Changes

Jump to navigation Jump to search
66 bytes added ,  10:29, 22 October 2017
Line 320: Line 320:  
dravyANyetAni shasyante yathAsvaM prastareShvapi||27||  
 
dravyANyetAni shasyante yathAsvaM prastareShvapi||27||  
   −
Fomentation bolus prepared with ''tila'' (Sesamum indicum Linn.), ''masha'' (Phaseolus  radiates Linn.), ''kulatha'' (Dolichos biflorus Linn.), sour preparations, ''ghee'', oil, meat, boiled rice (''odana''), sweet porridge (payasa), boiled mixture of cereals and legumes (krishara) and flesh, feces of cow, ass, camel, pig and horse along with barley grains with chaff, sand, dust, stone, dried cow dung and iron powder is effective for fomentation in the cases of kapha and vata related diseases. These articles may also be used for fomentation using a hot stone (prastara sweda).  (25- 27)
+
Fomentation bolus prepared with ''tila'' (Sesamum indicum Linn.), ''masha'' (Phaseolus  radiates Linn.), ''kulatha'' (Dolichos biflorus Linn.), sour preparations, ''ghee'', oil, meat, boiled rice (''odana''), sweet porridge (''payasa)'', boiled mixture of cereals and legumes (''krishara'') and flesh, feces of cow, ass, camel, pig and horse along with barley grains with chaff, sand, dust, stone, dried cow dung and iron powder is effective for fomentation in the cases of ''kapha'' and ''vata'' related diseases. These articles may also be used for fomentation using a hot stone (''prastara sweda'').  [25- 27]
Preparation for comfortable sudation:
+
 
 +
==== Preparation for comfortable sudation ====
 +
 
 
भूगृहेषु च जेन्ताकेषूष्णगर्भगृहेषु च|  
 
भूगृहेषु च जेन्ताकेषूष्णगर्भगृहेषु च|  
 
विधूमाङ्गारतप्तेषु स्वभ्यक्तः स्विद्यते सुखम्||२८||
 
विधूमाङ्गारतप्तेषु स्वभ्यक्तः स्विद्यते सुखम्||२८||
bhūgr̥hēṣu ca jēntākēṣūṣṇagarbhagr̥hēṣu ca|  
+
 
 +
bhūgr̥hēṣu ca jēntākēṣūṣṇagarbhagr̥hēṣu ca|  
 
vidhūmāṅgārataptēṣu svabhyaktaḥ svidyatē sukham||28||  
 
vidhūmāṅgārataptēṣu svabhyaktaḥ svidyatē sukham||28||  
 +
 
bhUgRuheShu ca jentAkeShUShNagarbhagRuheShu ca|  
 
bhUgRuheShu ca jentAkeShUShNagarbhagRuheShu ca|  
 
vidhUmA~ggAratapteShu svabhyaktaH svidyate sukham||28||  
 
vidhUmA~ggAratapteShu svabhyaktaH svidyate sukham||28||  
To get a comfortable sudation experience, the patient should have oil applied to his body and then exposed to some heat in an underground cellar (jentaka) type room, or a warm enclosed room that is heated with firebrands and is devoid of smoke.  (28)
+
 
Decoctions for nadi sweda (tubular fomentation):
+
To get a comfortable sudation experience, the patient should have oil applied to his body and then exposed to some heat in an underground cellar (''jentaka'') type room, or a warm enclosed room that is heated with firebrands and is devoid of smoke.  [28]
 +
 
 +
==== Decoctions for ''nadi sweda'' (tubular fomentation) ====
 +
 
 
ग्राम्यानूपौदकं मांसं पयो बस्तशिरस्तथा|  
 
ग्राम्यानूपौदकं मांसं पयो बस्तशिरस्तथा|  
 
वराहमध्यपित्तासृक्  स्नेहवत्तिलतण्डुलाः||२९||  
 
वराहमध्यपित्तासृक्  स्नेहवत्तिलतण्डुलाः||२९||  
 +
 
इत्येतानि समुत्क्वाथ्य नाडीस्वेदं प्रयोजयेत्|  
 
इत्येतानि समुत्क्वाथ्य नाडीस्वेदं प्रयोजयेत्|  
 
देशकालविभागज्ञो  युक्त्यपेक्षो भिषक्तमः||३०||  
 
देशकालविभागज्ञो  युक्त्यपेक्षो भिषक्तमः||३०||  
 +
 
वारुणामृतकैरण्डशिग्रुमूलकसर्षपैः|  
 
वारुणामृतकैरण्डशिग्रुमूलकसर्षपैः|  
 
वासावंशकरञ्जार्कपत्रैरश्मन्तकस्य च||३१||  
 
वासावंशकरञ्जार्कपत्रैरश्मन्तकस्य च||३१||  
 +
 
शोभाञ्जनकसैरेयमालतीसुरसार्जकैः  |  
 
शोभाञ्जनकसैरेयमालतीसुरसार्जकैः  |  
 
पत्रैरुत्क्वाथ्य सलिलं नाडीस्वेदं प्रयोजयेत्||३२||  
 
पत्रैरुत्क्वाथ्य सलिलं नाडीस्वेदं प्रयोजयेत्||३२||  
 +
 
भूतीकपञ्चमूलाभ्यां सुरया दधिमस्तुना|  
 
भूतीकपञ्चमूलाभ्यां सुरया दधिमस्तुना|  
 
मूत्रैरम्लैश्च सस्नेहैर्नाडीस्वेदं प्रयोजयेत्||३३||  
 
मूत्रैरम्लैश्च सस्नेहैर्नाडीस्वेदं प्रयोजयेत्||३३||  
 +
 
grāmyānūpaudakaṁ māṁsaṁ payō bastaśirastathā|  
 
grāmyānūpaudakaṁ māṁsaṁ payō bastaśirastathā|  
 
varāhamadhyapittāsr̥k  snēhavattilataṇḍulāḥ||29||  
 
varāhamadhyapittāsr̥k  snēhavattilataṇḍulāḥ||29||  
 +
 
ityētāni samutkvāthya nāḍīsvēdaṁ prayōjayēt|  
 
ityētāni samutkvāthya nāḍīsvēdaṁ prayōjayēt|  
 
dēśakālavibhāgajñō  yuktyapēkṣō bhiṣaktamaḥ||30||  
 
dēśakālavibhāgajñō  yuktyapēkṣō bhiṣaktamaḥ||30||  
 +
 
vāruṇāmr̥takairaṇḍaśigrumūlakasarṣapaiḥ|  
 
vāruṇāmr̥takairaṇḍaśigrumūlakasarṣapaiḥ|  
 
vāsāvaṁśakarañjārkapatrairaśmantakasya ca||31||  
 
vāsāvaṁśakarañjārkapatrairaśmantakasya ca||31||  
 +
 
śōbhāñjanakasairēyamālatīsurasārjakaiḥ  |  
 
śōbhāñjanakasairēyamālatīsurasārjakaiḥ  |  
 
patrairutkvāthya salilaṁ nāḍīsvēdaṁ prayōjayēt||32||  
 
patrairutkvāthya salilaṁ nāḍīsvēdaṁ prayōjayēt||32||  
 +
 
bhūtīkapañcamūlābhyāṁ surayā dadhimastunā|  
 
bhūtīkapañcamūlābhyāṁ surayā dadhimastunā|  
 
mūtrairamlaiśca sasnēhairnāḍīsvēdaṁ prayōjayēt||33||  
 
mūtrairamlaiśca sasnēhairnāḍīsvēdaṁ prayōjayēt||33||  
 +
 
grAmyAnUpaudakaM mAMsaM payo bastashirastathA|  
 
grAmyAnUpaudakaM mAMsaM payo bastashirastathA|  
 
varAhamadhyapittAsRuk  snehavattilataNDulAH||29||  
 
varAhamadhyapittAsRuk  snehavattilataNDulAH||29||  
 +
 
ityetAni samutkvAthya nADIsvedaM prayojayet|  
 
ityetAni samutkvAthya nADIsvedaM prayojayet|  
 
deshakAlavibhAgaj~jo  yuktyapekSho bhiShaktamaH||30||  
 
deshakAlavibhAgaj~jo  yuktyapekSho bhiShaktamaH||30||  
 +
 
vAruNAmRutakairaNDashigrumUlakasarShapaiH|  
 
vAruNAmRutakairaNDashigrumUlakasarShapaiH|  
 
vAsAvaMshakara~jjArkapatrairashmantakasya ca||31||  
 
vAsAvaMshakara~jjArkapatrairashmantakasya ca||31||  
 +
 
shobhA~jjanakasaireyamAlatIsurasArjakaiH  |  
 
shobhA~jjanakasaireyamAlatIsurasArjakaiH  |  
 
patrairutkvAthya salilaM nADIsvedaM prayojayet||32||  
 
patrairutkvAthya salilaM nADIsvedaM prayojayet||32||  
 +
 
bhUtIkapa~jcamUlAbhyAM surayA dadhimastunA|  
 
bhUtIkapa~jcamUlAbhyAM surayA dadhimastunA|  
 
mUtrairamlaishca sasnehairnADIsvedaM prayojayet||33||  
 
mUtrairamlaishca sasnehairnADIsvedaM prayojayet||33||  
 +
 
Proper decoctions may be prepared out of flesh of domesticated, marshy  or aquatic animals, milk, head of goat, blood, bile and flesh of pig, unctuous substances like sesame seeds and cereals, and tubular fomentation may be applied appropriately by an expert physician, considering variations in geography and season. Tubular fomentation can also be done with decoctions of  leaves of varuna (Crataeva religiosa Forst.), amritaka (Tinospora cordifolia), eranda (Ricinus communis), shigru (Moringa oleifera), mulaka (Raphanus sativus), sarshapa (Brassica nigra), vasa (Adathoda vasica), vamsha (Bambusa arundinacea), karanja (Pongamia pinnata), arka (Calotropis gigantea), ashmantaka (Bauhinia racemosa), sobhanjana (variety of shigru), saireya (Barleria prionitis), malati (Jasminum grandiflorum), surasa (Ocimum sanctum), and arjaka (Ocimum gratissimum). (29-33)
 
Proper decoctions may be prepared out of flesh of domesticated, marshy  or aquatic animals, milk, head of goat, blood, bile and flesh of pig, unctuous substances like sesame seeds and cereals, and tubular fomentation may be applied appropriately by an expert physician, considering variations in geography and season. Tubular fomentation can also be done with decoctions of  leaves of varuna (Crataeva religiosa Forst.), amritaka (Tinospora cordifolia), eranda (Ricinus communis), shigru (Moringa oleifera), mulaka (Raphanus sativus), sarshapa (Brassica nigra), vasa (Adathoda vasica), vamsha (Bambusa arundinacea), karanja (Pongamia pinnata), arka (Calotropis gigantea), ashmantaka (Bauhinia racemosa), sobhanjana (variety of shigru), saireya (Barleria prionitis), malati (Jasminum grandiflorum), surasa (Ocimum sanctum), and arjaka (Ocimum gratissimum). (29-33)
 
Material for avagaha sweda (tub fomentation):
 
Material for avagaha sweda (tub fomentation):

Navigation menu