Line 1,443: |
Line 1,443: |
| *Intake of ''pippali'' along with honey, or butter-milk added with the powder of ''chitraka'' or the powder of the tender fruits of ''bilva'' cures diseases of digestive system [102-112½]. | | *Intake of ''pippali'' along with honey, or butter-milk added with the powder of ''chitraka'' or the powder of the tender fruits of ''bilva'' cures diseases of digestive system [102-112½]. |
| | | |
− | ==== Management of complications of atisara ==== | + | ==== Management of complications of ''atisara'' ==== |
| | | |
| कणांमधुयुतांपीत्वातक्रंपीत्वासचित्रकम् ||११३|| | | कणांमधुयुतांपीत्वातक्रंपीत्वासचित्रकम् ||११३|| |
| + | |
| जग्ध्वावाबालबिल्वानिमुच्यतेजठरामयात् | | | जग्ध्वावाबालबिल्वानिमुच्यतेजठरामयात् | |
| बालबिल्वंगुडंतैलंपिप्पलींविश्वभेषजम् | | | बालबिल्वंगुडंतैलंपिप्पलींविश्वभेषजम् | |
| लिह्याद्वातेप्रतिहतेसशूलःसप्रवाहिकः ||११४|| | | लिह्याद्वातेप्रतिहतेसशूलःसप्रवाहिकः ||११४|| |
| + | |
| भोज्यंमूलकषायेणवातघ्नैश्चोपसेवनैः | | | भोज्यंमूलकषायेणवातघ्नैश्चोपसेवनैः | |
| वातातिसारविहितैर्यूषैर्मांसरसैःखडैः ||११५|| | | वातातिसारविहितैर्यूषैर्मांसरसैःखडैः ||११५|| |
| + | |
| पूर्वोक्तमम्लसर्पिर्वाषट्पलंवायथाबलम् | | | पूर्वोक्तमम्लसर्पिर्वाषट्पलंवायथाबलम् | |
| पुराणंवाघृतंदद्याद्यवागूमण्डमिश्रितम् ||११६|| | | पुराणंवाघृतंदद्याद्यवागूमण्डमिश्रितम् ||११६|| |
| + | |
| kaṇāṁ madhuyutāṁ pītvā takraṁ pītvā sacitrakam||113|| | | kaṇāṁ madhuyutāṁ pītvā takraṁ pītvā sacitrakam||113|| |
| + | |
| jagdhvā vā bālabilvāni mucyatē jaṭharāmayāt| | | jagdhvā vā bālabilvāni mucyatē jaṭharāmayāt| |
| bālabilvaṁ guḍaṁ tailaṁ pippalīṁ viśvabhēṣajam| | | bālabilvaṁ guḍaṁ tailaṁ pippalīṁ viśvabhēṣajam| |
| lihyādvātē pratihatē saśūlaḥ sapravāhikaḥ||114|| | | lihyādvātē pratihatē saśūlaḥ sapravāhikaḥ||114|| |
| + | |
| bhōjyaṁ mūlakaṣāyēṇa vātaghnaiścōpasēvanaiḥ| | | bhōjyaṁ mūlakaṣāyēṇa vātaghnaiścōpasēvanaiḥ| |
| vātātisāravihitairyūṣairmāṁsarasaiḥ khaḍaiḥ||115|| | | vātātisāravihitairyūṣairmāṁsarasaiḥ khaḍaiḥ||115|| |
| + | |
| pūrvōktamamlasarpirvā ṣaṭpalaṁ vā yathābalam| | | pūrvōktamamlasarpirvā ṣaṭpalaṁ vā yathābalam| |
| purāṇaṁ vā ghr̥taṁ dadyādyavāgūmaṇḍamiśritam||116|| | | purāṇaṁ vā ghr̥taṁ dadyādyavāgūmaṇḍamiśritam||116|| |
| + | |
| kaNAM madhuyutAM pItvA takraM pItvA sacitrakam||113|| | | kaNAM madhuyutAM pItvA takraM pItvA sacitrakam||113|| |
| + | |
| jagdhvA vA bAlabilvAni mucyate jaTharAmayAt| | | jagdhvA vA bAlabilvAni mucyate jaTharAmayAt| |
| bAlabilvaM guDaM tailaM pippalIM vishvabheShajam| | | bAlabilvaM guDaM tailaM pippalIM vishvabheShajam| |
| lihyAdvAte pratihate sashUlaH sapravAhikaH||114|| | | lihyAdvAte pratihate sashUlaH sapravAhikaH||114|| |
| + | |
| bhojyaM mUlakaShAyeNa vAtaghnaishcopasevanaiH| | | bhojyaM mUlakaShAyeNa vAtaghnaishcopasevanaiH| |
| vAtAtisAravihitairyUShairmAMsarasaiH khaDaiH||115|| | | vAtAtisAravihitairyUShairmAMsarasaiH khaDaiH||115|| |
| + | |
| pUrvoktamamlasarpirvA ShaTpalaM vA yathAbalam| | | pUrvoktamamlasarpirvA ShaTpalaM vA yathAbalam| |
| purANaM vA ghRutaM dadyAdyavAgUmaNDamishritam||116|| | | purANaM vA ghRutaM dadyAdyavAgUmaNDamishritam||116|| |
− | • If the movement of vata (flatus) is obstructed resulting in colic pain and dysentery, then the patient should be given tender fruits of bilva, jaggery, oil, pippali and shunthi.
| + | |
− | • Diet prepared with vata alleviating ingredients along with the vegetable soup, meat soup and khada (a type of sour drink) described under vataj atisara should be given.
| + | *If the movement of ''vata'' (flatus) is obstructed resulting in colic pain and dysentery, then the patient should be given tender fruits of ''bilva'', jaggery, oil, ''pippali'' and ''shunthi''. |
− | • Sour medicated ghee like changeri ghrita or shatpala ghrita (C.S. Chi. 5: 147-148 or (ten years) old ghee mixed with yavagu (thick gruel) and manda (thin gruel) should be given [113-116].
| + | *Diet prepared with ''vata'' alleviating ingredients along with the vegetable soup, meat soup and ''khada'' (a type of sour drink) described under ''vataja atisara'' should be given. |
| + | *Sour medicated ghee like ''changeri ghrita'' or ''shatpala ghrita'' (C.S. Chi. 5: 147-148 or (ten years) old ghee mixed with ''yavagu'' (thick gruel) and ''manda'' (thin gruel) should be given [113-116]. |
| | | |
| ==== Picchā-basti and anuvāsana-basti ==== | | ==== Picchā-basti and anuvāsana-basti ==== |