Changes

Jump to navigation Jump to search
437 bytes added ,  19:03, 12 December 2018
Line 545: Line 545:  
trisnehayuktaH pravaro nirUhaH sarvAnilavyAdhiharaH pradiShTaH|  
 
trisnehayuktaH pravaro nirUhaH sarvAnilavyAdhiharaH pradiShTaH|  
   −
'''Dvipanchamuladi''':
+
'''''Dvipanchamuladi''''':
*Dravya
+
*''Dravya''
*Madhu  
+
*''Madhu''
*Saindhava
+
*''Saindhava''
*Sneha-trisneha
+
*''Sneha-trisneha''
*Kalka-
+
*''Kalka''
*Kvatha dravya-laghupanchamoola, bruhatpanchamoola
+
*''Kvatha dravya-laghupanchamoola, bruhatpanchamoola''
*Āvapa dravya-amla rasa, ajamamsa  
+
*''Āvapa dravya-amla rasa, ajamamsa''
*Guna- Sarva vatavyadhihara [35-351/2]
+
*''Guna- Sarva vatavyadhihara'' [35-351/2]
    
स्थिरादिवर्गस्य बलापटोलत्रायन्तिकैरण्डयवैर्युतस्य||३६||  
 
स्थिरादिवर्गस्य बलापटोलत्रायन्तिकैरण्डयवैर्युतस्य||३६||  
Line 581: Line 581:  
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
|-
 
|-
! scope="col"| Dravya
+
! scope="col"| ''Dravya''
 
! scope="col"| Dose
 
! scope="col"| Dose
 
|-
 
|-
| Madhu
+
| ''Madhu''
| 2 Prasrita
+
| 2 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Saindhava
+
| ''Saindhava''
| 1 Karsha
+
| 1 ''Karsha''
 
|-
 
|-
| Sneha-taila, ghrita
+
| ''Sneha-taila, ghrita''
| 3 Prasrita
+
| 3 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kalka dravya-priyangu, pippali, musta
+
| ''Kalka dravya-priyangu, pippali, musta''
| 1 Prasrita
+
| 1 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kvatha dravya- sthiradi panchamula, bala, patola, Trayamana, eranda, yava (1 Prastha each); reduced to 1 prastha
+
| ''Kwatha dravya-sthiradi panchamula, bala, patola, trayamana, eranda, yava'' (1 ''prastha'' each); reduced to 1 ''prastha''
| 4 Prasrita
+
| 4 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Avapa- aja mamsa
+
| ''Avapa-aja mamsa''
| 2 Prasrita
+
| 2 ''Prasrita''
 
|}
 
|}
   −
Guna- Dipana, increases mamsa and bala; chakshushya.
+
''Guna-Dipana'', increases ''mamsa'' and ''bala''; ''chakshushya''.
    
एरण्डमूलं त्रिपलं पलाशा  ह्रस्वानि मूलानि च यानि पञ्च||३८||  
 
एरण्डमूलं त्रिपलं पलाशा  ह्रस्वानि मूलानि च यानि पञ्च||३८||  
Line 696: Line 696:  
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
|-
 
|-
! scope="col"| Dravya
+
! scope="col"| ''Dravya''
 
! scope="col"| Dose
 
! scope="col"| Dose
 
|-
 
|-
| Madhu
+
| ''Madhu''
| 1.5 Prasrita
+
| 1.5 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Saindhava
+
| ''Saindhava''
| 1 Karsha
+
| 1 ''Karsha''
 
|-
 
|-
| Sneha-taila
+
| ''Sneha-taila''
| 3 Prasrita
+
| 3 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kalka dravya-shatahva, hapusha, priyangu, pippali, madhuka, bala, rasanjana, vatsaka bija, musta.
+
| ''Kalka dravya-shatahva, hapusha, priyangu, pippali, madhuka, bala, rasanjana, vatsaka bija, musta''.
| 1 Prasrita
+
| 1 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kvatha dravya-erandamūla-3 pala, palasha, laghupanchamula, rasna, ashvagandha, atibala, guduchi, punarnava, aragvadha, devadaru (1 Pala each), madanaphala-8, jala-2 adhaka; reduced to 1/8th
+
| ''Kvatha dravya-erandamūla''-3 ''pala, palasha, laghupanchamula, rasna, ashvagandha, atibala, guduchi, punarnava, aragvadha, devadaru'' (1 ''Pala'' each), ''madanaphala''-8, ''jala''-2 ''adhaka''; reduced to 1/8th
| 4 Prasrita
+
| 4 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Avapa- gomutra
+
| ''Avapa-gomutra''
| 2 Prasrita
+
| 2 ''Prasrita''
 
|}  
 
|}  
   −
Guna- ''Dipana, lekhana,'' relieves the ''shula'' of ''uru, jangha, pada, prushtha'' and ''trik''. It pacifies the ''kaphavrita vata, vid-mutra-vata graha, adhmana, anaha, ashmari, sharkara, arsha, & grahanii dosha''. [38-45]
+
''Guna''- ''Dipana, lekhana,'' relieves the ''shula'' of ''uru, jangha, pada, prushtha'' and ''trik''. It pacifies the ''kaphavrita vata, vid-mutra-vata graha, adhmana, anaha, ashmari, sharkara, arsha, & grahanii dosha''. [38-45]
    
यष्ट्याह्वयस्याष्टपलेन  सिद्धं पयः शताह्वाफलपिप्पलीभिः|  
 
यष्ट्याह्वयस्याष्टपलेन  सिद्धं पयः शताह्वाफलपिप्पलीभिः|  
 +
 
युक्तं ससर्पिर्मधु वातरक्तवैस्वर्यवीसर्पहितो निरूहः||४६||  
 
युक्तं ससर्पिर्मधु वातरक्तवैस्वर्यवीसर्पहितो निरूहः||४६||  
    
यष्ट्याह्वलोध्राभयचन्दनैश्च शृतं पयोऽग्र्यं कमलोत्पलैश्च|  
 
यष्ट्याह्वलोध्राभयचन्दनैश्च शृतं पयोऽग्र्यं कमलोत्पलैश्च|  
 +
 
सशर्करं क्षौद्रयुतं सुशीतं पित्तामयान् हन्ति सजीवनीयम्||४७||  
 
सशर्करं क्षौद्रयुतं सुशीतं पित्तामयान् हन्ति सजीवनीयम्||४७||  
    
yaṣṭyāhvayasyāṣṭapalēna  siddhaṁ payaḥ śatāhvāphalapippalībhiḥ|  
 
yaṣṭyāhvayasyāṣṭapalēna  siddhaṁ payaḥ śatāhvāphalapippalībhiḥ|  
 +
 
yuktaṁ sasarpirmadhu vātaraktavaisvaryavīsarpahitō nirūhaḥ||46||  
 
yuktaṁ sasarpirmadhu vātaraktavaisvaryavīsarpahitō nirūhaḥ||46||  
    
yaṣṭyāhvalōdhrābhayacandanaiśca śr̥taṁ payō'gryaṁ kamalōtpalaiśca|  
 
yaṣṭyāhvalōdhrābhayacandanaiśca śr̥taṁ payō'gryaṁ kamalōtpalaiśca|  
 +
 
saśarkaraṁ kṣaudrayutaṁ suśītaṁ pittāmayān hanti sajīvanīyam||47||  
 
saśarkaraṁ kṣaudrayutaṁ suśītaṁ pittāmayān hanti sajīvanīyam||47||  
    
yaShTyAhvayasyAShTapalena  siddhaM payaH shatAhvAphalapippalIbhiH|  
 
yaShTyAhvayasyAShTapalena  siddhaM payaH shatAhvAphalapippalIbhiH|  
 +
 
yuktaM sasarpirmadhu vAtaraktavaisvaryavIsarpahito nirUhaH||46||  
 
yuktaM sasarpirmadhu vAtaraktavaisvaryavIsarpahito nirUhaH||46||  
    
yaShTyAhvalodhrAbhayacandanaishca shRutaM payo~agryaM kamalotpalaishca|  
 
yaShTyAhvalodhrAbhayacandanaishca shRutaM payo~agryaM kamalotpalaishca|  
 +
 
sasharkaraM kShaudrayutaM sushItaM pittAmayAn hanti sajIvanIyam||47||
 
sasharkaraM kShaudrayutaM sushItaM pittAmayAn hanti sajIvanIyam||47||
 +
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
|-
 
|-
! scope="col"| Dravya
+
! scope="col"| ''Dravya''
 
! scope="col"| Dose
 
! scope="col"| Dose
 
|-
 
|-
| Madhu
+
| ''Madhu''
| 2 Madhu-prasrita
+
| 2 ''Madhu-prasrita''
 
|-
 
|-
| Saindhava
+
| ''Saindhava''
| 1 Karsha
+
| 1 ''Karsha''
 
|-
 
|-
| Sneha-ghrita
+
| ''Sneha-ghrita''
| 2 Prasrita
+
| 2 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kalka jeevaniya gana
+
| ''Kalka jeevaniya gana''
| 1 Prasrita
+
| 1 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kvatha dravya-ksheerapaakaartha kalka dravya- yashthi, lodhra, usheera, chandana, padma, utpala
+
| ''Kwatha dravya-ksheerapaakaartha kalka dravya- yashthi, lodhra, usheera, chandana, padma, utpala''
| 4 Prasrita
+
| 4 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Avapa- sharkara
+
| ''Avapa-sharkara''
 
|  
 
|  
 
|}  
 
|}  
   −
Guna- Pitta roga naashaka[46-47]
+
''Guna- Pitta roga naashaka''[46-47]
    
द्विकार्षिकाश्चन्दनपद्मकर्धियष्ट्याह्वरास्नावृषसारिवाश्च|  
 
द्विकार्षिकाश्चन्दनपद्मकर्धियष्ट्याह्वरास्नावृषसारिवाश्च|  
 +
 
सलोध्रमञ्जिष्ठमथाप्यनन्ताबलास्थिरादितृणपञ्चमूलम्  ||४८||  
 
सलोध्रमञ्जिष्ठमथाप्यनन्ताबलास्थिरादितृणपञ्चमूलम्  ||४८||  
    
तोये समुत्क्वाथ्य रसेन तेन शृतं पयोऽर्धाढकमम्बुहीनम्|  
 
तोये समुत्क्वाथ्य रसेन तेन शृतं पयोऽर्धाढकमम्बुहीनम्|  
 +
 
जीवन्तिमेदर्धिशतावरीभिर्वीराद्विकाकोलिकशेरुकाभिः||४९||  
 
जीवन्तिमेदर्धिशतावरीभिर्वीराद्विकाकोलिकशेरुकाभिः||४९||  
    
सितोपलाजीवकपद्मरेणु प्रपौण्डरीकैः कमलोत्पलैश्च|  
 
सितोपलाजीवकपद्मरेणु प्रपौण्डरीकैः कमलोत्पलैश्च|  
 +
 
लोध्रात्मगुप्तामधुकैर्विदारीमुञ्जातकैः केशरचन्दनैश्च||५०||  
 
लोध्रात्मगुप्तामधुकैर्विदारीमुञ्जातकैः केशरचन्दनैश्च||५०||  
    
पिष्टैर्घृतक्षौद्रयुतैर्निरूहं ससैन्धवं शीतलमेव दद्यात्|  
 
पिष्टैर्घृतक्षौद्रयुतैर्निरूहं ससैन्धवं शीतलमेव दद्यात्|  
 +
 
प्रत्यागते धन्वरसेन शालीन् क्षीरेण वाऽद्यात् परिषिक्तगात्रः||५१||  
 
प्रत्यागते धन्वरसेन शालीन् क्षीरेण वाऽद्यात् परिषिक्तगात्रः||५१||  
    
दाहातिसारप्रदरास्रपित्तहृत्पाण्डुरोगान् विषमज्वरं च|  
 
दाहातिसारप्रदरास्रपित्तहृत्पाण्डुरोगान् विषमज्वरं च|  
 +
 
सगुल्ममूत्रग्रहकामलादीन् सर्वामयान् पित्तकृतान्निहन्ति||५२||  
 
सगुल्ममूत्रग्रहकामलादीन् सर्वामयान् पित्तकृतान्निहन्ति||५२||  
    
dvikārṣikāścandanapadmakardhiyaṣṭyāhvarāsnāvr̥ṣasārivāśca|  
 
dvikārṣikāścandanapadmakardhiyaṣṭyāhvarāsnāvr̥ṣasārivāśca|  
 +
 
salōdhramañjiṣṭhamathāpyanantābalāsthirāditr̥ṇapañcamūlam  ||48||  
 
salōdhramañjiṣṭhamathāpyanantābalāsthirāditr̥ṇapañcamūlam  ||48||  
    
tōyē samutkvāthya rasēna tēna śr̥taṁ payō'rdhāḍhakamambuhīnam|  
 
tōyē samutkvāthya rasēna tēna śr̥taṁ payō'rdhāḍhakamambuhīnam|  
 +
 
jīvantimēdardhiśatāvarībhirvīrādvikākōlikaśērukābhiḥ||49||  
 
jīvantimēdardhiśatāvarībhirvīrādvikākōlikaśērukābhiḥ||49||  
    
sitōpalājīvakapadmarēṇu prapauṇḍarīkaiḥ kamalōtpalaiśca|  
 
sitōpalājīvakapadmarēṇu prapauṇḍarīkaiḥ kamalōtpalaiśca|  
 +
 
lōdhrātmaguptāmadhukairvidārīmuñjātakaiḥ kēśaracandanaiśca||50||  
 
lōdhrātmaguptāmadhukairvidārīmuñjātakaiḥ kēśaracandanaiśca||50||  
    
piṣṭairghr̥takṣaudrayutairnirūhaṁ sasaindhavaṁ śītalamēva dadyāt|  
 
piṣṭairghr̥takṣaudrayutairnirūhaṁ sasaindhavaṁ śītalamēva dadyāt|  
 +
 
pratyāgatē dhanvarasēna śālīn kṣīrēṇa vā'dyāt pariṣiktagātraḥ||51||  
 
pratyāgatē dhanvarasēna śālīn kṣīrēṇa vā'dyāt pariṣiktagātraḥ||51||  
    
dāhātisārapradarāsrapittahr̥tpāṇḍurōgān viṣamajvaraṁ ca|  
 
dāhātisārapradarāsrapittahr̥tpāṇḍurōgān viṣamajvaraṁ ca|  
 +
 
sagulmamūtragrahakāmalādīn sarvāmayān pittakr̥tānnihanti||52||  
 
sagulmamūtragrahakāmalādīn sarvāmayān pittakr̥tānnihanti||52||  
    
dvikArShikAshcandanapadmakardhiyaShTyAhvarAsnAvRuShasArivAshca|  
 
dvikArShikAshcandanapadmakardhiyaShTyAhvarAsnAvRuShasArivAshca|  
 +
 
salodhrama~jjiShThamathApyanantAbalAsthirAditRuNapa~jcamUlam  ||48||  
 
salodhrama~jjiShThamathApyanantAbalAsthirAditRuNapa~jcamUlam  ||48||  
    
toye samutkvAthya rasena tena shRutaM payo~ardhADhakamambuhInam|  
 
toye samutkvAthya rasena tena shRutaM payo~ardhADhakamambuhInam|  
 +
 
jIvantimedardhishatAvarIbhirvIrAdvikAkolikasherukAbhiH||49||  
 
jIvantimedardhishatAvarIbhirvIrAdvikAkolikasherukAbhiH||49||  
    
sitopalAjIvakapadmareNu prapauNDarIkaiH kamalotpalaishca|  
 
sitopalAjIvakapadmareNu prapauNDarIkaiH kamalotpalaishca|  
 +
 
lodhrAtmaguptAmadhukairvidArImu~jjAtakaiH kesharacandanaishca||50||  
 
lodhrAtmaguptAmadhukairvidArImu~jjAtakaiH kesharacandanaishca||50||  
    
piShTairghRutakShaudrayutairnirUhaM sasaindhavaM shItalameva dadyAt|  
 
piShTairghRutakShaudrayutairnirUhaM sasaindhavaM shItalameva dadyAt|  
 +
 
pratyAgate dhanvarasena shAlIn kShIreNa vA~adyAt pariShiktagAtraH||51||  
 
pratyAgate dhanvarasena shAlIn kShIreNa vA~adyAt pariShiktagAtraH||51||  
    
dAhAtisArapradarAsrapittahRutpANDurogAn viShamajvaraM ca|  
 
dAhAtisArapradarAsrapittahRutpANDurogAn viShamajvaraM ca|  
 +
 
sagulmamUtragrahakAmalAdIn sarvAmayAn pittakRutAnnihanti||52||  
 
sagulmamUtragrahakAmalAdIn sarvAmayAn pittakRutAnnihanti||52||  
 +
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
|-
 
|-
! scope="col"| Dravya
+
! scope="col"| ''Dravya''
 
! scope="col"| Dose
 
! scope="col"| Dose
 
|-
 
|-
| Madhu
+
| ''Madhu''
| 2 Madhu-prasrita
+
| 2 ''Madhu-prasrita''
 
|-
 
|-
| Saindhava
+
| ''Saindhava''
| 1 Karsha
+
| 1 ''Karsha''
 
|-
 
|-
| Sneha-ghrita
+
| ''Sneha-ghrita''
| 2 Prasrita
+
| 2 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kalka dravya- Jivanti, Meda, Vriddhi, Shatavari, Kshiravidari, Kakoli, Kasheru, Mishri, Jivaka, Kamala Kesara, Pundarika kashtha, Rakta Kamala, Nila Kamala, Atmagupta, Yashti,Vidarikanda, Munjataka, Nagakesara, Candana
+
| ''Kalka dravya- Jivanti, Meda, Vriddhi, Shatavari, Kshiravidari, Kakoli, Kasheru, Mishri, Jivaka, Kamala Kesara, Pundarika kashtha, Rakta Kamala, Nila Kamala, Atmagupta, Yashti,Vidarikanda, Munjataka, Nagakesara, Chandana''
| 1 Prasrita
+
| 1 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kvatha dravya- Chandana, Padmakashtha, Vriddhi, Yashti, Rasna, Vasa, Anantamula, Lodhra,Manjishtha, Ananta, Balamula, Sthiradi Varga, Trunapancamula (2 Tola each)Jala-8 parts; reduced to 1/4thKshira-½ Adhaka; Boiled till Kshiravasesha.
+
| ''Kvatha dravya- Chandana, Padmakashtha, Vriddhi, Yashti, Rasna, Vasa, Anantamula, Lodhra,Manjishtha, Ananta, Balamula, Sthiradi Varga, Trunapanchamula'' (2 ''Tola'' each)''Jala''-8 parts; reduced to 1/4th ''Kshira''-½ Adhaka; Boiled till ''Kshiravasesha''.
| 4 Prasrita
+
| 4 ''Prasrita''
 
|}  
 
|}  
   −
Guņa- destroys daha, atisara, pradara, raktapitta, hrodroga, pandu roga, vishama jwara, gulma, mūtrakricchra, kaamala and pittaja vikara.[48-52]
+
''Guna''- destroys ''daha, atisara, pradara, raktapitta, hrodroga, pandu roga, vishama jwara, gulma, mūtrakricchra, kaamala'' and ''pittaja vikara''.[48-52]
    
द्राक्षादिकाश्मर्यमधूकसेव्यैः ससारिवाचन्दनशीतपाक्यैः|  
 
द्राक्षादिकाश्मर्यमधूकसेव्यैः ससारिवाचन्दनशीतपाक्यैः|  
 +
 
पयः शृतं श्रावणिमुद्गपर्णीतुगात्मगुप्तामधुयष्टिकल्कैः||५३||  
 
पयः शृतं श्रावणिमुद्गपर्णीतुगात्मगुप्तामधुयष्टिकल्कैः||५३||  
    
गोधूमचूर्णैश्च तथाऽक्षमात्रैः सक्षौद्रसर्पिर्मधुयष्टितैलैः|  
 
गोधूमचूर्णैश्च तथाऽक्षमात्रैः सक्षौद्रसर्पिर्मधुयष्टितैलैः|  
 +
 
पथ्याविदारीक्षुरसैर्गुडेन  बस्तिं युतं पित्तहरं विदध्यात्||५४||  
 
पथ्याविदारीक्षुरसैर्गुडेन  बस्तिं युतं पित्तहरं विदध्यात्||५४||  
    
हृन्नाभिपार्श्वोत्तमदेहदाहे  दाहेऽन्तरस्थे च सकृच्छ्रमूत्रे|  
 
हृन्नाभिपार्श्वोत्तमदेहदाहे  दाहेऽन्तरस्थे च सकृच्छ्रमूत्रे|  
 +
 
क्षीणे क्षते रेतसि चापि नष्टे पैत्तेऽतिसारे च नृणां प्रशस्तः||५५||  
 
क्षीणे क्षते रेतसि चापि नष्टे पैत्तेऽतिसारे च नृणां प्रशस्तः||५५||  
   −
drākṣādikāśmaryamadhūkasēvyaiḥ sasārivācandanaśītapākyaiḥ|  
+
drākṣādikāśmaryamadhūkasēvyaiḥ sasārivācandanaśītapākyaiḥ|
 +
 
payaḥ śr̥taṁ śrāvaṇimudgaparṇītugātmaguptāmadhuyaṣṭikalkaiḥ||53||  
 
payaḥ śr̥taṁ śrāvaṇimudgaparṇītugātmaguptāmadhuyaṣṭikalkaiḥ||53||  
    
gōdhūmacūrṇaiśca tathā'kṣamātraiḥ sakṣaudrasarpirmadhuyaṣṭitailaiḥ|  
 
gōdhūmacūrṇaiśca tathā'kṣamātraiḥ sakṣaudrasarpirmadhuyaṣṭitailaiḥ|  
 +
 
pathyāvidārīkṣurasairguḍēna  bastiṁ yutaṁ pittaharaṁ vidadhyāt||54||  
 
pathyāvidārīkṣurasairguḍēna  bastiṁ yutaṁ pittaharaṁ vidadhyāt||54||  
    
hr̥nnābhipārśvōttamadēhadāhē  dāhē'ntarasthē ca sakr̥cchramūtrē|  
 
hr̥nnābhipārśvōttamadēhadāhē  dāhē'ntarasthē ca sakr̥cchramūtrē|  
 +
 
kṣīṇē kṣatē rētasi cāpi naṣṭē paittē'tisārē ca nr̥ṇāṁ praśastaḥ||55||  
 
kṣīṇē kṣatē rētasi cāpi naṣṭē paittē'tisārē ca nr̥ṇāṁ praśastaḥ||55||  
    
drAkShAdikAshmaryamadhUkasevyaiH sasArivAcandanashItapAkyaiH|  
 
drAkShAdikAshmaryamadhUkasevyaiH sasArivAcandanashItapAkyaiH|  
 +
 
payaH shRutaM shrAvaNimudgaparNItugAtmaguptAmadhuyaShTikalkaiH||53||  
 
payaH shRutaM shrAvaNimudgaparNItugAtmaguptAmadhuyaShTikalkaiH||53||  
    
godhUmacUrNaishca tathA~akShamAtraiH sakShaudrasarpirmadhuyaShTitailaiH|  
 
godhUmacUrNaishca tathA~akShamAtraiH sakShaudrasarpirmadhuyaShTitailaiH|  
 +
 
pathyAvidArIkShurasairguDena  bastiM yutaM pittaharaM vidadhyAt||54||  
 
pathyAvidArIkShurasairguDena  bastiM yutaM pittaharaM vidadhyAt||54||  
    
hRunnAbhipArshvottamadehadAhe  dAhe~antarasthe ca sakRucchramUtre|  
 
hRunnAbhipArshvottamadehadAhe  dAhe~antarasthe ca sakRucchramUtre|  
 +
 
kShINe kShate retasi cApi naShTe paitte~atisAre ca nRuNAM prashastaH||55||  
 
kShINe kShate retasi cApi naShTe paitte~atisAre ca nRuNAM prashastaH||55||  
   Line 861: Line 893:  
! scope="col"| Dravya
 
! scope="col"| Dravya
 
|-
 
|-
| Kvatha Dravya: kshīrapākārtha dravya-draksha, kashmarya, madhuka, sariva, chandana
+
| ''Kvatha Dravya: kshīrapākārtha dravya-draksha, kashmarya, madhuka, sariva, chandana
 
kalka dravyas- mundi, mudgaparni, vamshalochana, kapikachu,yastimadhu, godhooma choorna.
 
kalka dravyas- mundi, mudgaparni, vamshalochana, kapikachu,yastimadhu, godhooma choorna.
madhu, ghritha, vidaryadi swarasa, ikshu rasa
+
madhu, ghritha, vidaryadi swarasa, ikshu rasa''
 
|}  
 
|}  
   −
Indications-
+
Indications:
Daha, antardaha, pittaja atisara, mutrkricchra, kshataksheena, shukrakshaya (53-55)
+
 +
''Daha, antardaha, pittaja atisara, mutrkricchra, kshataksheena, shukrakshaya'' [53-55]
    
कोषातकारग्वधदेवदारुशार्ङ्गेष्टमूर्वाकुटजार्कपाठाः  |  
 
कोषातकारग्वधदेवदारुशार्ङ्गेष्टमूर्वाकुटजार्कपाठाः  |  
 +
 
पक्त्वा कुलत्थान् बृहतीं च तोये रसस्य तस्य प्रसृता दश स्युः||५६||  
 
पक्त्वा कुलत्थान् बृहतीं च तोये रसस्य तस्य प्रसृता दश स्युः||५६||  
    
तान् सर्षपैलामदनैः सकुष्ठैरक्षप्रमाणैः प्रसृतैश्च युक्तान्|  
 
तान् सर्षपैलामदनैः सकुष्ठैरक्षप्रमाणैः प्रसृतैश्च युक्तान्|  
 +
 
फलाह्वतैलस्य समाक्षिकस्य  क्षारस्य तैलस्य च सार्षपस्य||५७||  
 
फलाह्वतैलस्य समाक्षिकस्य  क्षारस्य तैलस्य च सार्षपस्य||५७||  
   Line 878: Line 913:     
kōṣātakāragvadhadēvadāruśārṅgēṣṭamūrvākuṭajārkapāṭhāḥ  |  
 
kōṣātakāragvadhadēvadāruśārṅgēṣṭamūrvākuṭajārkapāṭhāḥ  |  
 +
 
paktvā kulatthān br̥hatīṁ ca tōyē rasasya tasya prasr̥tā daśa syuḥ||56||  
 
paktvā kulatthān br̥hatīṁ ca tōyē rasasya tasya prasr̥tā daśa syuḥ||56||  
    
tān sarṣapailāmadanaiḥ sakuṣṭhairakṣapramāṇaiḥ prasr̥taiśca yuktān|  
 
tān sarṣapailāmadanaiḥ sakuṣṭhairakṣapramāṇaiḥ prasr̥taiśca yuktān|  
 +
 
phalāhvatailasya samākṣikasya  kṣārasya tailasya ca sārṣapasya||57||  
 
phalāhvatailasya samākṣikasya  kṣārasya tailasya ca sārṣapasya||57||  
   Line 886: Line 923:     
koShAtakAragvadhadevadArushAr~ggeShTamUrvAkuTajArkapAThAH  |  
 
koShAtakAragvadhadevadArushAr~ggeShTamUrvAkuTajArkapAThAH  |  
 +
 
paktvA kulatthAn bRuhatIM ca toye rasasya tasya prasRutA dasha syuH||56||  
 
paktvA kulatthAn bRuhatIM ca toye rasasya tasya prasRutA dasha syuH||56||  
    
tAn sarShapailAmadanaiH sakuShThairakShapramANaiH prasRutaishca yuktAn|  
 
tAn sarShapailAmadanaiH sakuShThairakShapramANaiH prasRutaishca yuktAn|  
 +
 
phalAhvatailasya samAkShikasya  kShArasya tailasya ca sArShapasya||57||  
 
phalAhvatailasya samAkShikasya  kShArasya tailasya ca sArShapasya||57||  
   Line 895: Line 934:  
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
|-
 
|-
! scope="col"| Dravya
+
! scope="col"| ''Dravya''
 
! scope="col"| Dose
 
! scope="col"| Dose
 
|-
 
|-
| Madhu
+
| ''Madhu''
| 1 Prasrita
+
| 1 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Saindhava
+
| ''Saindhava''
| 1 Karsha
+
| 1 ''Karsha''
 
|-
 
|-
| Sneha-madanaphala siddha taila, sarshapa taila
+
| ''Sneha-madanaphala siddha taila, sarshapa taila''
| 2 Pala, 1 Prasrita
+
| 2 ''Pala'', 1 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kalka sarshapa, ela, madanaphala, kushtha (1 karsha each)
+
| ''Kalka sarshapa, ela, madanaphala, kushtha'' (1 ''karsha'' each)
| 1 Prasrita
+
| 1 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Kvatha dravya- koshātaki, aragvadha, arkamūla, devadāru, gunjā, murvā, kuţaja, pāţhā, kulattha, kanţhakāri (2 Pala each) + water 8 parts; reduced to 1/8th
+
| ''Kvatha dravya- koshātaki, aragvadha, arkamūla, devadāru, gunjā, murvā, kuţaja, pāţhā, kulattha, kanţhakāri'' (2 ''Pala'' each) + water 8 parts; reduced to 1/8th
| 5 Prasrita
+
| 5 ''Prasrita''
 
|-
 
|-
| Avapa- yava kshāra
+
| ''Avapa- yava kshāra''
| 1 Karsha
+
| 1 ''Karsha''
 
|-
 
|-
| Amla dravya (kānji)
+
| ''Amla dravya'' (''kānji'')
| 1 Prasrita
+
| 1 ''Prasrita''
 
|}
 
|}
   −
Guna- kapha roga, mandāgni, anna dvesha.(56-571/2)
+
''Guna- kapha roga, mandāgni, anna dvesha''.[56-571/2]
    
पटोलपथ्यामरदारुभिर्वा सपिप्पलीकैः क्वथितैर्जलेऽग्नौ||५८||  
 
पटोलपथ्यामरदारुभिर्वा सपिप्पलीकैः क्वथितैर्जलेऽग्नौ||५८||  
    
द्विपञ्चमूले त्रिफलां सबिल्वां फलानि गोमूत्रयुतः कषायः|  
 
द्विपञ्चमूले त्रिफलां सबिल्वां फलानि गोमूत्रयुतः कषायः|  
 +
 
कलिङ्गपाठाफलमुस्तकल्कः ससैन्धवः क्षारयुतः सतैलः||५९||  
 
कलिङ्गपाठाफलमुस्तकल्कः ससैन्धवः क्षारयुतः सतैलः||५९||  
    
निरूहमुख्यः कफजान् विकारान् सपाण्डुरोगालसकामदोषान्|  
 
निरूहमुख्यः कफजान् विकारान् सपाण्डुरोगालसकामदोषान्|  
 +
 
हन्यात्तथा मारुतमूत्रसङ्गं बस्तेस्तथाऽऽटोपमथापि  घोरम्||६०||  
 
हन्यात्तथा मारुतमूत्रसङ्गं बस्तेस्तथाऽऽटोपमथापि  घोरम्||६०||  
   Line 933: Line 974:     
dvipañcamūlē triphalāṁ sabilvāṁ phalāni gōmūtrayutaḥ kaṣāyaḥ|  
 
dvipañcamūlē triphalāṁ sabilvāṁ phalāni gōmūtrayutaḥ kaṣāyaḥ|  
 +
 
kaliṅgapāṭhāphalamustakalkaḥ sasaindhavaḥ kṣārayutaḥ satailaḥ||59||  
 
kaliṅgapāṭhāphalamustakalkaḥ sasaindhavaḥ kṣārayutaḥ satailaḥ||59||  
    
nirūhamukhyaḥ kaphajān vikārān sapāṇḍurōgālasakāmadōṣān|  
 
nirūhamukhyaḥ kaphajān vikārān sapāṇḍurōgālasakāmadōṣān|  
 +
 
hanyāttathā mārutamūtrasaṅgaṁ bastēstathā''ṭōpamathāpi  ghōram||60||  
 
hanyāttathā mārutamūtrasaṅgaṁ bastēstathā''ṭōpamathāpi  ghōram||60||  
   Line 941: Line 984:     
dvipa~jcamUle triphalAM sabilvAM phalAni gomUtrayutaH kaShAyaH|  
 
dvipa~jcamUle triphalAM sabilvAM phalAni gomUtrayutaH kaShAyaH|  
 +
 
kali~ggapAThAphalamustakalkaH sasaindhavaH kShArayutaH satailaH||59||  
 
kali~ggapAThAphalamustakalkaH sasaindhavaH kShArayutaH satailaH||59||  
    
nirUhamukhyaH kaphajAn vikArAn sapANDurogAlasakAmadoShAn|  
 
nirUhamukhyaH kaphajAn vikArAn sapANDurogAlasakAmadoShAn|  
hanyAttathA mArutamUtrasa~ggaM bastestathA~a~aTopamathApi ghoram||60||  
+
 
 +
hanyAttathA mArutamUtrasa~ggaM bastestathA~a~aTopamathApi ghoram||60||  
    
{| class="wikitable" style="text-align: center;
 
{| class="wikitable" style="text-align: center;

Navigation menu