Changes

Jump to navigation Jump to search
83 bytes added ,  10:20, 22 October 2017
Line 240: Line 240:  
bhiShak taimirikANAM ca na svedamavatArayet||19||  
 
bhiShak taimirikANAM ca na svedamavatArayet||19||  
   −
The physician should be aware that sudation is contraindicated in those who regularly consume astringents and alcohol, in pregnant women,  persons with bleeding disorders, individuals with pitta predominance, those who are suffering from diarrhoea and sicca, patients with diabetes mellitus, inflamed colon, prolapsed rectum, in toxic conditions, fatigued, unconscious, obese, pitta-predominant diabetics, individuals having thirst, hunger, anger, depression, jaundice, ascitis, injured, rheumatoid diseases, weakness, extremely emaciated, highly immune compromised and those who often suffer from blackouts.  [16-19]
+
The physician should be aware that sudation is contraindicated in those who regularly consume astringents and alcohol, in pregnant women,  persons with bleeding disorders, individuals with ''pitta'' predominance, those who are suffering from diarrhoea and sicca, patients with diabetes mellitus, inflamed colon, prolapsed rectum, in toxic conditions, fatigued, unconscious, obese, ''pitta''-predominant diabetics, individuals having thirst, hunger, anger, depression, jaundice, ascitis, injured, rheumatoid diseases, weakness, extremely emaciated, highly immune compromised and those who often suffer from blackouts.  [16-19]
Indications of swedana:
+
 
 +
==== Indications of ''swedana'' ====
 +
 
 
प्रतिश्याये च कासे च हिक्काश्वासेष्वलाघवे|  
 
प्रतिश्याये च कासे च हिक्काश्वासेष्वलाघवे|  
 
कर्णमन्याशिरःशूले स्वरभेदे गलग्रहे||२०||  
 
कर्णमन्याशिरःशूले स्वरभेदे गलग्रहे||२०||  
 +
 
अर्दितैकाङ्गसर्वाङ्गपक्षाघाते विनामके|  
 
अर्दितैकाङ्गसर्वाङ्गपक्षाघाते विनामके|  
 
कोष्ठानाहविबन्धेषु मूत्राघाते  विजृम्भके||२१||  
 
कोष्ठानाहविबन्धेषु मूत्राघाते  विजृम्भके||२१||  
 +
 
पार्श्वपृष्ठकटीकुक्षिसङ्ग्रहे गृध्रसीषु च|  
 
पार्श्वपृष्ठकटीकुक्षिसङ्ग्रहे गृध्रसीषु च|  
 
मूत्रकृच्छ्रे महत्त्वे च मुष्कयोरङ्गमर्दके||२२||  
 
मूत्रकृच्छ्रे महत्त्वे च मुष्कयोरङ्गमर्दके||२२||  
 +
 
पादजानूरुजङ्घार्तिसङ्ग्रहे श्वयथावपि|  
 
पादजानूरुजङ्घार्तिसङ्ग्रहे श्वयथावपि|  
 
खल्लीष्वामेषु शीते च वेपथौ वातकण्टके||२३||  
 
खल्लीष्वामेषु शीते च वेपथौ वातकण्टके||२३||  
 +
 
सङ्कोचायामशूलेषु स्तम्भगौरवसुप्तिषु  |  
 
सङ्कोचायामशूलेषु स्तम्भगौरवसुप्तिषु  |  
 
सर्वाङ्गेषु विकारेषु स्वेदनं हितमुच्यते||२४||  
 
सर्वाङ्गेषु विकारेषु स्वेदनं हितमुच्यते||२४||  
 +
 
pratiśyāyē ca kāsē ca hikkāśvāsēṣvalāghavē|  
 
pratiśyāyē ca kāsē ca hikkāśvāsēṣvalāghavē|  
 
karṇamanyāśiraḥśūlē svarabhēdē galagrahē||20||  
 
karṇamanyāśiraḥśūlē svarabhēdē galagrahē||20||  
 +
 
arditaikāṅgasarvāṅgapakṣāghātē vināmakē|  
 
arditaikāṅgasarvāṅgapakṣāghātē vināmakē|  
 
kōṣṭhānāhavibandhēṣu mūtrāghātē  vijr̥mbhakē||21||  
 
kōṣṭhānāhavibandhēṣu mūtrāghātē  vijr̥mbhakē||21||  
 +
 
pārśvapr̥ṣṭhakaṭīkukṣisaṅgrahē gr̥dhrasīṣu ca|  
 
pārśvapr̥ṣṭhakaṭīkukṣisaṅgrahē gr̥dhrasīṣu ca|  
 
mūtrakr̥cchrē mahattvē ca muṣkayōraṅgamardakē||22||  
 
mūtrakr̥cchrē mahattvē ca muṣkayōraṅgamardakē||22||  
 +
 
pādajānūrujaṅghārtisaṅgrahē śvayathāvapi|  
 
pādajānūrujaṅghārtisaṅgrahē śvayathāvapi|  
 
khallīṣvāmēṣu śītē ca vēpathau vātakaṇṭakē||23||  
 
khallīṣvāmēṣu śītē ca vēpathau vātakaṇṭakē||23||  
 +
 
saṅkōcāyāmaśūlēṣu stambhagauravasuptiṣu  |  
 
saṅkōcāyāmaśūlēṣu stambhagauravasuptiṣu  |  
 
sarvāṅgēṣu vikārēṣu svēdanaṁ hitamucyatē||24||  
 
sarvāṅgēṣu vikārēṣu svēdanaṁ hitamucyatē||24||  
 +
 
pratishyAye ca kAse ca hikkAshvAseShvalAghave|  
 
pratishyAye ca kAse ca hikkAshvAseShvalAghave|  
 
karNamanyAshiraHshUle svarabhede galagrahe||20||  
 
karNamanyAshiraHshUle svarabhede galagrahe||20||  
 +
 
arditaikA~ggasarvA~ggapakShAghAte vinAmake|  
 
arditaikA~ggasarvA~ggapakShAghAte vinAmake|  
 
koShThAnAhavibandheShu mUtrAghAte  vijRumbhake||21||  
 
koShThAnAhavibandheShu mUtrAghAte  vijRumbhake||21||  
 +
 
pArshvapRuShThakaTIkukShisa~ggrahe gRudhrasIShu ca|  
 
pArshvapRuShThakaTIkukShisa~ggrahe gRudhrasIShu ca|  
 
mUtrakRucchre mahattve ca muShkayora~ggamardake||22||  
 
mUtrakRucchre mahattve ca muShkayora~ggamardake||22||  
 +
 
pAdajAnUruja~gghArtisa~ggrahe shvayathAvapi|  
 
pAdajAnUruja~gghArtisa~ggrahe shvayathAvapi|  
 
khallIShvAmeShu shIte ca vepathau vAtakaNTake||23||  
 
khallIShvAmeShu shIte ca vepathau vAtakaNTake||23||  
 +
 
sa~gkocAyAmashUleShu stambhagauravasuptiShu  |  
 
sa~gkocAyAmashUleShu stambhagauravasuptiShu  |  
 
sarvA~ggeShu vikAreShu svedanaM hitamucyate||24||  
 
sarvA~ggeShu vikAreShu svedanaM hitamucyate||24||  
It is said that swedana is useful in rhinitis, cough, hiccups, breathing difficulties, heaviness of body, earache, headache, cervical pain, hoarseness of voice, choking sensation of throat, facial palsy, monoplegia, quadriplegia, hemiplegia, prostrated postures, abdominal flatulence, constipation, urinary retention, excessive yawning, stiffness of flanks, dorsum, lumbar and abdomen, sciatica, dysuria, scrotal enlargement, body ache, pain and stiffness of dorsum of foot, knee, thigh and calf, edema, severely painful radiculopathy, indigestion, chills and shivering, subluxation of ankle, contractures, convulsions, colicky pains, stiffness, heaviness and numbness, and such disorders anywhere in  the body. (20-24).
+
 
Swedana dravya (material for sudation):
+
It is said that ''swedana'' is useful in rhinitis, cough, hiccups, breathing difficulties, heaviness of body, earache, headache, cervical pain, hoarseness of voice, choking sensation of throat, facial palsy, monoplegia, quadriplegia, hemiplegia, prostrated postures, abdominal flatulence, constipation, urinary retention, excessive yawning, stiffness of flanks, dorsum, lumbar and abdomen, sciatica, dysuria, scrotal enlargement, body ache, pain and stiffness of dorsum of foot, knee, thigh and calf, edema, severely painful radiculopathy, indigestion, chills and shivering, subluxation of ankle, contractures, convulsions, colicky pains, stiffness, heaviness and numbness, and such disorders anywhere in  the body. [20-24]
 +
 
 +
==== ''Swedana dravya'' (material for sudation) ====
 +
 
 
तिलमाषकुलत्थाम्लघृततैलामिषौदनैः|  
 
तिलमाषकुलत्थाम्लघृततैलामिषौदनैः|  
 
पायसैः कृशरैर्मांसैः पिण्डस्वेदं प्रयोजयेत्||२५||  
 
पायसैः कृशरैर्मांसैः पिण्डस्वेदं प्रयोजयेत्||२५||  
 +
 
गोखरोष्ट्रवराहाश्वशकृद्भिः सतुषैर्यवैः|  
 
गोखरोष्ट्रवराहाश्वशकृद्भिः सतुषैर्यवैः|  
 
सिकतापांशुपाषाणकरीषायसपूटकैः||२६||  
 
सिकतापांशुपाषाणकरीषायसपूटकैः||२६||  
श्लैष्मिकान् स्वेदयेत् पूर्वैर्वातिकान् समुपाचरेत्| "
+
 
 +
श्लैष्मिकान् स्वेदयेत् पूर्वैर्वातिकान् समुपाचरेत्|  
 
द्रव्याण्येतानि शस्यन्ते यथास्वं प्रस्तरेष्वपि||२७||  
 
द्रव्याण्येतानि शस्यन्ते यथास्वं प्रस्तरेष्वपि||२७||  
 +
 
tilamāṣakulatthāmlaghr̥tatailāmiṣaudanaiḥ|  
 
tilamāṣakulatthāmlaghr̥tatailāmiṣaudanaiḥ|  
 
pāyasaiḥ kr̥śarairmāṁsaiḥ piṇḍasvēdaṁ prayōjayēt||25||  
 
pāyasaiḥ kr̥śarairmāṁsaiḥ piṇḍasvēdaṁ prayōjayēt||25||  
 +
 
gōkharōṣṭravarāhāśvaśakr̥dbhiḥ satuṣairyavaiḥ|  
 
gōkharōṣṭravarāhāśvaśakr̥dbhiḥ satuṣairyavaiḥ|  
 
sikatāpāṁśupāṣāṇakarīṣāyasapūṭakaiḥ||26||  
 
sikatāpāṁśupāṣāṇakarīṣāyasapūṭakaiḥ||26||  
 +
 
ślaiṣmikān svēdayēt pūrvairvātikān samupācarēt|  
 
ślaiṣmikān svēdayēt pūrvairvātikān samupācarēt|  
 
dravyāṇyētāni śasyantē yathāsvaṁ prastarēṣvapi||27||  
 
dravyāṇyētāni śasyantē yathāsvaṁ prastarēṣvapi||27||  
 +
 
tilamAShakulatthAmlaghRutatailAmiShaudanaiH|  
 
tilamAShakulatthAmlaghRutatailAmiShaudanaiH|  
 
pAyasaiH kRusharairmAMsaiH piNDasvedaM prayojayet||25||  
 
pAyasaiH kRusharairmAMsaiH piNDasvedaM prayojayet||25||  
 +
 
gokharoShTravarAhAshvashakRudbhiH satuShairyavaiH|  
 
gokharoShTravarAhAshvashakRudbhiH satuShairyavaiH|  
 
sikatApAMshupAShANakarIShAyasapUTakaiH||26||  
 
sikatApAMshupAShANakarIShAyasapUTakaiH||26||  
 +
 
shlaiShmikAn svedayet pUrvairvAtikAn samupAcaret|  
 
shlaiShmikAn svedayet pUrvairvAtikAn samupAcaret|  
 
dravyANyetAni shasyante yathAsvaM prastareShvapi||27||  
 
dravyANyetAni shasyante yathAsvaM prastareShvapi||27||  
   −
Fomentation bolus prepared with tila (Sesamum indicum Linn.), masha (Phaseolus  radiates Linn.), kulatha (Dolichos biflorus Linn.), sour preparations, ghee, oil, meat, boiled rice (odana), sweet porridge (payasa), boiled mixture of cereals and legumes (krishara)  and flesh, feces of cow, ass, camel, pig and horse along with barley grains with chaff, sand, dust, stone, dried cow dung and iron powder is effective for fomentation in the cases of kapha and vata related diseases. These articles may also be used for fomentation using a hot stone (prastara sweda).  (25- 27)
+
Fomentation bolus prepared with ''tila'' (Sesamum indicum Linn.), ''masha'' (Phaseolus  radiates Linn.), ''kulatha'' (Dolichos biflorus Linn.), sour preparations, ''ghee'', oil, meat, boiled rice (''odana''), sweet porridge (payasa), boiled mixture of cereals and legumes (krishara)  and flesh, feces of cow, ass, camel, pig and horse along with barley grains with chaff, sand, dust, stone, dried cow dung and iron powder is effective for fomentation in the cases of kapha and vata related diseases. These articles may also be used for fomentation using a hot stone (prastara sweda).  (25- 27)
 
Preparation for comfortable sudation:
 
Preparation for comfortable sudation:
 
भूगृहेषु च जेन्ताकेषूष्णगर्भगृहेषु च|  
 
भूगृहेषु च जेन्ताकेषूष्णगर्भगृहेषु च|  

Navigation menu