Changes

Jump to navigation Jump to search
33 bytes added ,  08:03, 28 March 2018
Line 136: Line 136:     
पित्तलस्यपुनरम्ललवणकटुकक्षारोष्णतीक्ष्णातिमात्रनिषेविणःप्रतताग्निसूर्यसन्तापोष्णमारुतोपहतगात्रस्यक्रोधेर्ष्याबहुलस्यपित्तंप्रकोपमापद्यते |  
 
पित्तलस्यपुनरम्ललवणकटुकक्षारोष्णतीक्ष्णातिमात्रनिषेविणःप्रतताग्निसूर्यसन्तापोष्णमारुतोपहतगात्रस्यक्रोधेर्ष्याबहुलस्यपित्तंप्रकोपमापद्यते |  
तत्प्रकुपितंद्रवत्वादूष्माणमुपहत्यपुरीषाशयविसृतमौष्ण्याद्द्रवत्वात्सरत्वाच्चभित्त्वापुरीषमतिसारायप्रकल्पते | तस्यरूपाणि- हारिद्रंहरितंनीलंकृष्णंरक्तपित्तोपहितमतिदुर्गन्धमतिसार्यते[१]पुरीषं, तृष्णादाह स्वेद मूर्च्छाशूलब्रध्नसन्तापपाकपरीतइतिपित्तातिसारः ||६|| pittalasya punaramlalavaṇakaṭukakṣārōṣṇatīkṣṇātimātraniṣēviṇaḥpratatāgnisūryasantāpōṣṇamārutōpahatagātrasya krōdhērṣyābahulasya pittaṁ prakōpamāpadyatē|  
+
तत्प्रकुपितंद्रवत्वादूष्माणमुपहत्यपुरीषाशयविसृतमौष्ण्याद्द्रवत्वात्सरत्वाच्चभित्त्वापुरीषमतिसारायप्रकल्पते | तस्यरूपाणि- हारिद्रंहरितंनीलंकृष्णंरक्तपित्तोपहितमतिदुर्गन्धमतिसार्यते[१]पुरीषं, तृष्णादाह स्वेद मूर्च्छाशूलब्रध्नसन्तापपाकपरीतइतिपित्तातिसारः ||६||  
 +
 
 +
pittalasya punaramlalavaṇakaṭukakṣārōṣṇatīkṣṇātimātraniṣēviṇaḥpratatāgnisūryasantāpōṣṇamārutōpahatagātrasya krōdhērṣyābahulasya pittaṁ prakōpamāpadyatē|  
 
tat prakupitaṁ dravatvādūṣmāṇamupahatya purīṣāśayavisr̥tamauṣṇyād dravatvāt saratvācca bhittvāpurīṣamatisārāya prakalpatē|  
 
tat prakupitaṁ dravatvādūṣmāṇamupahatya purīṣāśayavisr̥tamauṣṇyād dravatvāt saratvācca bhittvāpurīṣamatisārāya prakalpatē|  
 
tasya rūpāṇi- hāridraṁ haritaṁ nīlaṁ  
 
tasya rūpāṇi- hāridraṁ haritaṁ nīlaṁ  
 
kr̥ṣṇaṁ raktapittōpahitamatidurgandhamatisāryatē [1] purīṣaṁ,tr̥ṣṇādāhasvēdamūrcchāśūlabradhnasantāpapākaparīta iti pittātisāraḥ||6||  
 
kr̥ṣṇaṁ raktapittōpahitamatidurgandhamatisāryatē [1] purīṣaṁ,tr̥ṣṇādāhasvēdamūrcchāśūlabradhnasantāpapākaparīta iti pittātisāraḥ||6||  
 +
 
pittalasya punaramlalavaNakaTukakShAroShNatIkShNAtimAtraniSheviNaHpratatAgnisUryasantApoShNamArutopahatagAtrasya krodherShyAbahulasya pittaM prakopamApadyate|  
 
pittalasya punaramlalavaNakaTukakShAroShNatIkShNAtimAtraniSheviNaHpratatAgnisUryasantApoShNamArutopahatagAtrasya krodherShyAbahulasya pittaM prakopamApadyate|  
 
tat prakupitaM dravatvAdUShmANamupahatya purIShAshayavisRutamauShNyAd dravatvAt saratvAccabhittvA purIShamatisArAya prakalpate|  
 
tat prakupitaM dravatvAdUShmANamupahatya purIShAshayavisRutamauShNyAd dravatvAt saratvAccabhittvA purIShamatisArAya prakalpate|  
Line 145: Line 148:  
kRuShNaM raktapittopahitamatidurgandhamatisAryate [1] purIShaM,tRuShNAdAhasvedamUrcchAshUlabradhnasantApapAkaparIta iti pittAtisAraH||6||  
 
kRuShNaM raktapittopahitamatidurgandhamatisAryate [1] purIShaM,tRuShNAdAhasvedamUrcchAshUlabradhnasantApapAkaparIta iti pittAtisAraH||6||  
   −
A person of pittaja constitution, by indulging in the following etiological factors, gets afflicted by pittaja atisara:
+
A person of ''pittaja'' constitution, by indulging in the following etiological factors, gets afflicted by ''pittaja atisara'':
Excessive intake of sour, saline, pungent, alkaline (kshara), hot and sharp (teekshna) ingredients;
+
*Excessive intake of sour, saline, pungent, alkaline (''kshara''), hot and sharp (''teekshna'') ingredients;
Affliction of the body by excessive exposure to the heat of strong fire, hot rays of the sun and hot wind; and
+
*Affliction of the body by excessive exposure to the heat of strong fire, hot rays of the sun and hot wind; and
Excessive disposition to negative emotions such as anger, jealousy, etc.
+
*Excessive disposition to negative emotions such as anger, jealousy, etc.
Due to the above mentioned factors, pitta gets aggravated, in turn suppressing the power of agni (digestion) on account of its liquidity and reaches the colon, disintegrates the stool because of its heat, liquidity and mobility leading to the manifestation of pittaja atisara.
+
 
The signs and symptoms of pittaja atisara are as follows:
+
Due to the above mentioned factors, ''pitta'' gets aggravated, in turn suppressing the power of ''agni'' (digestion) on account of its liquidity and reaches the colon, disintegrates the stool because of its heat, liquidity and mobility leading to the manifestation of ''pittaja atisara''.
The patient experiences frequent loose motions which are either yellow, green, blue or black in colour;
+
 
The stool is mixed with blood and bile, and is excessively foul smelling;  
+
The signs and symptoms of ''pittaja atisara'' are as follows:
The patient suffers from morbid thirst, burning sensation, excessive sweating, fainting, colic pain and hot sensation; and
+
*The patient experiences frequent loose motions which are either yellow, green, blue or black in color;
There is suppuration of the anus [6]
+
*The stool is mixed with blood and bile, and is excessively foul smelling;  
 +
*The patient suffers from morbid thirst, burning sensation, excessive sweating, fainting, colic pain and hot sensation; and
 +
*There is suppuration of the anus [6]
 +
 
 +
==== ''Kaphaja atisara'' ====
   −
Kaphaja atisara:
+
श्लेष्मलस्यतुगुरुमधुरशीतस्निग्धोपसेविनःसम्पूरकस्याचिन्तयतोदिवास्वप्नपरस्यालसस्यश्लेष्माप्रकोपमापद्यते |  
श्लेष्मलस्यतुगुरुमधुरशीतस्निग्धोपसेविनःसम्पूरकस्याचिन्तयतोदिवास्वप्नपरस्यालसस्यश्लेष्माप्रकोपमापद्यते | सस्वभावाद्गुरुमधुरशीतस्निग्धःस्रस्तोऽग्निमुपहत्य सौम्यस्वभावात्पुरीषाशयमुपहत्यो पक्लेद्यपुरीषमतिसारायकल्पते |  
+
सस्वभावाद्गुरुमधुरशीतस्निग्धःस्रस्तोऽग्निमुपहत्य सौम्यस्वभावात्पुरीषाशयमुपहत्यो पक्लेद्यपुरीषमतिसारायकल्पते |  
 
तस्यरूपाणि- स्निग्धंश्वेतंपिच्छिलंतन्तुमदामंगुरुदुर्गन्धंश्लेष्मोपहितमनुबद्धशूलमल्पाल्पमभीक्ष्णमतिसार्यतेसप्रवाहिकं, गुरूदरगुदबस्तिवङ्क्षणदेशःकृतेऽप्यकृतसञ्ज्ञःसलोमहर्षःसोत्क्लेशोनिद्रालस्यपरीतःसदनोऽन्नद्वेषीचेतिश्लेष्मातिसारः ||७||
 
तस्यरूपाणि- स्निग्धंश्वेतंपिच्छिलंतन्तुमदामंगुरुदुर्गन्धंश्लेष्मोपहितमनुबद्धशूलमल्पाल्पमभीक्ष्णमतिसार्यतेसप्रवाहिकं, गुरूदरगुदबस्तिवङ्क्षणदेशःकृतेऽप्यकृतसञ्ज्ञःसलोमहर्षःसोत्क्लेशोनिद्रालस्यपरीतःसदनोऽन्नद्वेषीचेतिश्लेष्मातिसारः ||७||
 +
 
ślēṣmalasya tu gurumadhuraśītasnigdhōpasēvinaḥ sampūrakasyācintayatō divāsvapnaparasyālasasyaślēṣmā prakōpamāpadyatē|  
 
ślēṣmalasya tu gurumadhuraśītasnigdhōpasēvinaḥ sampūrakasyācintayatō divāsvapnaparasyālasasyaślēṣmā prakōpamāpadyatē|  
 
sa svabhāvād gurumadhuraśītasnigdhaḥ srastō'gnimupahatya saumyasvabhāvātpurīṣāśayamupahatyōpaklēdya purīṣamatisārāya kalpatē|  
 
sa svabhāvād gurumadhuraśītasnigdhaḥ srastō'gnimupahatya saumyasvabhāvātpurīṣāśayamupahatyōpaklēdya purīṣamatisārāya kalpatē|  
 
tasya rūpāṇi- snigdhaṁ śvētaṁ picchilaṁ tantumadāmaṁ guru durgandhaṁślēṣmōpahitamanubaddhaśūlamalpālpamabhīkṣṇamatisāryatē sapravāhikaṁ,gurūdaragudabastivaṅkṣaṇadēśaḥ kr̥tē'pyakr̥tasañjñaḥ salōmaharṣaḥ sōtklēśō nidrālasyaparītaḥsadanō'nnadvēṣī cēti ślēṣmātisāraḥ||7||  
 
tasya rūpāṇi- snigdhaṁ śvētaṁ picchilaṁ tantumadāmaṁ guru durgandhaṁślēṣmōpahitamanubaddhaśūlamalpālpamabhīkṣṇamatisāryatē sapravāhikaṁ,gurūdaragudabastivaṅkṣaṇadēśaḥ kr̥tē'pyakr̥tasañjñaḥ salōmaharṣaḥ sōtklēśō nidrālasyaparītaḥsadanō'nnadvēṣī cēti ślēṣmātisāraḥ||7||  
 +
 
shleShmalasya tu gurumadhurashItasnigdhopasevinaH sampUrakasyAcintayatodivAsvapnaparasyAlasasya shleShmA prakopamApadyate|  
 
shleShmalasya tu gurumadhurashItasnigdhopasevinaH sampUrakasyAcintayatodivAsvapnaparasyAlasasya shleShmA prakopamApadyate|  
 
sa svabhAvAd gurumadhurashItasnigdhaH srasto~agnimupahatya saumyasvabhAvAtpurIShAshayamupahatyopakledya purIShamatisArAya kalpate|  
 
sa svabhAvAd gurumadhurashItasnigdhaH srasto~agnimupahatya saumyasvabhAvAtpurIShAshayamupahatyopakledya purIShamatisArAya kalpate|  
 
tasya rUpANi- snigdhaM shvetaM picchilaM tantumadAmaM guru durgandhaMshleShmopahitamanubaddhashUlamalpAlpamabhIkShNamatisAryate sapravAhikaM,gurUdaragudabastiva~gkShaNadeshaH kRute~apyakRutasa~jj~jaH salomaharShaH sotkleshonidrAlasyaparItaH sadano~annadveShI ceti shleShmAtisAraH||7||  
 
tasya rUpANi- snigdhaM shvetaM picchilaM tantumadAmaM guru durgandhaMshleShmopahitamanubaddhashUlamalpAlpamabhIkShNamatisAryate sapravAhikaM,gurUdaragudabastiva~gkShaNadeshaH kRute~apyakRutasa~jj~jaH salomaharShaH sotkleshonidrAlasyaparItaH sadano~annadveShI ceti shleShmAtisAraH||7||  
 +
 
A person of kaphaja type of constitution indulging in the following factors experiences the manifestation of kaphaja atisara:
 
A person of kaphaja type of constitution indulging in the following factors experiences the manifestation of kaphaja atisara:
 
• Consumption of heavy, sweet, cold and unctuous ingredients in excess;
 
• Consumption of heavy, sweet, cold and unctuous ingredients in excess;

Navigation menu