Changes

Jump to navigation Jump to search
16 bytes removed ,  06:37, 15 December 2017
Line 36: Line 36:  
===Sanskrit text, Transliteration and English Translation===
 
===Sanskrit text, Transliteration and English Translation===
   −
गुल्मचिकित्सितोपक्रमः
+
==== Management of Gulma (abdominal Lumps) ====
Management of Gulma (abdominal Lumps)
+
 
 
अथातो गुल्मचिकित्सितं व्याख्यास्यामः||१||  
 
अथातो गुल्मचिकित्सितं व्याख्यास्यामः||१||  
 
इति ह स्माह भगवानात्रेयः||२||
 
इति ह स्माह भगवानात्रेयः||२||
Line 44: Line 44:  
athAto gulmacikitsitaM vyAkhyAsyAmaH||1||  
 
athAto gulmacikitsitaM vyAkhyAsyAmaH||1||  
 
iti ha smAha bhagavAnAtreyaH||2||
 
iti ha smAha bhagavAnAtreyaH||2||
Now we will expound the chapter entitled ‘Gulma Cikitsitam’ . Thus said Lord Atreya (1-2).
+
Now we will expound the chapter entitled ‘Gulma Cikitsitam’ . Thus said Lord Atreya [1-2]
 +
 
 
सर्वप्रजानां पितृवच्छरण्यः पुनर्वसुर्भूतभविष्यदीशः|  
 
सर्वप्रजानां पितृवच्छरण्यः पुनर्वसुर्भूतभविष्यदीशः|  
 
चिकित्सितं गुल्मनिबर्हणार्थं प्रोवाच सिद्धं वदतां वरिष्ठः||३||
 
चिकित्सितं गुल्मनिबर्हणार्थं प्रोवाच सिद्धं वदतां वरिष्ठः||३||
 +
 
sarvaprajānāṁ pitr̥vaccharaṇyaḥ punarvasurbhūtabhaviṣyadīśaḥ|  
 
sarvaprajānāṁ pitr̥vaccharaṇyaḥ punarvasurbhūtabhaviṣyadīśaḥ|  
 
cikitsitaṁ gulmanibarhaṇārthaṁ prōvāca siddhaṁ vadatāṁ  variṣṭhaḥ||3||
 
cikitsitaṁ gulmanibarhaṇārthaṁ prōvāca siddhaṁ vadatāṁ  variṣṭhaḥ||3||
 +
 
sarvaprajAnAM pitRuvaccharaNyaH punarvasurbhUtabhaviShyadIshaH|  
 
sarvaprajAnAM pitRuvaccharaNyaH punarvasurbhUtabhaviShyadIshaH|  
 
cikitsitaM gulmanibarhaNArthaM provAca siddhaM vadatAM variShThaH||3||
 
cikitsitaM gulmanibarhaNArthaM provAca siddhaM vadatAM variShThaH||3||
Punarvasu the fatherly figure for all, who has knowledge of past and future, who is the best among the exponents, describes the treatment for the complete eradication of gulma (3). 
+
 
Etio-pathogenesis  of gulma:
+
Punarvasu the fatherly figure for all, who has knowledge of past and future, who is the best among the exponents, describes the treatment for the complete eradication of gulma [3]
 +
 
 +
==== Etio-pathogenesis  of gulma ====
 +
 
 
विट्श्लेष्मपित्तातिपरिस्रवाद्वा तैरेव वृद्धैः परिपीडनाद्वा|  
 
विट्श्लेष्मपित्तातिपरिस्रवाद्वा तैरेव वृद्धैः परिपीडनाद्वा|  
 
वेगैरुदीर्णैर्विहतैरधो वा बाह्यभिघातैरतिपीडनैर्वा||४||  
 
वेगैरुदीर्णैर्विहतैरधो वा बाह्यभिघातैरतिपीडनैर्वा||४||  
Line 76: Line 82:  
Excessive wrongful body activities,  
 
Excessive wrongful body activities,  
 
Due to the above mentioned factors vata gets aggravated in koshtha i.e. thoraco-abdominal cavity (4-5).
 
Due to the above mentioned factors vata gets aggravated in koshtha i.e. thoraco-abdominal cavity (4-5).
General Pathogenesis of gulma:   
+
 
 +
==== General Pathogenesis of gulma ====
 +
 
 
कफं च पित्तं च स दुष्टवायुरुद्धूय  मार्गान् विनिबद्ध्य ताभ्याम्|  
 
कफं च पित्तं च स दुष्टवायुरुद्धूय  मार्गान् विनिबद्ध्य ताभ्याम्|  
 
हृन्नाभिपार्श्वोदरबस्तिशूलं करोत्यथो याति न बद्धमार्गः||६||  
 
हृन्नाभिपार्श्वोदरबस्तिशूलं करोत्यथो याति न बद्धमार्गः||६||  
Line 84: Line 92:  
hRunnAbhipArshvodarabastishUlaM karotyatho yAti na baddhamArgaH||6||  
 
hRunnAbhipArshvodarabastishUlaM karotyatho yAti na baddhamArgaH||6||  
   −
The provoked vata takes out kapha and pitta from their sites and in turn gets blocked its own passage by them. Thus, blocked vata is unable to move properly leading to pain in the regions of heart, umbilicus, both sides of abdomen and urinary bladder (6).  
+
The provoked vata takes out kapha and pitta from their sites and in turn gets blocked its own passage by them. Thus, blocked vata is unable to move properly leading to pain in the regions of heart, umbilicus, both sides of abdomen and urinary bladder [6]
Cardinal Signs of gulma:
+
   
 +
==== Cardinal Signs of gulma ====
 +
 
 
पक्वाशये पित्तकफाशये वा स्थितः स्वतन्त्रः परसंश्रयो वा|  
 
पक्वाशये पित्तकफाशये वा स्थितः स्वतन्त्रः परसंश्रयो वा|  
 
स्पर्शोपलभ्यः परिपिण्डितत्वाद्गुल्मो यथादोषमुपैति नाम||७||
 
स्पर्शोपलभ्यः परिपिण्डितत्वाद्गुल्मो यथादोषमुपैति नाम||७||
Line 92: Line 102:  
pakvAshaye pittakaphAshaye vA sthitaH svatantraH parasaMshrayo vA|  
 
pakvAshaye pittakaphAshaye vA sthitaH svatantraH parasaMshrayo vA|  
 
sparshopalabhyaH paripiNDitatvAdgulmo yathAdoShamupaiti nAma||7||
 
sparshopalabhyaH paripiNDitatvAdgulmo yathAdoShamupaiti nAma||7||
Formation of a palpable mass in colon, gall-bladder or stomach which may be independent or associated with other dosha is known as gulma. It is named according to the dosha involved. (7)
+
Formation of a palpable mass in colon, gall-bladder or stomach which may be independent or associated with other dosha is known as gulma. It is named according to the dosha involved. [7]
Five sites of gulma:
+
 
 +
==== Five sites of gulma ====
 +
 
 
बस्तौ च ना भ्यां हृदि पार्श्वयोर्वा स्थानानि गुल्मस्य भवन्ति पञ्च|८|
 
बस्तौ च ना भ्यां हृदि पार्श्वयोर्वा स्थानानि गुल्मस्य भवन्ति पञ्च|८|
 
पञ्चात्मकस्य प्रभवं तु तस्य वक्ष्यामि लिङ्गानि चिकित्सितं च||८||  
 
पञ्चात्मकस्य प्रभवं तु तस्य वक्ष्यामि लिङ्गानि चिकित्सितं च||८||  

Navigation menu