Changes

Jump to navigation Jump to search
41 bytes added ,  07:58, 20 January 2018
Line 1,611: Line 1,611:  
Consumption of ''mandukaparni'' juice, the powder of ''yashtimadhu'' with milk, the juice of ''guduchi'' along with its roots and flowers and the paste of ''shankhapushpi'' – these ''rasayana'' drugs are life promoting, disease alleviating, promoters of strength, ''agni'', complexion, voice and are intellect promoting. Of them ''shankhapushpi'' is specifically intellect promoting. [30-31]
 
Consumption of ''mandukaparni'' juice, the powder of ''yashtimadhu'' with milk, the juice of ''guduchi'' along with its roots and flowers and the paste of ''shankhapushpi'' – these ''rasayana'' drugs are life promoting, disease alleviating, promoters of strength, ''agni'', complexion, voice and are intellect promoting. Of them ''shankhapushpi'' is specifically intellect promoting. [30-31]
   −
===== Pippali rasayana =====
+
===== ''Pippali Rasayana'' =====
    
पञ्चाष्टौ सप्त दश वा पिप्पलीर्मधुसर्पिषा|  
 
पञ्चाष्टौ सप्त दश वा पिप्पलीर्मधुसर्पिषा|  
 
रसायनगुणान्वेषी समामेकां प्रयोजयेत्||३२||  
 
रसायनगुणान्वेषी समामेकां प्रयोजयेत्||३२||  
 +
 
तिस्रस्तिस्रस्तु पूर्वाह्णे भुक्त्वाऽग्रे भोजनस्य च|  
 
तिस्रस्तिस्रस्तु पूर्वाह्णे भुक्त्वाऽग्रे भोजनस्य च|  
 
पिप्पल्यः किंशुकक्षारभाविता घृतभर्जिताः||३३||  
 
पिप्पल्यः किंशुकक्षारभाविता घृतभर्जिताः||३३||  
 +
 
प्रयोज्या मधुसम्मिश्रा रसायनगुणैषिणा|  
 
प्रयोज्या मधुसम्मिश्रा रसायनगुणैषिणा|  
 
जेतुं कासं क्षयं शोषं श्वासं हिक्कां गलामयान्||३४||  
 
जेतुं कासं क्षयं शोषं श्वासं हिक्कां गलामयान्||३४||  
 +
 
अर्शांसि ग्रहणीदोषं पाण्डुतां विषमज्वरम्|  
 
अर्शांसि ग्रहणीदोषं पाण्डुतां विषमज्वरम्|  
वैस्वर्यं पीनसं शोफं गुल्मं वातबलासकम्||३५|| (इति पिप्पलीरसायनम्)|
+
वैस्वर्यं पीनसं शोफं गुल्मं वातबलासकम्||३५||  
 +
 
 +
(इति पिप्पलीरसायनम्)|
 +
 
 
pañcāṣṭau sapta daśa vā pippalīrmadhusarpiṣā|  
 
pañcāṣṭau sapta daśa vā pippalīrmadhusarpiṣā|  
 
rasāyanaguṇānvēṣī samāmēkāṁ prayōjayēt||32||  
 
rasāyanaguṇānvēṣī samāmēkāṁ prayōjayēt||32||  
 +
 
tisrastisrastu pūrvāhṇē bhuktvā'grē bhōjanasya ca|  
 
tisrastisrastu pūrvāhṇē bhuktvā'grē bhōjanasya ca|  
 
pippalyaḥ kiṁśukakṣārabhāvitā ghr̥tabharjitāḥ||33||  
 
pippalyaḥ kiṁśukakṣārabhāvitā ghr̥tabharjitāḥ||33||  
 +
 
prayōjyā madhusammiśrā rasāyanaguṇaiṣiṇā|  
 
prayōjyā madhusammiśrā rasāyanaguṇaiṣiṇā|  
 
jētuṁ kāsaṁ kṣayaṁ śōṣaṁ śvāsaṁ hikkāṁgalāmayān||34||  
 
jētuṁ kāsaṁ kṣayaṁ śōṣaṁ śvāsaṁ hikkāṁgalāmayān||34||  
 +
 
arśāṁsi grahaṇīdōṣaṁ pāṇḍutāṁ viṣamajvaram|  
 
arśāṁsi grahaṇīdōṣaṁ pāṇḍutāṁ viṣamajvaram|  
 
vaisvaryaṁ pīnasaṁ śōphaṁ gulmaṁ vātabalāsakam||35||  
 
vaisvaryaṁ pīnasaṁ śōphaṁ gulmaṁ vātabalāsakam||35||  
 +
 
(iti pippalīrasāyanam)|
 
(iti pippalīrasāyanam)|
 +
 
pa~jcAShTau sapta dasha vA pippalIrmadhusarpiShA|  
 
pa~jcAShTau sapta dasha vA pippalIrmadhusarpiShA|  
 
rasAyanaguNAnveShI samAmekAM prayojayet||32||  
 
rasAyanaguNAnveShI samAmekAM prayojayet||32||  
 +
 
tisrastisrastu pUrvAhNe bhuktvA~agre bhojanasya ca|  
 
tisrastisrastu pUrvAhNe bhuktvA~agre bhojanasya ca|  
 
pippalyaH kiMshukakShArabhAvitA ghRutabharjitAH||33||  
 
pippalyaH kiMshukakShArabhAvitA ghRutabharjitAH||33||  
 +
 
prayojyA madhusammishrA rasAyanaguNaiShiNA|  
 
prayojyA madhusammishrA rasAyanaguNaiShiNA|  
 
jetuM kAsaM kShayaM shoShaM shvAsaM hikkAM galAmayAn||34||  
 
jetuM kAsaM kShayaM shoShaM shvAsaM hikkAM galAmayAn||34||  
 +
 
arshAMsi grahaNIdoShaM pANDutAM viShamajvaram|  
 
arshAMsi grahaNIdoShaM pANDutAM viShamajvaram|  
 
vaisvaryaM pInasaM shophaM gulmaM vAtabalAsakam||35||  
 
vaisvaryaM pInasaM shophaM gulmaM vAtabalAsakam||35||  
 +
 
(iti pippalIrasAyanam)|  
 
(iti pippalIrasAyanam)|  
The individuals desirous of rasāyana effect should take pippalī in number of five, seven, eight or ten with honey and ghee for a year. Three pippalī fruits should be taken in the morning, after meal and before meal. These fruits should first be impregnated with alkali of palāśa and then fried in ghee. These should be taken with honey by those who want rasāyana effect particularly in order to alleviate cough, wasting, phthisis, dyspnoea, hiccup, throat disorders, piles, disorders of ghahaṇī, paleness, intermittent fever, disorders of voice, chronic rhinitis, swelling, gulma and vātabalāsaka. (32-35)
+
 
 +
The individuals desirous of ''rasayana'' effect should take ''pippali'' in number of five, seven, eight or ten with honey and ghee for a year. Three ''pippali'' fruits should be taken in the morning, after meal and before meal. These fruits should first be impregnated with alkali of ''palasha'' and then fried in ghee. These should be taken with honey by those who want ''rasayana'' effect particularly in order to alleviate cough, wasting, phthisis, dyspnea, hiccup, throat disorders, piles, disorders of ''grahani'', paleness, intermittent fever, disorders of voice, chronic rhinitis, swelling, ''gulma'' and ''vatabalasaka''. [32-35]
    
===== Pippali vardhamana rasayana =====
 
===== Pippali vardhamana rasayana =====

Navigation menu