Changes

Jump to navigation Jump to search
46 bytes added ,  17:43, 2 April 2018
Line 408: Line 408:  
क्षीरेक्षुरसगुडोदकसितोपलाक्षौद्रसीधुमार्द्वीकैः |  
 
क्षीरेक्षुरसगुडोदकसितोपलाक्षौद्रसीधुमार्द्वीकैः |  
 
वृक्षाम्लमातुलुङ्गैर्गण्डूषास्तालुशोषघ्नाः ||३४||  
 
वृक्षाम्लमातुलुङ्गैर्गण्डूषास्तालुशोषघ्नाः ||३४||  
 +
 
जम्ब्वाम्रातकबदरीवेतसपञ्चवल्कपञ्चाम्लैः |  
 
जम्ब्वाम्रातकबदरीवेतसपञ्चवल्कपञ्चाम्लैः |  
 
हृन्मुखशिरःप्रदेहाःसघृता मूर्च्छाभ्रमतृष्णाघ्नाः स्युः ||३५||  
 
हृन्मुखशिरःप्रदेहाःसघृता मूर्च्छाभ्रमतृष्णाघ्नाः स्युः ||३५||  
 +
 
दाडिमदधित्थलोध्रैः सविदारीबीजपूरकैः शिरसः |  
 
दाडिमदधित्थलोध्रैः सविदारीबीजपूरकैः शिरसः |  
 
लेपो गौरामलकैर्घृतारनालायुतैश्च हितः ||३६||  
 
लेपो गौरामलकैर्घृतारनालायुतैश्च हितः ||३६||  
 +
 
शैवलपङ्काम्बुरुहैः साम्लैः सघृतैश्च शक्तुभिर्लेपः |  
 
शैवलपङ्काम्बुरुहैः साम्लैः सघृतैश्च शक्तुभिर्लेपः |  
 
मस्त्वारनालार्द्रवसनकमलमणिहारसंस्पर्शाः ||३७||  
 
मस्त्वारनालार्द्रवसनकमलमणिहारसंस्पर्शाः ||३७||  
 +
 
शिशिराम्बुचन्दनार्द्रस्तनतटपाणितलगात्रसंस्पर्शाः |  
 
शिशिराम्बुचन्दनार्द्रस्तनतटपाणितलगात्रसंस्पर्शाः |  
 
क्षौमार्द्रनिवसनानां वराङ्गनानां प्रियाणां च ||३८||  
 
क्षौमार्द्रनिवसनानां वराङ्गनानां प्रियाणां च ||३८||  
 +
 
हिमवद्दरीवनसरित्सरोऽम्बुजपवनेन्दुपादशिशिराणाम् |  
 
हिमवद्दरीवनसरित्सरोऽम्बुजपवनेन्दुपादशिशिराणाम् |  
 
रम्यशिशिरोदकानां स्मरणं कथाश्च तृष्णाघ्नाः ||३९||
 
रम्यशिशिरोदकानां स्मरणं कथाश्च तृष्णाघ्नाः ||३९||
 +
 
kShIrekShurasaguDodakasitopalAkShaudrasIdhumArdvIkaiH |  
 
kShIrekShurasaguDodakasitopalAkShaudrasIdhumArdvIkaiH |  
 
vRūkṣamlamAtulu~ggairgaNDUShAstAlushoShaghnAH ||34||  
 
vRūkṣamlamAtulu~ggairgaNDUShAstAlushoShaghnAH ||34||  
 +
 
jambvAmrAtakabadarIvetasapa~jcavalkapa~jcAmlaiH |  
 
jambvAmrAtakabadarIvetasapa~jcavalkapa~jcAmlaiH |  
 
hRunmukhashiraHpradehAHsaghRutA mUrcchAbhramatRuṣṇaghnAH syuH ||35||  
 
hRunmukhashiraHpradehAHsaghRutA mUrcchAbhramatRuṣṇaghnAH syuH ||35||  
 +
 
dADimadadhitthalodhraiH savidArIbIjapUrakaiH shirasaH |  
 
dADimadadhitthalodhraiH savidArIbIjapUrakaiH shirasaH |  
 
lepo gaurAmalakairghRutAranAlAyutaishca hitaH ||36||  
 
lepo gaurAmalakairghRutAranAlAyutaishca hitaH ||36||  
 +
 
shaivalapa~gkAmburuhaiH sAmlaiH saghRutaishca shaktubhirlepaH |  
 
shaivalapa~gkAmburuhaiH sAmlaiH saghRutaishca shaktubhirlepaH |  
 
mastvAranAlArdravasanakamalamaNihArasaMsparshAH ||37||  
 
mastvAranAlArdravasanakamalamaNihArasaMsparshAH ||37||  
 +
 
shishirAmbucandanArdrastanataTapANitalagAtrasaMsparshAH |  
 
shishirAmbucandanArdrastanataTapANitalagAtrasaMsparshAH |  
 
kShaumArdranivasanAnAM varA~gganAnAM priyANAM ca ||38||  
 
kShaumArdranivasanAnAM varA~gganAnAM priyANAM ca ||38||  
 +
 
himavaddarIvanasaritsaro~ambujapavanendupAdashishirANAm |  
 
himavaddarIvanasaritsaro~ambujapavanendupAdashishirANAm |  
 
ramyashishirodakAnAM smaraNaM kathAshca tRuṣṇaghnAH ||39||
 
ramyashishirodakAnAM smaraNaM kathAshca tRuṣṇaghnAH ||39||
 +
 
kShIrekShurasaguDodakasitopalAkShaudrasIdhumArdvIkaiH |  
 
kShIrekShurasaguDodakasitopalAkShaudrasIdhumArdvIkaiH |  
 
vRūkṣamlamAtulu~ggairgaNDUShAstAluśōṣaghnAH ||34||  
 
vRūkṣamlamAtulu~ggairgaNDUShAstAluśōṣaghnAH ||34||  
 +
 
jambvAmrAtakabadarIvetasapa~jcavalkapa~jcAmlaiH |  
 
jambvAmrAtakabadarIvetasapa~jcavalkapa~jcAmlaiH |  
 
hRunmukhashiraHpradehAHsaghRutA mUrcchAbhramatRuṣṇaghnAH syuH ||35||  
 
hRunmukhashiraHpradehAHsaghRutA mUrcchAbhramatRuṣṇaghnAH syuH ||35||  
 +
 
dADimadadhitthalodhraiH savidArIbIjapUrakaiH shirasaH |  
 
dADimadadhitthalodhraiH savidArIbIjapUrakaiH shirasaH |  
 
lepo gaurAmalakairghRutAranAlAyutaishca hitaH ||36||  
 
lepo gaurAmalakairghRutAranAlAyutaishca hitaH ||36||  
 +
 
shaivalapa~gkAmburuhaiH sAmlaiH saghRutaishca ŚaktubhirlepaH |  
 
shaivalapa~gkAmburuhaiH sAmlaiH saghRutaishca ŚaktubhirlepaH |  
 
mastvAranAlArdravasanakamalamaNihArasaMsparshAH ||37||  
 
mastvAranAlArdravasanakamalamaNihArasaMsparshAH ||37||  
 +
 
shishirAmbucandanArdrastanataTapANitalagAtrasaMsparshAH |  
 
shishirAmbucandanArdrastanataTapANitalagAtrasaMsparshAH |  
 
kShaumArdranivasanAnAM varA~gganAnAM priyANAM ca ||38||  
 
kShaumArdranivasanAnAM varA~gganAnAM priyANAM ca ||38||  
 +
 
himavaddarIvanasaritsaro~ambujapavanendupAdashishirANAm |  
 
himavaddarIvanasaritsaro~ambujapavanendupAdashishirANAm |  
 
ramyashishirodakAnAM smaraNaM kathAshca tRuṣṇaghnAH ||39||
 
ramyashishirodakAnAM smaraNaM kathAshca tRuṣṇaghnAH ||39||
The gargles of milk, sugarcane juice, jaggery water, sugar, honey, and wine prepared from sugarcane, grape wine, kokam (Garcinia cambogia) and citron fruit are beneficial in curing dryness of the palate.
+
 
The application of jambu (Syzgium cumini), Indian hog plum jujube, country willow, barks of five herbs (panchavalkal) and the herbs of panchamla group mixed with ghee over pericardial region, face are curative of fainting, giddiness and thirst.
+
The gargles of milk, sugarcane juice, jaggery water, sugar, honey, and wine prepared from sugarcane, grape wine, ''kokam'' (Garcinia cambogia) and citron fruit are beneficial in curing dryness of the palate.
When external application of paste prepared from pomegranate, wood apple, lodhra (Symplocos racemosa), white yam and citron or of whitish emblica myrobalans mixed with ghee and sour wheat porridge is done over head area it proves useful.
+
 
Paste prepared from moss, mud, and lotuses or with roasted paddy powder mixed with sour articles and ghee or application of wet cloth soaked in whey or sour wheat conjee or application of lotuses or of garlands of precious stones should be done. The contact of the breast and hands of resplendent and beloved women clad in wet silken garments and besmeared with cool and fragrant waters or sandal paste, proves beneficial.
+
The application of ''jambu'' (Syzgium cumini), Indian hog plum jujube, country willow, barks of five herbs (''panchavalkal'') and the herbs of ''panchamla'' group mixed with ghee over pericardial region, face are curative of fainting, giddiness and thirst.
The thinking of or listening to the description of Himalayan caves, woods, streams, lakes, lotuses, breezes, moonlight, and other cool things as well as of lovely cool waters- these have an allaying effect on morbid thirst.(34-39)
+
 
 +
When external application of paste prepared from pomegranate, wood apple, ''lodhra'' (Symplocos racemosa), white yam and citron or of whitish emblica myrobalans mixed with ghee and sour wheat porridge is done over head area it proves useful.
 +
 
 +
Paste prepared from moss, mud, and lotuses or with roasted paddy powder mixed with sour articles and ghee or application of wet cloth soaked in whey or sour wheat ''conjee'' or application of lotuses or of garlands of precious stones should be done. The contact of the breast and hands of resplendent and beloved women clad in wet silken garments and besmeared with cool and fragrant waters or sandal paste, proves beneficial.
 +
 
 +
The thinking of or listening to the description of Himalayan caves, woods, streams, lakes, lotuses, breezes, moonlight, and other cool things as well as of lovely cool waters- these have an allaying effect on morbid thirst.[34-39]
    
==== Guidelines for  management of vata dominant trishna ====
 
==== Guidelines for  management of vata dominant trishna ====

Navigation menu