Changes

Jump to navigation Jump to search
372 bytes added ,  09:21, 12 August 2018
Line 1,342: Line 1,342:  
shuddhAnAM kShAmadehAnAM gavyaM chAgaM samAhiSham|  
 
shuddhAnAM kShAmadehAnAM gavyaM chAgaM samAhiSham|  
   −
The patient of udara (enlargement of abdomen) if develops symptoms like edema, distension of abdomen, abdominal pain and transient loss of consciousness then camel’s milk should be given to drink. If the patient’s physique reduces after the shodhana (purification measures) then he should be given cow’s milk, goat’s milk or buffalo’s milk to drink.[107]
+
The patient of ''udara'' (enlargement of abdomen) if develops symptoms like edema, distension of abdomen, abdominal pain and transient loss of consciousness then camel’s milk should be given to drink. If the patient’s physique reduces after the ''shodhana'' (purification measures) then he should be given cow’s milk, goat’s milk or buffalo’s milk to drink.[107]
 +
 
 +
==== Application of paste on abdomen ====
   −
Application of paste on abdomen:
   
देवदारुपलाशार्कहस्तिपिप्पलिशिग्रुकैः||१०८||  
 
देवदारुपलाशार्कहस्तिपिप्पलिशिग्रुकैः||१०८||  
 +
 
साश्वगन्धैः सगोमूत्रैः प्रदिह्यादुदरं समैः|  
 
साश्वगन्धैः सगोमूत्रैः प्रदिह्यादुदरं समैः|  
 +
 
dēvadārupalāśārkahastiPippaliśigrukaiḥ||108||  
 
dēvadārupalāśārkahastiPippaliśigrukaiḥ||108||  
 +
 
sāśvagandhaiḥ sagōmūtraiḥ pradihyādUdaraṁ samaiḥ|  
 
sāśvagandhaiḥ sagōmūtraiḥ pradihyādUdaraṁ samaiḥ|  
 +
 
devadArupalAshArkahastipippalishigrukaiH||108||  
 
devadArupalAshArkahastipippalishigrukaiH||108||  
 +
 
sAshvagandhaiH sagomUtraiH pradihyAdudaraM samaiH|  
 
sAshvagandhaiH sagomUtraiH pradihyAdudaraM samaiH|  
   −
The paste prepared from devadāru (Cedrus deodara), palāsha (Butea monosperma), arka (Calotropis procera), hastipippali (Scindapsus officinalis), shigru (Moringa oleifera) and ashvagandhā (Withania somnifera) added with cow’s urine should be applied on the abdomen as pradeha (paste) [108].
+
The paste prepared from ''devadaru'' (Cedrus deodara), ''palasha'' (Butea monosperma), ''arka'' (Calotropis procera), ''hastipippali'' (Scindapsus officinalis), ''shigru'' (Moringa oleifera) and ''ashvagandha'' (Withania somnifera) added with cow’s urine should be applied on the abdomen as ''pradeha'' (paste) [108].
Parisheka in udara roga:
+
 
 +
==== ''Parisheka'' in ''udara roga'' ====
 +
 
 
वृश्चिकालीं वचां कुष्ठं पञ्चमूलीं पुनर्नवाम्||१०९||  
 
वृश्चिकालीं वचां कुष्ठं पञ्चमूलीं पुनर्नवाम्||१०९||  
 +
 
भूतीकं [४] नागरं धान्यं जले पक्त्वाऽवसेचयेत्|  
 
भूतीकं [४] नागरं धान्यं जले पक्त्वाऽवसेचयेत्|  
 +
 
पलाशं कत्तृणं रास्नां तद्वत् पक्त्वाऽवसेचयेत्||११०||  
 
पलाशं कत्तृणं रास्नां तद्वत् पक्त्वाऽवसेचयेत्||११०||  
 +
 
मूत्राण्यष्टावुदरिणां सेके पाने च योजयेत्|
 
मूत्राण्यष्टावुदरिणां सेके पाने च योजयेत्|
 +
 
vr̥ścikālīṁ vacāṁ kuṣṭhaṁ pañcamūlīṁ punarnavām||109||  
 
vr̥ścikālīṁ vacāṁ kuṣṭhaṁ pañcamūlīṁ punarnavām||109||  
 +
 
bhūtīkaṁ nāgaraṁ dhānyaṁ jalē paktvā'vasēcayēt|  
 
bhūtīkaṁ nāgaraṁ dhānyaṁ jalē paktvā'vasēcayēt|  
 +
 
palāśaṁ kattr̥ṇaṁ rāsnāṁ tadvat paktvā'vasēcayēt||110||  
 
palāśaṁ kattr̥ṇaṁ rāsnāṁ tadvat paktvā'vasēcayēt||110||  
 +
 
mūtrāṇyaṣṭāvudariṇāṁ sēkē pānē ca yōjayēt|
 
mūtrāṇyaṣṭāvudariṇāṁ sēkē pānē ca yōjayēt|
 +
 
vRushcikAlIM vacAM kuShThaM pa~jcamUlIM punarnavAm||109||  
 
vRushcikAlIM vacAM kuShThaM pa~jcamUlIM punarnavAm||109||  
 +
 
bhUtIkaM [4] nAgaraM dhAnyaM jale paktvA~avasecayet|  
 
bhUtIkaM [4] nAgaraM dhAnyaM jale paktvA~avasecayet|  
 +
 
palAshaM kattRuNaM rAsnAM tadvat paktvA~avasecayet||110||  
 
palAshaM kattRuNaM rAsnAM tadvat paktvA~avasecayet||110||  
 +
 
mUtrANyaShTAvudariNAM seke pAne ca yojayet|
 
mUtrANyaShTAvudariNAM seke pAne ca yojayet|
   −
Abdomen should be treated with parisheka (pouring medicated liquids on body parts) by using decoction prepared from vrishchikāli (Tragia involucrata), vachā (Acorus calamus), kushtha (Saussurea lappa), bilva (Aegle marmelos), agnimantha (Clerodendrum phlomidis), shyonāka (Oroxylum indicum), kāshmari (Gmelina arborea), pātalā (Stereospermum suaveolens), punarnavā (Boerhaavia diffusa), bhutika (Cymbopogon jvarancusha), nāgara (Zingiber officinale) and dhānyaka (Coriandrum sativum). In the same way the decoction prepared from palāsha (Butea monosperma), kattruna (Cymbopogon citratus) and rāsna (Pluchea lanceolata) may be used for parisheka (pouring medicated liquids on body parts). In general the eight types of urine (urine of human being, cow, goat, sheep, camel and buffalo) may be used in the form of drink or parisheka (pouring medicated liquids on body parts) in patients suffering from udara (enlargement of abdomen tending ascites) [109-110].
+
Abdomen should be treated with ''parisheka'' (pouring medicated liquids on body parts) by using decoction prepared from ''vrishchikali'' (Tragia involucrata), ''vacha'' (Acorus calamus), ''kushtha'' (Saussurea lappa), ''bilva'' (Aegle marmelos), ''agnimantha'' (Clerodendrum phlomidis), ''shyonaka'' (Oroxylum indicum), ''kashmari'' (Gmelina arborea), ''patala'' (Stereospermum suaveolens), ''punarnava'' (Boerhaavia diffusa), ''bhutika'' (Cymbopogon jvarancusha), ''nagara'' (Zingiber officinale) and ''dhanyaka'' (Coriandrum sativum). In the same way the decoction prepared from ''palasha'' (Butea monosperma), ''kattruna'' (Cymbopogon citratus) and ''rasna'' (Pluchea lanceolata) may be used for ''parisheka'' (pouring medicated liquids on body parts). In general the eight types of urine (urine of human being, cow, goat, sheep, camel and buffalo) may be used in the form of drink or ''parisheka'' (pouring medicated liquids on body parts) in patients suffering from ''udara'' (enlargement of abdomen tending ascites) [109-110].
 +
 
 
रूक्षाणां बहुवातानां तथा संशोधनार्थिनाम्||१११||  
 
रूक्षाणां बहुवातानां तथा संशोधनार्थिनाम्||१११||  
 +
 
दीपनीयानि सर्पींषि जठरघ्नानि चक्ष्महे|११२|
 
दीपनीयानि सर्पींषि जठरघ्नानि चक्ष्महे|११२|
 +
 
rūkṣāṇāṁ bahuvātānāṁ tathā saṁśōdhanārthinām||111||  
 
rūkṣāṇāṁ bahuvātānāṁ tathā saṁśōdhanārthinām||111||  
 +
 
dīpanīyāni sarpīṁṣi jaṭharaghnāni cakṣmahē|
 
dīpanīyāni sarpīṁṣi jaṭharaghnāni cakṣmahē|
 +
 
rUkShANAM bahuvAtAnAM tathA saMshodhanArthinAm||111||  
 
rUkShANAM bahuvAtAnAM tathA saMshodhanArthinAm||111||  
 +
 
dIpanIyAni sarpIMShi jaTharaghnAni cakShmahe|
 
dIpanIyAni sarpIMShi jaTharaghnAni cakShmahe|
   −
From here onwards, the medicated ghee will be discussed that are curative of udara   (enlargement of abdomen) and indicated in patients who exhibit dryness of the body, who have dominance of morbid vāta and also the patients who will undergo shodhana (purification measures) [111-112].
+
From here onward, the medicated ghee will be discussed that are curative of ''udara'' (enlargement of abdomen) and indicated in patients who exhibit dryness of the body, who have dominance of morbid ''vata'' and also the patients who will undergo ''shodhana'' (purification measures) [111-112].
Panchakola ghrita:
+
 
 +
==== ''Panchakola ghrita'' ====
 +
 
 
पिप्पलीपिप्पलीमूलचव्यचित्रकनागरैः||११२||  
 
पिप्पलीपिप्पलीमूलचव्यचित्रकनागरैः||११२||  
 +
 
सक्षारैरर्धपलिकैर्द्विप्रस्थं सर्पिषः पचेत्|  
 
सक्षारैरर्धपलिकैर्द्विप्रस्थं सर्पिषः पचेत्|  
 +
 
कल्कैर्द्विपञ्चमूलस्य तुलार्धस्वरसेन च||११३||  
 
कल्कैर्द्विपञ्चमूलस्य तुलार्धस्वरसेन च||११३||  
 +
 
दधिमण्डाढकोपेतं तत् सर्पिर्जठरापहम्|  
 
दधिमण्डाढकोपेतं तत् सर्पिर्जठरापहम्|  
 +
 
श्वयथुं वातविष्टम्भं गुल्मार्शांसि च नाशयेत्||११४||  
 
श्वयथुं वातविष्टम्भं गुल्मार्शांसि च नाशयेत्||११४||  
 +
 
pippalīpippalīmūlacavyacitrakanāgaraiḥ||112||  
 
pippalīpippalīmūlacavyacitrakanāgaraiḥ||112||  
 +
 
sakṣārairardhapalikairdviprasthaṁ sarpiṣaḥ pacēt|  
 
sakṣārairardhapalikairdviprasthaṁ sarpiṣaḥ pacēt|  
 +
 
kalkairdvipañcamūlasya tulārdhasvarasēna ca||113||  
 
kalkairdvipañcamūlasya tulārdhasvarasēna ca||113||  
 +
 
dadhimaṇḍāḍhakōpētaṁ tat sarpirjaṭharāpaham|  
 
dadhimaṇḍāḍhakōpētaṁ tat sarpirjaṭharāpaham|  
śvayathuṁ vātaviṣṭambhaṁ gulmārśāṁsi ca nāśayēt||114||  
+
 
 +
śvayathuṁ vātaviṣṭambhaṁ gulmārśāṁsi ca nāśayēt||114||
 +
 
pippalIpippalImUlacavyacitrakanAgaraiH||112||  
 
pippalIpippalImUlacavyacitrakanAgaraiH||112||  
 +
 
sakShArairardhapalikairdviprasthaM sarpiShaH pacet|  
 
sakShArairardhapalikairdviprasthaM sarpiShaH pacet|  
 +
 
kalkairdvipa~jcamUlasya tulArdhasvarasena ca||113||  
 
kalkairdvipa~jcamUlasya tulArdhasvarasena ca||113||  
 +
 
dadhimaNDADhakopetaM tat sarpirjaTharApaham|  
 
dadhimaNDADhakopetaM tat sarpirjaTharApaham|  
 +
 
shvayathuM vAtaviShTambhaM gulmArshAMsi ca nAshayet||114||  
 
shvayathuM vAtaviShTambhaM gulmArshAMsi ca nAshayet||114||  
Take powder of pippali (Piper longum Linn), pippali mula (Piper longum), chavya (Piper retrofractum), chitraka (Plumbago zeylanica), nāgara (Zingiber officinale) and kshāra (alkali obtained from ash of herbs) half pala (24g) of each in quantity. This is added with ardha-tulā (2400g) decoction of dashamula [roots of 10 drugs) and two prastha (1536g) of cow’s ghee and processed to get the medicated ghee. This ghee when orally administered along with dadhi manda (watery portion of curds) cures all types of udara, shvayathu (anasaraka) vāta vishtambha (obstructed vāta in the abdomen), gulma (abdominal lump) and arshas (mass per rectum) [112-114].
+
 
Nāgaraadi ghrita:
+
Take powder of ''pippali'' (Piper longum Linn), ''pippali mula'' (Piper longum), ''chavya'' (Piper retrofractum), ''chitraka'' (Plumbago zeylanica), ''nagara'' (Zingiber officinale) and ''kshara'' (alkali obtained from ash of herbs) half ''pala'' (24g) of each in quantity. This is added with ''ardha-tula'' (2400g) decoction of ''dashamula'' (roots of 10 drugs) and two ''prastha'' (1536g) of cow’s ghee and processed to get the medicated ghee. This ghee when orally administered along with ''dadhi manda'' (watery portion of curds) cures all types of ''udara, shvayathu'' (''anasaraka'') ''vata vishtambha'' (obstructed ''vata'' in the abdomen), ''gulma'' (abdominal lump) and ''arshas'' (mass per rectum) [112-114].
 +
 
 +
==== ''Nagaraadi ghrita'' ====
 +
 
 
नागरत्रिफलाप्रस्थं घृततैलात्तथाऽऽढकम्|  
 
नागरत्रिफलाप्रस्थं घृततैलात्तथाऽऽढकम्|  
 
मस्तुनः साधयित्वैतत् पिबेत् सर्वोदरापहम्||११५||  
 
मस्तुनः साधयित्वैतत् पिबेत् सर्वोदरापहम्||११५||  
 +
 
कफमारुतसम्भूते गुल्मे चैतत् प्रशस्यते|
 
कफमारुतसम्भूते गुल्मे चैतत् प्रशस्यते|
 +
 
nāgaratriphalāprasthaṁ ghr̥tatailāttathā''ḍhakam|  
 
nāgaratriphalāprasthaṁ ghr̥tatailāttathā''ḍhakam|  
 
mastunaḥ sādhayitvaitat pibēt sarvōdarāpaham||115||  
 
mastunaḥ sādhayitvaitat pibēt sarvōdarāpaham||115||  
 +
 
kaphamārutasambhūtē gulmē caitat praśasyatē|
 
kaphamārutasambhūtē gulmē caitat praśasyatē|
 +
 
nAgaratriphalAprasthaM ghRutatailAttathA~a~aDhakam|  
 
nAgaratriphalAprasthaM ghRutatailAttathA~a~aDhakam|  
 
mastunaH sAdhayitvaitat pibet sarvodarApaham||115||  
 
mastunaH sAdhayitvaitat pibet sarvodarApaham||115||  
 +
 
kaphamArutasambhUte gulme caitat prashasyate|
 
kaphamArutasambhUte gulme caitat prashasyate|
   −
One prastha (768g) of powder of nāgara (Zingiber officinale), haritaki (Terminalia chebula), vibhitaki (Terminalia belerica) and amalaki (Emblica officinalis) is aaded with 1/2 adhaki (1536g) of cow’s ghee, 1/2 adhaki (1536g) of taila (oil extracted from seeds of Sesamum indicum) and 1 adhaki (3073g) of mastu (liquid separated from curd ). This combination is processed in to medicated ghee. Oral administration of this ghee is effective in all types of udara (enlargement of abdomen) as well as kapha vātaja gulma (abdominal lump) [115].
+
One ''prastha'' (768g) of powder of ''nagara'' (Zingiber officinale), ''haritaki'' (Terminalia chebula), ''vibhitaki'' (Terminalia belerica) and ''amalaki'' (Emblica officinalis) is added with 1/2 ''adhaki'' (1536g) of cow’s ghee, 1/2 ''adhaki'' (1536g) of ''taila'' (oil extracted from seeds of Sesamum indicum) and 1 ''adhaki'' (3073g) of ''mastu'' (liquid separated from curd ). This combination is processed in to medicated ghee. Oral administration of this ghee is effective in all types of ''udara'' (enlargement of abdomen) as well as ''kapha vataja gulma'' (abdominal lump) [115].
Chitraka ghrita:
+
 
चतुर्गुणे जले मूत्रे द्विगुणे चित्रकात् पले||११६||  
+
==== ''Chitraka ghrita'' ====
 +
 
 +
चतुर्गुणे जले मूत्रे द्विगुणे चित्रकात् पले||११६||
 +
 
कल्के सिद्धं घृतप्रस्थं सक्षारं जठरी पिबेत्|  
 
कल्के सिद्धं घृतप्रस्थं सक्षारं जठरी पिबेत्|  
 +
 
caturguṇē jalē mūtrē dviguṇē citrakāt palē||116||  
 
caturguṇē jalē mūtrē dviguṇē citrakāt palē||116||  
 +
 
kalkē siddhaṁ ghr̥taprasthaṁ sakṣāraṁ jaṭharī pibēt|  
 
kalkē siddhaṁ ghr̥taprasthaṁ sakṣāraṁ jaṭharī pibēt|  
 +
 
caturguNe jale mUtre dviguNe citrakAt pale||116||  
 
caturguNe jale mUtre dviguNe citrakAt pale||116||  
 +
 
kalke siddhaM ghRutaprasthaM sakShAraM jaTharI pibet|  
 
kalke siddhaM ghRutaprasthaM sakShAraM jaTharI pibet|  
The powder prepared from each 1 pala (48g) of chitraka (Plumbago zeylanica) and kshāra (alkali obtained from ash of herbs) is added with 1 prastha (768g) cow’s ghee, 2 prastha (1536 g) of cow’s urine and 4 prastha (3073g) of water. The combination is processed into medicated ghee and is orally administered in patients suffering from udara (enlargement of abdomen). [116]  
+
 
Yavādi ghrita:
+
The powder prepared from each 1 ''pala'' (48g) of ''chitraka'' (Plumbago zeylanica) and ''kshara'' (alkali obtained from ash of herbs) is added with 1 ''prastha'' (768g) cow’s ghee, 2 ''prastha'' (1536 g) of cow’s urine and 4 ''prastha'' (3073g) of water. The combination is processed into medicated ghee and is orally administered in patients suffering from ''udara'' (enlargement of abdomen). [116]  
 +
 
 +
==== ''Yavadi ghrita'' ====
 +
 
 
यवकोलकुलत्थानां पञ्चमूलरसेन च||११७||  
 
यवकोलकुलत्थानां पञ्चमूलरसेन च||११७||  
 
सुरासौवीरकाभ्यां च सिद्धं वाऽपि पिबेद्घृतम्|
 
सुरासौवीरकाभ्यां च सिद्धं वाऽपि पिबेद्घृतम्|

Navigation menu