Line 324:
Line 324:
अनुलोमोऽनिलः स्वास्थ्यं क्षुत्तृष्णोर्जो मनस्विता|
अनुलोमोऽनिलः स्वास्थ्यं क्षुत्तृष्णोर्जो मनस्विता|
लघुत्वमिन्द्रियोद्गारशुद्धिर्जीर्णौषधाकृतिः||२६||
लघुत्वमिन्द्रियोद्गारशुद्धिर्जीर्णौषधाकृतिः||२६||
+
क्लमो दाहोऽङ्गसदनं भ्रमो मूर्च्छा शिरोरुजा|
क्लमो दाहोऽङ्गसदनं भ्रमो मूर्च्छा शिरोरुजा|
अरतिर्बलहानिश्च सावशेषौषधाकृतिः||२७||
अरतिर्बलहानिश्च सावशेषौषधाकृतिः||२७||
+
anulōmō'nilaḥ svāsthyaṁ kṣuttr̥ṣṇōrjō manasvitā|
anulōmō'nilaḥ svāsthyaṁ kṣuttr̥ṣṇōrjō manasvitā|
laghutvamindriyōdgāraśuddhirjīrṇauṣadhākr̥tiḥ||26||
laghutvamindriyōdgāraśuddhirjīrṇauṣadhākr̥tiḥ||26||
+
klamō dāhō'ṅgasadanaṁ bhramō mūrcchā śirōrujā|
klamō dāhō'ṅgasadanaṁ bhramō mūrcchā śirōrujā|
aratirbalahāniśca sāvaśēṣauṣadhākr̥tiḥ||27||
aratirbalahāniśca sāvaśēṣauṣadhākr̥tiḥ||27||
Line 333:
Line 336:
anulomo~anilaH svAsthyaM kShuttRuShNorjo manasvitA|
anulomo~anilaH svAsthyaM kShuttRuShNorjo manasvitA|
laghutvamindriyodgArashuddhirjIrNauShadhAkRutiH||26||
laghutvamindriyodgArashuddhirjIrNauShadhAkRutiH||26||
+
klamo dAho~a~ggasadanaM bhramo mUrcchA shirorujA|
klamo dAho~a~ggasadanaM bhramo mUrcchA shirorujA|
aratirbalahAnishca sAvasheShauShadhAkRutiH||27||
aratirbalahAnishca sAvasheShauShadhAkRutiH||27||
−
The signs of properly digested medicine include
+
The signs of properly digested medicine include:
−
Normal movement of vayu
+
*Normal movement of ''vayu''
−
Timely manifestation of hunger
+
*Timely manifestation of hunger
−
Thirst
+
*Thirst
−
Enthusiasm
+
*Enthusiasm
−
Mental happiness
+
*Mental happiness
−
A feeling of lightness
+
*A feeling of lightness
−
Proper functioning of sensorium
+
*Proper functioning of sensorium
−
Clear belching
+
*Clear belching
−
The signs of presence of undigested medicinal residue are
+
−
Fatigue
+
The signs of presence of undigested medicinal residue are:
−
Burning sensation
+
*Fatigue
−
General weakness
+
*Burning sensation
−
Giddiness
+
*General weakness
−
Fainting
+
*Giddiness
−
Headache
+
*Fainting
−
Restlessness
+
*Headache
−
Loss of strength
+
*Restlessness
+
*Loss of strength
+
अकालेऽल्पातिमात्रं च पुराणं न च भावितम्|
अकालेऽल्पातिमात्रं च पुराणं न च भावितम्|
असम्यक्संस्कृतं चैव व्यापद्येतौषधं द्रुतम्||२८||
असम्यक्संस्कृतं चैव व्यापद्येतौषधं द्रुतम्||२८||
+
akālē'lpātimātraṁ ca purāṇaṁ na ca bhāvitam|
akālē'lpātimātraṁ ca purāṇaṁ na ca bhāvitam|
asamyaksaṁskr̥taṁ caiva vyāpadyētauṣadhaṁ drutam||28||
asamyaksaṁskr̥taṁ caiva vyāpadyētauṣadhaṁ drutam||28||
+
akAle~alpAtimAtraM ca purANaM na ca bhAvitam|
akAle~alpAtimAtraM ca purANaM na ca bhAvitam|
asamyaksaMskRutaM caiva vyApadyetauShadhaM drutam||28||
asamyaksaMskRutaM caiva vyApadyetauShadhaM drutam||28||
−
The drug of the following nature may result in quick complication
+
−
Unseasonal use
+
The drug of the following nature may result in quick complication:
−
Being administered in sub or supra-optimal dose.
+
*Unseasonal use
−
Being stored for a longer time
+
*Being administered in sub or supra-optimal dose.
−
Being not properly triturated.
+
*Being stored for a longer time
−
Being not properly processed.
+
*Being not properly triturated.
+
*Being not properly processed.
==== Ten complications of emesis and purgation ====
==== Ten complications of emesis and purgation ====