēhairanilanāśanaiḥ||58||  
 
susaṁvr̥tāṅgaḥ svabhyaktaḥ snēhairanilanāśanaiḥ||58||  
 +
 
kumbhIM vAtaharakvAthapUrNAM bhUmau nikhAnayet|  
 
kumbhIM vAtaharakvAthapUrNAM bhUmau nikhAnayet|  
 
ardhabhAgaM tribhAgaM vA shayanaM tatra copari||56||  
 
ardhabhAgaM tribhAgaM vA shayanaM tatra copari||56||  
 +
 
sthApayedAsanaM vA~api nAtisAndraparicchadam|  
 
sthApayedAsanaM vA~api nAtisAndraparicchadam|  
 
atha kumbhyAM susantaptAn prakShipedayaso guDAn||57||  
 
atha kumbhyAM susantaptAn prakShipedayaso guDAn||57||  
 +
 
pAShANAn voShmaNA tena tatsthaH svidyati nA sukham|  
 
pAShANAn voShmaNA tena tatsthaH svidyati nA sukham|  
 
susaMvRutA~ggaH svabhyaktaH snehairanilanAshanaiH||58||  
 
susaMvRutA~ggaH svabhyaktaH snehairanilanAshanaiH||58||  
A pitcher, filled up with decoction of vata alleviating drugs should be buried in earth upto one-fourth or one-fourth of it and a bed covered with a thin sheet kept over it. The patient, well massaged with oil alleviating vata and covered with a cloth, should either lie down or sit on the bed. Thereafter hot iron balls or stones should be put into the pitcher. The heat coming out of the pitcher helps in fomentation and this is termed as kumbhisweda. (56-58)
+
 
Kupa sweda (sudation in a pit):
+
A pitcher, filled up with decoction of vata alleviating drugs should be buried in earth upto one-fourth or one-fourth of it and a bed covered with a thin sheet kept over it. The patient, well massaged with oil alleviating ''vata'' and covered with a cloth, should either lie down or sit on the bed. Thereafter hot iron balls or stones should be put into the pitcher. The heat coming out of the pitcher helps in fomentation and this is termed as ''kumbhisweda''. [56-58]
 +
 
 +
==== ''Kupa sweda'' (sudation in a pit) ====
 +
 
 
कूपं शयनविस्तारं द्विगुणं चापि वेधतः|  
 
कूपं शयनविस्तारं द्विगुणं चापि वेधतः|  
 
देशे निवाते शस्ते च कुर्यादन्तःसुमार्जितम्||५९||  
 
देशे निवाते शस्ते च कुर्यादन्तःसुमार्जितम्||५९||  

Navigation menu