Changes

Jump to navigation Jump to search
Line 46: Line 46:     
तपःस्वाध्यायनिरतानात्रेयः शिष्यसत्तमान्|  
 
तपःस्वाध्यायनिरतानात्रेयः शिष्यसत्तमान्|  
 +
 
षडग्निवेशप्रमुखानुक्तवान् परिचोदयन्||३||  
 
षडग्निवेशप्रमुखानुक्तवान् परिचोदयन्||३||  
    
लङ्घनं  बृंहणं काले रूक्षणं स्नेहनं तथा|  
 
लङ्घनं  बृंहणं काले रूक्षणं स्नेहनं तथा|  
 +
 
स्वेदनं स्तम्भनं चैव जानीते यः स वै भिषक्||४||  
 
स्वेदनं स्तम्भनं चैव जानीते यः स वै भिषक्||४||  
    
तमुक्तवन्तमात्रेयमग्निवेश उवाच ह||५||  
 
तमुक्तवन्तमात्रेयमग्निवेश उवाच ह||५||  
   −
भगवँल्लङ्घनं किंस्विल्लङ्घनीयाश्च  कीदृशाः|  
+
भगवँल्लङ्घनं किंस्विल्लङ्घनीयाश्च  कीदृशाः|
 +
 
बृंहणं बृंहणीयाश्च रूक्षणीयाश्च रूक्षणम्||६||  
 
बृंहणं बृंहणीयाश्च रूक्षणीयाश्च रूक्षणम्||६||  
    
के स्नेहाः  स्नेहनीयाश्च स्वेदाः स्वेद्याश्च के मताः|  
 
के स्नेहाः  स्नेहनीयाश्च स्वेदाः स्वेद्याश्च के मताः|  
 +
 
स्तम्भनं स्तम्भनीयाश्च वक्तुमर्हसि तद्गुरो!||७||  
 
स्तम्भनं स्तम्भनीयाश्च वक्तुमर्हसि तद्गुरो!||७||  
    
लङ्घनप्रभृतीनां च षण्णामेषां समासतः|  
 
लङ्घनप्रभृतीनां च षण्णामेषां समासतः|  
 +
 
कृताकृतातिवृत्तानां  लक्षणं वक्तुमर्हसि||८||  
 
कृताकृतातिवृत्तानां  लक्षणं वक्तुमर्हसि||८||  
    
tapaḥsvādhyāyaniratānātrēyaḥ śiṣyasattamān|  
 
tapaḥsvādhyāyaniratānātrēyaḥ śiṣyasattamān|  
 +
 
ṣaḍagnivēśapramukhānuktavān paricōdayan||3||  
 
ṣaḍagnivēśapramukhānuktavān paricōdayan||3||  
    
laṅghanaṁ  br̥ṁhaṇaṁ kālē rūkṣaṇaṁ snēhanaṁ tathā|  
 
laṅghanaṁ  br̥ṁhaṇaṁ kālē rūkṣaṇaṁ snēhanaṁ tathā|  
 +
 
svēdanaṁ stambhanaṁ caiva jānītē yaḥ sa vai bhiṣak||4||  
 
svēdanaṁ stambhanaṁ caiva jānītē yaḥ sa vai bhiṣak||4||  
   Line 71: Line 78:     
bhagavamँllaṅghanaṁ kiṁsvillaṅghanīyāśca  kīdr̥śāḥ|  
 
bhagavamँllaṅghanaṁ kiṁsvillaṅghanīyāśca  kīdr̥śāḥ|  
 +
 
br̥ṁhaṇaṁ br̥ṁhaṇīyāśca rūkṣaṇīyāśca rūkṣaṇam||6||  
 
br̥ṁhaṇaṁ br̥ṁhaṇīyāśca rūkṣaṇīyāśca rūkṣaṇam||6||  
    
kē snēhāḥ  snēhanīyāśca svēdāḥ svēdyāśca kē matāḥ|  
 
kē snēhāḥ  snēhanīyāśca svēdāḥ svēdyāśca kē matāḥ|  
 +
 
stambhanaṁ stambhanīyāśca vaktumarhasi tadgurō!||7||  
 
stambhanaṁ stambhanīyāśca vaktumarhasi tadgurō!||7||  
   −
laṅghanaprabhr̥tīnāṁ ca ṣaṇṇāmēṣāṁ samāsataḥ|  
+
laṅghanaprabhr̥tīnāṁ ca ṣaṇṇāmēṣāṁ samāsataḥ|
 +
 
kr̥tākr̥tātivr̥ttānāṁ  lakṣaṇaṁ vaktumarhasi||8||
 
kr̥tākr̥tātivr̥ttānāṁ  lakṣaṇaṁ vaktumarhasi||8||
    
tapaHsvAdhyAyaniratAnAtreyaH shiShyasattamAn|  
 
tapaHsvAdhyAyaniratAnAtreyaH shiShyasattamAn|  
 +
 
ShaDagniveshapramukhAnuktavAn paricodayan||3||  
 
ShaDagniveshapramukhAnuktavAn paricodayan||3||  
   −
la~gghanaM bRuMhaNaM kAle rUkShaNaM snehanaM tathA|  
+
la~gghanaM bRuMhaNaM kAle rUkShaNaM snehanaM tathA|  
 +
 
 
svedanaM stambhanaM caiva jAnIte yaH sa vai bhiShak||4||  
 
svedanaM stambhanaM caiva jAnIte yaH sa vai bhiShak||4||  
   Line 88: Line 100:     
bhagava@mlla~gghanaM kiMsvilla~gghanIyAshca  kIdRushAH|  
 
bhagava@mlla~gghanaM kiMsvilla~gghanIyAshca  kIdRushAH|  
 +
 
bRuMhaNaM bRuMhaNIyAshca rUkShaNIyAshca rUkShaNam||6||  
 
bRuMhaNaM bRuMhaNIyAshca rUkShaNIyAshca rUkShaNam||6||  
   −
ke snehAH snehanIyAshca svedAH svedyAshca ke matAH|  
+
ke snehAH snehanIyAshca svedAH svedyAshca ke matAH|  
 +
 
 
stambhanaM stambhanIyAshca vaktumarhasi tadguro!||7||  
 
stambhanaM stambhanIyAshca vaktumarhasi tadguro!||7||  
    
la~gghanaprabhRutInAM ca ShaNNAmeShAM samAsataH|  
 
la~gghanaprabhRutInAM ca ShaNNAmeShAM samAsataH|  
 +
 
kRutAkRutAtivRuttAnAM  lakShaNaM vaktumarhasi||8||  
 
kRutAkRutAtivRuttAnAM  lakShaNaM vaktumarhasi||8||  
 
<div style="text-align:justify;">
 
<div style="text-align:justify;">
 
To initiate a discussion, Lord Atreya addressed to his six disciples, who are dedicated to a life of penance and learning and who are led by Agnivesha, “He indeed is the true physician who knows the timely use of therapies to produce strength, dryness, unctuous, sweating and astringent effects.” Once Lord Atreya had spoken, Agnivesha asked the following questions, “O Thou, our worshipful preceptor, Sir, what are the therapies that are ''Langhana'' (reducing), ''Brimhana'' (nourishing), ''Rukshana'' (dryness-causing), ''Snehana'' (oleation) and, ''Swedana'' (sudation), and ''Stambhana'' (astringent/styptic)? Who are fit for this, O beloved teacher? You may kindly tell us all about them, and you may also tell briefly about the symptoms of proper application, improper application, and over-application of these six therapies.” [3-8]
 
To initiate a discussion, Lord Atreya addressed to his six disciples, who are dedicated to a life of penance and learning and who are led by Agnivesha, “He indeed is the true physician who knows the timely use of therapies to produce strength, dryness, unctuous, sweating and astringent effects.” Once Lord Atreya had spoken, Agnivesha asked the following questions, “O Thou, our worshipful preceptor, Sir, what are the therapies that are ''Langhana'' (reducing), ''Brimhana'' (nourishing), ''Rukshana'' (dryness-causing), ''Snehana'' (oleation) and, ''Swedana'' (sudation), and ''Stambhana'' (astringent/styptic)? Who are fit for this, O beloved teacher? You may kindly tell us all about them, and you may also tell briefly about the symptoms of proper application, improper application, and over-application of these six therapies.” [3-8]
 
</div>
 
</div>
 +
 
==== Definitions ====
 
==== Definitions ====
  

Navigation menu