Changes

Jump to navigation Jump to search
Line 402: Line 402:     
==== Ingredients and benefits of various medicated ''yavagu'' (gruels) ====
 
==== Ingredients and benefits of various medicated ''yavagu'' (gruels) ====
 +
 +
=====  Gruel for enhancing digestion and colic pain=====
    
पिप्पलीपिप्पलीमूलचव्यचित्रकनागरैः|  
 
पिप्पलीपिप्पलीमूलचव्यचित्रकनागरैः|  
यवागूर्दीपनीया स्याच्छूलघ्नी चोपसाधिता||१८||  
+
यवागूर्दीपनीया स्याच्छूलघ्नी चोपसाधिता||१८||
 +
 +
pippalīpippalīmūlacavyacitrakanāgaraiḥ|
 +
yavāgūrdīpanīyā syācchūlaghnī cōpasādhitā||18||
 +
 
 +
pippalIpippalImUlacavyacitrakanAgaraiH|
 +
yavAgUrdIpanIyA syAcchUlaghnI copasAdhitA||18||
 +
 
 +
Gruel prepared with ''Pippali'' (Piper longum Linn.), ''Pippalimoola'' (Piper longum Linn.), ''Chavya'' (Piper chaba Hunter.), ''Chitraka'' (Plumbago zeylanica Linn.) and ''Nagara'' (Zingiber officinale Rosc) stimulates ''agni'' (digestion power) and cures colic pain. [18]
 +
 
 +
===== Gruels for digestion, styptic action and vata dominant diarrhoea =====
    
दधित्थबिल्वचाङ्गेरीतक्रदाडिमसाधिता|  
 
दधित्थबिल्वचाङ्गेरीतक्रदाडिमसाधिता|  
पाचनी ग्राहिणी, पेया सवाते पाञ्चमूलिकी||१९||  
+
पाचनी ग्राहिणी, पेया सवाते पाञ्चमूलिकी||१९||
 +
 
 +
dadhitthabilvacāṅgērītakradāḍimasādhitā|
 +
pācanī grāhiṇī,pēyā savātē pāñcamūlikī||19||
 +
 
 +
dadhitthabilvacA~ggerItakradADimasAdhitA|
 +
pAcanI grAhiNI, peyA savAte pA~jcamUlikI||19||
 +
 
 +
Gruel prepared with ''Dadhittha'' (Limonia acidissima Linn.), ''Bilwa'' (Aegle marmelos), ''Changeri'' (Oxalis corniculata Linn.), ''Takra'' (buttermilk), ''Dadima'' (Punica granatum Linn.) are ''pachana'' (digestive) and ''grahi'' (styptic and promoting absorption of liquid).
 +
 +
Whereas thin gruel prepared with ''Panchamoola'' (Five root drugs- Sthiradi Panchamoola) are beneficial in disorders of ''vata'' (dominant diarrhea).[19]
 +
 
 +
===== Gruel used in diarrhea with dominance of ''pitta'' and ''kapha'':=====
    
शालपर्णीबलाबिल्वैः पृश्निपर्ण्या च साधिता|  
 
शालपर्णीबलाबिल्वैः पृश्निपर्ण्या च साधिता|  
 
दाडिमाम्ला हिता पेया पित्तश्लेष्मातिसारिणाम्||२०||  
 
दाडिमाम्ला हिता पेया पित्तश्लेष्मातिसारिणाम्||२०||  
 +
 +
śālaparṇībalābilvaiḥ pr̥śniparṇyā ca sādhitā|
 +
dāḍimāmlā hitā pēyā pittaślēṣmātisāriṇām||20||
 +
 +
shAlaparNIbalAbilvaiH pRushniparNyA ca sAdhitA|
 +
dADimAmlA hitA peyA pittashleShmAtisAriNAm||20||
 +
 +
Gruel prepared with ''Shalaparni''(Desmodium gangeticum DC.), ''Bala'' (Sida cordifolia), ''Bilwa'' (Aegle marmelos), ''Prishnaparni'' (Uraria picta Desv.),  ''Amla dadima'' (sour Punica granatum) is beneficial in ''pitta'' and ''shleshmaja atisara'' (diarrhoea with dominant ''pitta'' and ''kapha'').[20]
 +
 +
===== Gruel used indiarrhea with  blood=====
    
पयस्यर्धोदके च्छागे ह्रीवेरोत्पलनागरैः|  
 
पयस्यर्धोदके च्छागे ह्रीवेरोत्पलनागरैः|  
 
पेया रक्तातिसारघ्नी पृश्निपर्ण्या च साधिता||२१||  
 
पेया रक्तातिसारघ्नी पृश्निपर्ण्या च साधिता||२१||  
 +
 +
payasyardhōdakē cchāgē hrīvērōtpalanāgaraiḥ|
 +
pēyā raktātisāraghnī pr̥śniparṇyā ca sādhitā||21||
 +
 +
payasyardhodake cchAge hrIverotpalanAgaraiH|
 +
peyA raktAtisAraghnI pRushniparNyA ca sAdhitA||21||
 +
 +
Gruel prepared with half part of water, half part of ''chaga dugdha'' (Goats milk), ''Hribera'' (Pavonia odorata Wild.), ''Utpala'' (Nymphaea alba Linn.), ''Nagara'' (Zingiber officinale Rosc.) and ''Prishniparni'' (Uraria picta Desv.) is beneficial in ''raktatisaara'' (blood tinged diarrhea/dysentry). [21]
 +
 +
===== Gruels for diarrhoea with indigestion and dysuria=====
    
दद्यात् सातिविषां पेयां सामे  साम्लां सनागराम्|  
 
दद्यात् सातिविषां पेयां सामे  साम्लां सनागराम्|  
 
श्वदंष्ट्राकण्टकारीभ्यां मूत्रकृच्छ्रे सफाणिताम्||२२||  
 
श्वदंष्ट्राकण्टकारीभ्यां मूत्रकृच्छ्रे सफाणिताम्||२२||  
 +
 +
dadyāt sātiviṣāṁ pēyāṁ sāmē  sāmlāṁ sanāgarām|
 +
śvadaṁṣṭrākaṇṭakārībhyāṁ mūtrakr̥cchrē saphāṇitām||22||
 +
 +
dadyAt sAtiviShAM peyAM sAme  sAmlAM sanAgarAm|
 +
shvadaMShTrAkaNTakArIbhyAM mUtrakRucchre saphANitAm||22||
 +
 +
Whereas in the case of diarrhea associated with ''Ama'', gruel prepared with ''Ativisha'' (Aconitum heterophyllum), ''Amla dadima'' (Sour pomegranate Punica granatum Cim.)and ''Nagara'' (Zingiber officinale Rosc.) is beneficial.
 +
In the case of 'mutrakrichchra''(dysuria) one should use the gruel prepared with ''Shwadamshtra'' (Tribulus terrestris), ''Kantakari'' (Solanum xanthocarpum Schrad.& Wendl.), and ''Phanita'' (a preparation of sugarcane).[22]
 +
 +
===== Gruel for ''krimi'' (worm infestation)=====
    
विडङ्गपिप्पलीमूलशिग्रुभिर्मरिचेन च|  
 
विडङ्गपिप्पलीमूलशिग्रुभिर्मरिचेन च|  
 
तक्रसिद्धा  यवागूः स्यात् क्रिमिघ्नी ससुवर्चिका||२३||  
 
तक्रसिद्धा  यवागूः स्यात् क्रिमिघ्नी ससुवर्चिका||२३||  
 +
 +
viḍaṅgapippalīmūlaśigrubhirmaricēna ca|
 +
takrasiddhā  yavāgūḥ syāt krimighnī sasuvarcikā||23||
 +
 +
viDa~ggapippalImUlashigrubhirmaricena ca|
 +
takrasiddhA  yavAgUH syAt krimighnI sasuvarcikA||23||
 +
 +
Gruel prepared with ''Vidanga'' (Embelia ribes), ''Pippalimoola'' (Piper longum), ''Shigru'' (Moringa oleifera Lam.), ''Maricha'' (Piper nigrum) and ''Souvarchala lavana'' (black salt) along with buttermilk is beneficial in treating ''krimi'' (worm infestations). [23]
 +
 +
===== Gruels for excess thirst and toxicity =====
    
मृद्वीकासारिवालाजपिप्पलीमधुनागरैः|  
 
मृद्वीकासारिवालाजपिप्पलीमधुनागरैः|  
 
पिपासाघ्नी, विषघ्नी च सोमराजीविपाचिता||२४||  
 
पिपासाघ्नी, विषघ्नी च सोमराजीविपाचिता||२४||  
   −
सिद्धा वराहनिर्यूहे यवागूर्बृंहणी मता|  
+
mr̥dvīkāsārivālājapippalīmadhunāgaraiḥ|  
गवेधुकानां भृष्टानां कर्शनीया समाक्षिका||२५||  
+
pipāsāghnī, viṣaghnī ca sōmarājīvipācitā||24||  
   −
सर्पिष्मती बहुतिला स्नेहनी लवणान्विता|  
+
mRudvIkAsArivAlAjapippalImadhunAgaraiH|  
कुशामलकनिर्यूहे श्यामाकानां  विरूक्षणी||२६||  
+
pipAsAghnI, viShaghnI ca somarAjIvipAcitA||24||  
   −
दशमूलीशृता कासहिक्काश्वासकफापहा|
+
Gruel prepared using ''Mridvika'' (Vitis vinifera Linn.), ''Sariva'' (Hemidesmus indicus R. Br.), ''Laja'' (popped sorghum), ''Pippali'' (Piper longum) , ''madhu'' (honey),  ''Nagara'' (Zingiber officinale Rosc.)  relieves thirst.
यमके मदिरासिद्धा पक्वाशयरुजापहा||२७||
+
When it is further cooked with ''Somaraji'' (Psoralea corylifolia Linn.) it acts as anti-toxic particularly in skin diseases. [24]
   −
शाकैर्मांसैस्तिलैर्माषैः सिद्धा वर्चो निरस्यति|
+
===== Gruels for nourishment/weight gain and weight loss =====
जम्ब्वाम्रास्थिदधित्थाम्लबिल्वैः साङ्ग्राहिकी मता||२८||
     −
क्षारचित्रकहिङ्ग्वम्लवेतसैर्भेदिनी मता|  
+
सिद्धा वराहनिर्यूहे यवागूर्बृंहणी मता|  
अभयापिप्पलीमूलविश्वैर्वातानुलोमनी ||२९||  
+
गवेधुकानां भृष्टानां कर्शनीया समाक्षिका||२५||
 +
   
 +
siddhā varāhaniryūhē yavāgūrbr̥ṁhaṇī matā|
 +
gavēdhukānāṁ bhr̥ṣṭānāṁ karśanīyā samākṣikā||25||  
   −
तक्रसिद्धा यवागूः स्याद्धृतव्यापत्तिनाशिनी|  
+
siddhA varAhaniryUhe yavAgUrbRuMhaNI matA|  
तैलव्यापदि शस्ता स्यात्तक्रपिण्याकसाधिता||३०||  
+
gavedhukAnAM bhRuShTAnAM karshanIyA samAkShikA||25||
   −
गव्यमांसरसैः साम्ला विषमज्वरनाशिनी|
+
Gruel prepared with pork flesh juice extract is nourishing.
कण्ठ्या यवानां यमके पिप्पल्यामलकैः शृता||३१||
+
The one which is prepared with fried ''Gavedhuka'' (Coix lacryma.) along with honey is an effective medication for weight loss.[25]
   −
ताम्रचूडरसे सिद्धा रेतोमार्गरुजापहा|
+
===== Gruels for unction and drying therapy =====
समाषविदला वृष्या घृतक्षीरोपसाधिता||३२||
     −
उपोदिकादधिभ्यां तु सिद्धा मदविनाशिनी|  
+
सर्पिष्मती बहुतिला स्नेहनी लवणान्विता|  
क्षुधं हन्यादपामार्गक्षीरगोधारसैः शृता||३३||
+
कुशामलकनिर्यूहे श्यामाकानां  विरूक्षणी||२६||  
   −
pippalīpippalīmūlacavyacitrakanāgaraiḥ|  
+
sarpiṣmatī bahutilā snēhanī lavaṇānvitā|  
yavāgūrdīpanīyā syācchūlaghnī cōpasādhitā||18||  
+
kuśāmalakaniryūhē śyāmākānāṁ  virūkṣaṇī||26||  
   −
dadhitthabilvacāṅgērītakradāḍimasādhitā|  
+
sarpiShmatI bahutilA snehanI lavaNAnvitA|  
pācanī grāhiṇī, pēyā savātē pāñcamūlikī||19||  
+
kushAmalakaniryUhe shyAmAkAnAM  virUkShaNI||26||  
   −
śālaparṇībalābilvaiḥ pr̥śniparṇyā ca sādhitā|
+
For the ''snehana'' (unctuousness) one should use the gruel prepared using ''tila'' (Sesamum indicum Linn.) and ''lavana'' (salt).
dāḍimāmlā hitā pēyā pittaślēṣmātisāriṇām||20||
+
Whereas for ''rukshana'' (dryness/un-oiliness)  one can prepare  the gruel using ''kusha'' (Desmostachya bipinnata Staff.), ''Amalaki'' (Emblica officinalis Gaertn.) and ''Shyamaka'' (Punicum italicum Linn.)[26]
   −
payasyardhōdakē cchāgē hrīvērōtpalanāgaraiḥ|
+
===== Gruels for respiratory diseases and colic pain =====
pēyā raktātisāraghnī pr̥śniparṇyā ca sādhitā||21||
     −
dadyāt sātiviṣāṁ pēyāṁ sāmē  sāmlāṁ sanāgarām|  
+
दशमूलीशृता कासहिक्काश्वासकफापहा|  
śvadaṁṣṭrākaṇṭakārībhyāṁ mūtrakr̥cchrē saphāṇitām||22||  
+
यमके मदिरासिद्धा पक्वाशयरुजापहा||२७||  
   −
viḍaṅgapippalīmūlaśigrubhirmaricēna ca|  
+
daśamūlīśr̥tā kāsahikkāśvāsakaphāpahā|  
takrasiddhā  yavāgūḥ syāt krimighnī sasuvarcikā||23||  
+
yamakē madirāsiddhā pakvāśayarujāpahā||27||  
   −
mr̥dvīkāsārivālājapippalīmadhunāgaraiḥ|  
+
dashamUlIshRutA kAsahikkAshvAsakaphApahA|  
pipāsāghnī, viṣaghnī ca sōmarājīvipācitā||24||  
+
yamake madirAsiddhA pakvAshayarujApahA||27||  
   −
siddhā varāhaniryūhē yavāgūrbr̥ṁhaṇī matā|
+
Gruel prepared with ''Dashamoola'' (ten root drugs) is beneficial in ''hikka'' (hiccough), ''shwasa'' (dyspnea), ''kasa'' (cough) and is considered as ''kaphahara'' (reduces kapha).
gavēdhukānāṁ bhr̥ṣṭānāṁ karśanīyā samākṣikā||25||
+
The one prepared using ghee, oil and ''madira'' (alcoholic beverage) alleviates pain in the colon [27]
   −
sarpiṣmatī bahutilā snēhanī lavaṇānvitā|
+
===== Gruels for constipation and diarrhoea:=====
kuśāmalakaniryūhē śyāmākānāṁ  virūkṣaṇī||26||
     −
daśamūlīśr̥tā kāsahikkāśvāsakaphāpahā|  
+
शाकैर्मांसैस्तिलैर्माषैः सिद्धा वर्चो निरस्यति|  
yamakē madirāsiddhā pakvāśayarujāpahā||27||  
+
जम्ब्वाम्रास्थिदधित्थाम्लबिल्वैः साङ्ग्राहिकी मता||२८||  
    
śākairmāṁsaistilairmāṣaiḥ siddhā varcō nirasyati|  
 
śākairmāṁsaistilairmāṣaiḥ siddhā varcō nirasyati|  
 
jambvāmrāsthidadhitthāmlabilvaiḥ sāṅgrāhikī matā||28||  
 
jambvāmrāsthidadhitthāmlabilvaiḥ sāṅgrāhikī matā||28||  
 +
 +
shAkairmAMsaistilairmAShaiH siddhA varco nirasyati|
 +
jambvAmrAsthidadhitthAmlabilvaiH sA~ggrAhikI matA||28||
 +
 +
For the easy evacuation of stool one can use gruel prepared out of vegetables, meat, ''tila'' (Sesamum indicum) and ''masha'' (Phaseolus mungo Linn.)
 +
Gruel prepared using ''jambu'' (Syzygium cumini Skeels), seeds of ''amra'' (Mangifera indica Linn.), ''Amla Dadhitha'' (Limonia acidissima Linn.) and ''bilwa'' (Aegle marmelos Corr.)  is ''grahi'' (promoting absorption of liquid). [28]
 +
 +
===== Gruels for catharsis and flatulence =====
 +
 +
क्षारचित्रकहिङ्ग्वम्लवेतसैर्भेदिनी मता|
 +
अभयापिप्पलीमूलविश्वैर्वातानुलोमनी  ||२९||
    
kṣāracitrakahiṅgvamlavētasairbhēdinī matā|  
 
kṣāracitrakahiṅgvamlavētasairbhēdinī matā|  
 
abhayāpippalīmūlaviśvairvātānulōmanī  ||29||  
 
abhayāpippalīmūlaviśvairvātānulōmanī  ||29||  
 +
 +
kShAracitrakahi~ggvamlavetasairbhedinI matA|
 +
abhayApippalImUlavishvairvAtAnulomanI  ||29||
 +
 +
For the ''bhedana karma'' (cathartic) gruel prepared using ''kshara'' (alkali), ''chitraka'' (Plumbago zeylanica Linn.), ''hingu'' (Ferula narthex Boiss ) and ''amlavetasa'' (Garcinia pedunculata Roxb.) is beneficial.
 +
 +
Gruel prepared out of ''Abhaya'' (Terminalia chebula Retz.), ''Pippalimoola'' (Piper longum Linn.) and ''Vishwa'' (Zingiber officinale Rosc.) is ''vatanulomana'' (eliminates flatus).[29]
 +
 +
===== Gruel for adverse effects due to improper administration of ghee and oil=====
 +
 +
तक्रसिद्धा यवागूः स्याद्धृतव्यापत्तिनाशिनी|
 +
तैलव्यापदि शस्ता स्यात्तक्रपिण्याकसाधिता||३०||
    
takrasiddhā yavāgūḥ syāddhr̥tavyāpattināśinī|  
 
takrasiddhā yavāgūḥ syāddhr̥tavyāpattināśinī|  
 
tailavyāpadi śastā syāttakrapiṇyākasādhitā||30||  
 
tailavyāpadi śastā syāttakrapiṇyākasādhitā||30||  
   −
gavyamāṁsarasaiḥ sāmlā viṣamajvaranāśinī|  
+
takrasiddhA yavAgUH syAddhRutavyApattinAshinI|  
kaṇṭhyā yavānāṁ yamakē pippalyāmalakaiḥ śr̥tā||31||  
+
tailavyApadi shastA syAttakrapiNyAkasAdhitA||30||  
   −
tāmracūḍarasē siddhā rētōmārgarujāpahā|
+
Gruel prepared with buttermilk eradicates untoward effects caused by ''ghritavyapada'' (improper administration of  ghee).
samāṣavidalā vr̥ṣyā ghr̥takṣīrōpasādhitā||32||
     −
upōdikādadhibhyāṁ tu siddhā madavināśinī|
+
Intake of gruel with buttermilk and ''pinyaka'' (oil cake) alleviates untoward effects caused by the improper administration of oil.[30]
kṣudhaṁ hanyādapāmārgakṣīragōdhārasaiḥ śr̥tā||33||
     −
pippalIpippalImUlacavyacitrakanAgaraiH|
+
=====Gruel for pyrexia of irregular pattern and throat disorders=====
yavAgUrdIpanIyA syAcchUlaghnI copasAdhitA||18||
     −
dadhitthabilvacA~ggerItakradADimasAdhitA|  
+
गव्यमांसरसैः साम्ला विषमज्वरनाशिनी|  
pAcanI grAhiNI, peyA savAte pA~jcamUlikI||19||  
+
कण्ठ्या यवानां यमके पिप्पल्यामलकैः शृता||३१||  
   −
shAlaparNIbalAbilvaiH pRushniparNyA ca sAdhitA|  
+
gavyamāṁsarasaiḥ sāmlā viṣamajvaranāśinī|  
dADimAmlA hitA peyA pittashleShmAtisAriNAm||20||  
+
kaṇṭhyā yavānāṁ yamakē pippalyāmalakaiḥ śr̥tā||31||  
   −
payasyardhodake cchAge hrIverotpalanAgaraiH|  
+
gavyamAMsarasaiH sAmlA viShamajvaranAshinI|  
peyA raktAtisAraghnI pRushniparNyA ca sAdhitA||21||  
+
kaNThyA yavAnAM yamake pippalyAmalakaiH shRutA||31||
   −
dadyAt sAtiviShAM peyAM sAme  sAmlAM sanAgarAm|
+
Gruel prepared using cow meat and sour ''Dadima'' (Punica granatum) is beneficial in ''vishamajwara'' (type of fever with irregular pattern).
shvadaMShTrAkaNTakArIbhyAM mUtrakRucchre saphANitAm||22||
     −
viDa~ggapippalImUlashigrubhirmaricena ca|
+
Gruel prepared with ''Yava'' (Hordeum vulgare),ghee, oil, ''Pippali'' (Piper longum Linn.) and ''Amalaki''(Phyllanthus emblica Linn.) is useful for throat.[31]
takrasiddhA yavAgUH syAt krimighnI sasuvarcikA||23||
     −
mRudvIkAsArivAlAjapippalImadhunAgaraiH|
+
===== Gruels for disorders of male genital tract and aphrodisiac action=====
pipAsAghnI, viShaghnI ca somarAjIvipAcitA||24||
     −
siddhA varAhaniryUhe yavAgUrbRuMhaNI matA|  
+
ताम्रचूडरसे सिद्धा रेतोमार्गरुजापहा|  
gavedhukAnAM bhRuShTAnAM karshanIyA samAkShikA||25||  
+
समाषविदला वृष्या घृतक्षीरोपसाधिता||३२||  
   −
sarpiShmatI bahutilA snehanI lavaNAnvitA|  
+
tāmracūḍarasē siddhā rētōmārgarujāpahā|  
kushAmalakaniryUhe shyAmAkAnAM  virUkShaNI||26||  
+
samāṣavidalā vr̥ṣyā ghr̥takṣīrōpasādhitā||32||  
   −
dashamUlIshRutA kAsahikkAshvAsakaphApahA|  
+
tAmracUDarase siddhA retomArgarujApahA|  
yamake madirAsiddhA pakvAshayarujApahA||27||  
+
samAShavidalA vRuShyA ghRutakShIropasAdhitA||32||  
   −
shAkairmAMsaistilairmAShaiH siddhA varco nirasyati|
+
Gruel prepared using ''Tamrachuda'' (chicken meat) is said to be beneficial in seminal disorder.
jambvAmrAsthidadhitthAmlabilvaiH sA~ggrAhikI matA||28||
     −
kShAracitrakahi~ggvamlavetasairbhedinI matA|
+
Gruel prepared using ''Masha'' (Phaseolus mungo Linn.) along with ghee and milk is aphrodisiac. [32]
abhayApippalImUlavishvairvAtAnulomanI  ||29||
     −
takrasiddhA yavAgUH syAddhRutavyApattinAshinI|
+
=====Gruel for intoxication and polyphagia =====
tailavyApadi shastA syAttakrapiNyAkasAdhitA||30||
     −
gavyamAMsarasaiH sAmlA viShamajvaranAshinI|  
+
उपोदिकादधिभ्यां तु सिद्धा मदविनाशिनी|  
kaNThyA yavAnAM yamake pippalyAmalakaiH shRutA||31||  
+
क्षुधं हन्यादपामार्गक्षीरगोधारसैः शृता||३३||
   −
tAmracUDarase siddhA retomArgarujApahA|  
+
upōdikādadhibhyāṁ tu siddhā madavināśinī|  
samAShavidalA vRuShyA ghRutakShIropasAdhitA||32||  
+
kṣudhaṁ hanyādapāmārgakṣīragōdhārasaiḥ śr̥tā||33||
    
upodikAdadhibhyAM tu siddhA madavinAshinI|  
 
upodikAdadhibhyAM tu siddhA madavinAshinI|  
kShudhaM hanyAdapAmArgakShIragodhArasaiH shRutA||33||  
+
kShudhaM hanyAdapAmArgakShIragodhArasaiH shRutA||33||
 +
 
 +
One prepared with ''Upodika'' (Basella rubra Linn.) and curd cures mada (intoxication).
 +
 
 +
Gruel prepared with ''Apamarga'' (Achyranthes aspera Linn.), milk and extract of inguinal flesh is beneficial in polyphagia. [33]
 +
 
 
<div style="text-align:justify;">
 
<div style="text-align:justify;">
# Gruel for colic pain: Gruel prepared with ''Pippali'' (Piper longum Linn.), ''Pippalimoola'' (Piper longum Linn.), ''Chavya'' (Piper chaba Hunter.), ''Chitraka'' (Plumbago zeylanica Linn.) and ''Nagara'' (Zingiber officinale Rosc) stimulates ''agni'' (digestion power) and cures colic pain. [18]
  −
# Digestive and ''grahi'' gruel: Gruel prepared with ''Dadhittha'' (Limonia acidissima Linn.), ''Bilwa'' (Aegle marmelos), ''Changeri'' (Oxalis corniculata Linn.), ''Takra'' (buttermilk), ''Dadima'' (Punica granatum Linn.) are ''pachana'' (digestive) and ''grahi'' (promoting absorption of liquid). [19]
  −
# ''Vata'' pacifying gruel: Whereas those prepared with ''Panchamoola'' (Five root drugs) are beneficial in disorders of ''vata''.[19]
  −
# Gruel used in diarrhea due to ''pitta'' and ''kapha'': Gruel prepared with ''Shalaparni''(Desmodium gangeticum DC.), ''Bala'' (Sida cordifolia), ''Bilwa'' (Aegle marmelos), ''Prishnaparni'' (Uraria picta Desv.),  ''Amla dadima'' (sour Punica granatum) is beneficial in ''pitta'' and ''shleshmaja atisara'' (diarrhoea with dominant ''pitta'' and ''kapha'').[20]
  −
# Gruel in blood tinged diarrhoea : Gruel prepared with half part of water, half part of ''chaga dugdha'' (Goats milk), ''Hribera'' (Pavonia odorata Wild.), ''Utpala'' (Nymphaea alba Linn.), ''Nagara'' (Zingiber officinale Rosc.) and ''Prishniparni'' (Uraria picta Desv.) is beneficial in ''raktatisaara'' (blood tinged diarrhea/dysentry). [21]
  −
# Gruel for diarrhoea with indigestion: Whereas in the case of diarrhea associated with ''Ama'', gruel prepared with ''Ativisha'' (Aconitum heterophyllum), ''Amla dadima'' (Sour pomegranate Punica granatum Cim.)and ''Nagara'' (Zingiber officinale Rosc.) is beneficial.[22]
  −
# Gruel for ''mutrakrichchra''(dysuria): In the case of 'mutrakrichchra''(dysuria) one should use the gruel prepared with ''Shwadamshtra'' (Tribulus terrestris), ''Kantakari'' (Solanum xanthocarpum Schrad.& Wendl.), and ''Phanita'' (a preparation of sugarcane).[22]
  −
# Gruel for ''krimi'' (worm infestation): Gruel prepared with ''Vidanga'' (Embelia ribes), ''Pippalimoola'' (Piper longum), ''Shigru'' (Moringa oleifera Lam.), ''Maricha'' (Piper nigrum) and ''Souvarchala lavana'' (black salt) along with buttermilk is beneficial in treating ''krimi'' (worm infestations). [23]
  −
# Gruel for excess thirst: Gruel prepared using ''Mridvika'' (Vitis vinifera Linn.), ''Sariva'' (Hemidesmus indicus R. Br.), ''Laja'' (popped sorghum), ''Pippali'' (Piper longum) , ''madhu'' (honey),  ''Nagara'' (Zingiber officinale Rosc.)  relieves thirst. [24]
  −
# Gruel for toxicity in skin diseases: When it is further cooked with ''Somaraji'' (Psoralea corylifolia Linn.) it acts as anti-toxic particularly in skin diseases. [24]
  −
# Gruel for nourishment: Gruel prepared with pork extract is nourishing. [25]
  −
# Gruel for weight loss: The one which is prepared with fried ''Gavedhuka'' (Coix lacryma.) along with honey is an effective medication for weight loss.[25]
  −
# Gruel for unctuousness: For the ''snehana'' (unctuousness) one should use the gruel prepared using ''tila'' (Sesamum indicum Linn.) and ''lavana'' (salt).[26]
  −
# Gruel for dryness: whereas for ''rukshna'' (dryness/unoiliness)  one can prepare  the gruel using ''kusha'' (Desmostachya bipinnata Staff.), ''Amalaki'' (Emblica officinalis Gaertn.) and ''Shyamaka'' (Punicum italicum Linn.)[26]
  −
# Gruel for Respiratory diseases: Gruel prepared with ''Dashamoola'' (ten root drugs) is beneficial in ''hikka'' (hiccough), ''shwasa'' (dyspnea), ''kasa'' (cough) and is considered as ''kaphahara'' (reduces kapha) [27]
  −
# Gruel for alleviating pain in colon:  The one prepared using ghee, oil and ''madira'' (alcoholic beverage) alleviates pain in the colon [27]
  −
# Gruel for constipation: For the easy evacuation of stool one can use gruel prepared out of vegetables, meat, ''tila'' (Sesamum indicum) and ''masha'' (Phaseolus mungo Linn.) [28]
  −
# Gruel for diarrhoea: Gruel prepared using ''jambu'' (Syzygium cumini Skeels), seeds of ''amra'' (Mangifera indica Linn.), ''Amla Dadhitha'' (Limonia acidissima Linn.) and ''bilwa'' (Aegle marmelos Corr.)  is ''grahi'' (promoting absorption of liquid). [28]
  −
# Gruel for cathartic action: For the ''bhedana karma'' (cathartic) gruel prepared using ''kshara'' (alkali), ''chitraka'' (Plumbago zeylanica Linn.), ''hingu'' (Ferula narthex Boiss ) and ''amlavetasa'' (Garcinia pedunculata Roxb.) is beneficial.[29]
  −
# Gruel for flatulence: Gruel prepared out of ''Abhaya'' (Terminalia chebula Retz.), ''Pippalimoola'' (Piper longum Linn.) and ''Vishwa'' (Zingiber officinale Rosc.) is ''vatanulomana'' (eliminates flatus).[29]
  −
# Gruel for adverse effects due to improper administration of ghee: Gruel prepared with buttermilk eradicates untoward effects caused by ''ghritavyapada'' (improper administration of  ghee).[30]
  −
# Gruel for adverse effects due to improper administration of oil: Intake of gruel with buttermilk and ''pinyaka'' (oil cake) alleviates untoward effects caused by the improper administration of oil.[30]
  −
# Gruel for pyrexia of irregular pattern: Gruel prepared using cow meat and sour ''Dadima'' (Punica granatum) is beneficial in ''vishamajwara'' (Type of fever).[31]
  −
# Gruel for diseases of throat: Gruel prepared with ''Yava'' (Hordeum vulgare),ghee, oil,  ''Pippali'' (Piper longum Linn.) and ''Amalaki''(Phyllanthus emblica Linn.)) is useful for throat.[31]
  −
# Gruel for disorders of male genital tract: Gruel prepared using ''Tamrachuda'' (chicken meat) is said to be beneficial in seminal disorder[32] 
  −
# Aphrodisiac Gruel: Gruel prepared using ''Masha'' (Phaseolus mungo Linn.) along with ghee and milk is aphrodisiac. [32]
  −
# Gruel for narcosis: One prepared with ''Upodika'' (Basella rubra Linn.) and curd cures mada (narcosis). [33]
  −
# Gruel for excess hunger: Gruel prepared with ''Apamarga'' (Achyranthes aspera Linn.), milk and extract of inguinal flesh is beneficial in excessive hunger. [33]
  −
</div>
      
==== Summary ====
 
==== Summary ====

Navigation menu