Changes

Jump to navigation Jump to search
179 bytes added ,  20:57, 10 June 2018
Line 1,596: Line 1,596:  
Oil extracted from ''sarṣapa, karañja, kōṣātakī,'' and ''ingudi'' when fortified with heartwood of ''khadira'' is useful in ''kuṣṭha''.[119]
 
Oil extracted from ''sarṣapa, karañja, kōṣātakī,'' and ''ingudi'' when fortified with heartwood of ''khadira'' is useful in ''kuṣṭha''.[119]
   −
==== Vipadikahara ghee and taila ====
+
==== ''Vipadikahara ghee'' and ''taila'' ====
    
जीवन्ती मञ्जिष्ठा दार्वी कम्पिल्लकः पयस्तुत्थम्|  
 
जीवन्ती मञ्जिष्ठा दार्वी कम्पिल्लकः पयस्तुत्थम्|  
 
एष घृततैलपाकः सिद्धः सिद्धे च सर्जरसः||१२०||  
 
एष घृततैलपाकः सिद्धः सिद्धे च सर्जरसः||१२०||  
 +
 
देयः समधूच्छिष्टो विपादिका तेन शाम्यतेऽभ्यक्ता|  
 
देयः समधूच्छिष्टो विपादिका तेन शाम्यतेऽभ्यक्ता|  
 
चर्मैककुष्ठकिटिमं कुष्ठं शाम्यत्यलसकं च||१२१||  
 
चर्मैककुष्ठकिटिमं कुष्ठं शाम्यत्यलसकं च||१२१||  
 +
 
इति विपादिकाहरघृततैले
 
इति विपादिकाहरघृततैले
 +
 
jīvantī mañjiṣṭhā dārvī kampillakaḥ payastuttham|  
 
jīvantī mañjiṣṭhā dārvī kampillakaḥ payastuttham|  
 
ēṣa ghr̥tatailapākaḥ siddhaḥ siddhē ca sarjarasaḥ||120||  
 
ēṣa ghr̥tatailapākaḥ siddhaḥ siddhē ca sarjarasaḥ||120||  
 +
 
dēyaḥ samadhūcchiṣṭō vipādikā tēna śāmyatē'bhyaktā|  
 
dēyaḥ samadhūcchiṣṭō vipādikā tēna śāmyatē'bhyaktā|  
 
carmaikakuṣṭhakiṭimaṁ kuṣṭhaṁ śāmyatyalasakaṁ ca||121||  
 
carmaikakuṣṭhakiṭimaṁ kuṣṭhaṁ śāmyatyalasakaṁ ca||121||  
 +
 
iti vipādikāharaghr̥tataile
 
iti vipādikāharaghr̥tataile
 +
 
jIvantI ma~jjiShThA dArvI kampillakaH payastuttham|  
 
jIvantI ma~jjiShThA dArvI kampillakaH payastuttham|  
 
eSha ghRutatailapAkaH siddhaH siddhe ca sarjarasaH||120||  
 
eSha ghRutatailapAkaH siddhaH siddhe ca sarjarasaH||120||  
 +
 
deyaH samadhUcchiShTo vipAdikA tena shAmyate~abhyaktA|  
 
deyaH samadhUcchiShTo vipAdikA tena shAmyate~abhyaktA|  
 
carmaikakuShThakiTimaM kuShThaM shAmyatyalasakaM ca||121||  
 
carmaikakuShThakiTimaM kuShThaM shAmyatyalasakaM ca||121||  
 +
 
iti vipAdikAharaghRutataile|  
 
iti vipAdikAharaghRutataile|  
   −
With jīvantī, mañjiṣṭhā, dārvi, kampillaka, payas (milk) and tuttha should be used to prepare ghee and/or fortify oil. Once sneha siddhi lakshana are seen sarjarasa and madhūcchiṣṭa should be added. Application of the oil cures, carmakuṣṭha, ekakuṣṭha, kiṭibha and alasaka type of kuṣṭha. This preparation is called as vipādikāhara ghr̥it and taila.(120-121)
+
With ''jīvantī, mañjiṣṭhā, dārvi, kampillaka, payas'' (milk) and ''tuttha'' should be used to prepare ghee and/or fortify oil. Once ''sneha siddhi lakshana'' are seen ''sarjarasa'' and ''madhūcchiṣṭa'' should be added. Application of the oil cures, ''charmakuṣṭha, ekakuṣṭha, kiṭibha'' and ''alasaka'' type of ''kuṣṭha''. This preparation is called as ''vipādikāhara ghr̥ita'' and ''taila.''[120-121]
    
किण्वं [१] वराहरुधिरं पृथ्वीका सैन्धवं च लेपः स्यात्|  
 
किण्वं [१] वराहरुधिरं पृथ्वीका सैन्धवं च लेपः स्यात्|  
 
लेपो योज्यः कुस्तुम्बुरूणि कुष्ठं च मण्डलनुत्||१२२||  
 
लेपो योज्यः कुस्तुम्बुरूणि कुष्ठं च मण्डलनुत्||१२२||  
 +
 
kiṇvaṁ [1] varāharudhiraṁ pr̥thvīkā saindhavaṁ ca lēpaḥ syāt|  
 
kiṇvaṁ [1] varāharudhiraṁ pr̥thvīkā saindhavaṁ ca lēpaḥ syāt|  
 
lēpō yōjyaḥ kustumburūṇi kuṣṭhaṁ ca maṇḍalanut||122||  
 
lēpō yōjyaḥ kustumburūṇi kuṣṭhaṁ ca maṇḍalanut||122||  
 +
 
kiNvaM [1] varAharudhiraM pRuthvIkA saindhavaM ca lepaH syAt|  
 
kiNvaM [1] varAharudhiraM pRuthvIkA saindhavaM ca lepaH syAt|  
 
lepo yojyaH kustumburUNi kuShThaM ca maNDalanut||122||  
 
lepo yojyaH kustumburUNi kuShThaM ca maNDalanut||122||  
   −
Application of paste of kiṇva (enzyme used for fermentation), blood of boar, pr̥thvīkā and saindhava or lepa of kustumburūṇi cures maṇḍala type of kuṣṭha.(122)
+
Application of paste of ''kiṇva'' (enzyme used for fermentation), blood of boar, ''pr̥thvīkā'' and ''saindhava'' or ''lepa'' of ''kustumburūṇi'' cures ''maṇḍala'' type of ''kuṣṭha''.[122]
    
पूतीकदारुजटिलाः पक्वसुरा क्षौद्रमुद्गपर्ण्यौ च|  
 
पूतीकदारुजटिलाः पक्वसुरा क्षौद्रमुद्गपर्ण्यौ च|  
 
लेपः सकाकनासो मण्डलकुष्ठापहः सिद्धः||१२३||  
 
लेपः सकाकनासो मण्डलकुष्ठापहः सिद्धः||१२३||  
 +
 
pūtīkadārujaṭilāḥ pakvasurā kṣaudramudgaparṇyau ca|  
 
pūtīkadārujaṭilāḥ pakvasurā kṣaudramudgaparṇyau ca|  
lēpaḥ sakākanāsō maṇḍalakuṣṭhāpahaḥ siddhaḥ||123||  
+
lēpaḥ sakākanāsō maṇḍalakuṣṭhāpahaḥ siddhaḥ||123||
 +
 
pUtIkadArujaTilAH pakvasurA kShaudramudgaparNyau ca|  
 
pUtIkadArujaTilAH pakvasurA kShaudramudgaparNyau ca|  
 
lepaH sakAkanAso maNDalakuShThApahaH siddhaH||123||  
 
lepaH sakAkanAso maNDalakuShThApahaH siddhaH||123||  
   −
Application of lepa of pūtīka, devadāru, jaṭi, pakvasurā, ksaudravalli (guduchi) mudgaparṇi and kākanāsa cures maṇḍala kuṣṭha.(123)
+
Application of ''lepa'' of ''pūtīka, devadāru, jaṭi, pakvasurā, ksaudravalli'' (''guduchi'') ''mudgaparṇi'' and ''kākanāsa'' cures ''maṇḍala kuṣṭha''.[123]
    
चित्रकशोभाञ्जनकौ गुडूच्यपामार्गदेवदारूणि|  
 
चित्रकशोभाञ्जनकौ गुडूच्यपामार्गदेवदारूणि|  
 
खदिरो धवश्च लेपः श्यामा दन्ती द्रवन्ती च||१२४||  
 
खदिरो धवश्च लेपः श्यामा दन्ती द्रवन्ती च||१२४||  
 +
 
लाक्षारसाञ्जनैलाः पुनर्नवा चेति कुष्ठिनो लेपाः|  
 
लाक्षारसाञ्जनैलाः पुनर्नवा चेति कुष्ठिनो लेपाः|  
 
दधिमण्डयुताः सर्वे देयाः षण्मारुतकफकुष्ठघ्नाः||१२५||  
 
दधिमण्डयुताः सर्वे देयाः षण्मारुतकफकुष्ठघ्नाः||१२५||  
 +
 
citrakaśōbhāñjanakau guḍūcyapāmārgadēvadārūṇi|  
 
citrakaśōbhāñjanakau guḍūcyapāmārgadēvadārūṇi|  
 
khadirō dhavaśca lēpaḥ śyāmā dantī dravantī ca||124||  
 
khadirō dhavaśca lēpaḥ śyāmā dantī dravantī ca||124||  
 +
 
lākṣārasāñjanailāḥ punarnavā cēti kuṣṭhinō lēpāḥ|  
 
lākṣārasāñjanailāḥ punarnavā cēti kuṣṭhinō lēpāḥ|  
 
dadhimaṇḍayutāḥ sarvē dēyāḥ ṣaṇmārutakaphakuṣṭhaghnāḥ||125||  
 
dadhimaṇḍayutāḥ sarvē dēyāḥ ṣaṇmārutakaphakuṣṭhaghnāḥ||125||  
 +
 
citrakashobhA~jjanakau guDUcyapAmArgadevadArUNi|  
 
citrakashobhA~jjanakau guDUcyapAmArgadevadArUNi|  
 
khadiro dhavashca lepaH shyAmA dantI dravantI ca||124||  
 
khadiro dhavashca lepaH shyAmA dantI dravantI ca||124||  
 +
 
lAkShArasA~jjanailAH punarnavA ceti kuShThino lepAH|  
 
lAkShArasA~jjanailAH punarnavA ceti kuShThino lepAH|  
 
dadhimaNDayutAH sarve deyAH ShaNmArutakaphakuShThaghnAH||125||  
 
dadhimaNDayutAH sarve deyAH ShaNmArutakaphakuShThaghnAH||125||  
   −
1) Citraka and śōbhāñjana
+
#Citraka and śōbhāñjana
2) Guduchi , apāmārga , devadāru  
+
#Guduchi , apāmārga , devadāru  
3) Khandira
+
#Khandira
4) Dhava
+
#Dhava
5) Syama, dantī, dravanti
+
3Syama, dantī, dravanti
6) lākṣā, rasāñjana , ela, punarnava
+
#lākṣā, rasāñjana , ela, punarnava
The above six combinations when mixed separately with dadhimaṇḍa and applied in the form of lepa cures kuṣṭha having predominancy of vāta and kapha doṣa.(124-125)
+
 
 +
The above six combinations when mixed separately with ''dadhimaṇḍa'' and applied in the form of ''lepa'' cures ''kuṣṭha'' having predominance of ''vāta'' and ''kapha dosha''.[124-125]
    
एडगजकुष्ठसैन्धवसौवीरकसर्षपैः कृमिघ्नैश्च|  
 
एडगजकुष्ठसैन्धवसौवीरकसर्षपैः कृमिघ्नैश्च|  
 
कृमिकुष्ठमण्डलाख्यं दद्रूकुष्ठं च शममुपैति||१२६||  
 
कृमिकुष्ठमण्डलाख्यं दद्रूकुष्ठं च शममुपैति||१२६||  
 +
 
ēḍagajakuṣṭhasaindhavasauvīrakasarṣapaiḥ kr̥mighnaiśca|  
 
ēḍagajakuṣṭhasaindhavasauvīrakasarṣapaiḥ kr̥mighnaiśca|  
 
kr̥mikuṣṭhamaṇḍalākhyaṁ dadrūkuṣṭhaṁ ca śamamupaiti||126||  
 
kr̥mikuṣṭhamaṇḍalākhyaṁ dadrūkuṣṭhaṁ ca śamamupaiti||126||  
 +
 
eDagajakuShThasaindhavasauvIrakasarShapaiH kRumighnaishca|  
 
eDagajakuShThasaindhavasauvIrakasarShapaiH kRumighnaishca|  
 
kRumikuShThamaNDalAkhyaM dadrUkuShThaM ca shamamupaiti||126||  
 
kRumikuShThamaNDalAkhyaM dadrUkuShThaM ca shamamupaiti||126||  
   −
Application of ēḍagaja, kuṣṭha, saindhava, sauviraka, sarṣapa and kr̥mighna (viḍaṅga) cures kr̥mi, maṇḍala and dadru kuṣṭha. (126)
+
Application of ''ēḍagaja, kuṣṭha, saindhava, sauviraka, sarṣapa'' and ''kr̥mighna'' (''viḍaṅga'') cures ''kr̥mi, maṇḍala'' and ''dadru kuṣṭha''. [126]
    
एडगजः सर्जरसो मूलकबीजं च सिध्मकुष्ठानाम्|  
 
एडगजः सर्जरसो मूलकबीजं च सिध्मकुष्ठानाम्|  
 
काञ्जिकयुक्तं तु पृथङ्मतमिदमुद्वर्तनं लेपाः||१२७||  
 
काञ्जिकयुक्तं तु पृथङ्मतमिदमुद्वर्तनं लेपाः||१२७||  
 +
 
ēḍagajaḥ sarjarasō mūlakabījaṁ ca sidhmakuṣṭhānām|  
 
ēḍagajaḥ sarjarasō mūlakabījaṁ ca sidhmakuṣṭhānām|  
 
kāñjikayuktaṁ tu pr̥thaṅmatamidamudvartanaṁ lēpāḥ||127||  
 
kāñjikayuktaṁ tu pr̥thaṅmatamidamudvartanaṁ lēpāḥ||127||  
 +
 
eDagajaH sarjaraso mUlakabIjaM ca sidhmakuShThAnAm|  
 
eDagajaH sarjaraso mUlakabIjaM ca sidhmakuShThAnAm|  
 
kA~jjikayuktaM tu pRutha~gmatamidamudvartanaM lepAH||127||  
 
kA~jjikayuktaM tu pRutha~gmatamidamudvartanaM lepAH||127||  
   −
Application of ēḍagaja or sarjarasa or seeds of mūlaka prepared by adding kāñji should be used as udvartana or in the form of lepa it cures sidhma.(127)
+
Application of ''ēḍagaja'' or ''sarjarasa'' or seeds of ''mūlaka'' prepared by adding ''kāñji'' should be used as ''udvartana'' or in the form of ''lepa'' it cures ''sidhma''.[127]
    
==== Management of pitta-kapha dominant kushtha ====
 
==== Management of pitta-kapha dominant kushtha ====

Navigation menu