Trimarmiya Chikitsa: Difference between revisions
Pallavmishra (talk | contribs) |
Pallavmishra (talk | contribs) |
||
| Line 167: | Line 167: | ||
तंतैलशीतज्वरनाशनाकंस्वेदैर्यथोक्तैःप्रविलीनदोषम्| | तंतैलशीतज्वरनाशनाकंस्वेदैर्यथोक्तैःप्रविलीनदोषम्| | ||
उपाचरेद्वर्तिनिरूहबस्तिस्नेहैर्विरेकैरनुलोमनान्नैः||११|| | उपाचरेद्वर्तिनिरूहबस्तिस्नेहैर्विरेकैरनुलोमनान्नैः||११|| | ||
श्यामात्रिवृन्मागधिकांसदन्तींगोमूत्रपिष्टांदशभागमाषाम्| | श्यामात्रिवृन्मागधिकांसदन्तींगोमूत्रपिष्टांदशभागमाषाम्| | ||
सनीलिकांद्विर्लवणांगुडेनवर्तिंकराङ्गुष्ठनिभांविदध्यात्||१२|| | सनीलिकांद्विर्लवणांगुडेनवर्तिंकराङ्गुष्ठनिभांविदध्यात्||१२|| | ||
पिण्याकसौवर्चलहिङ्गुभिर्वाससर्षपत्र्यूषणयावशूकैः| | पिण्याकसौवर्चलहिङ्गुभिर्वाससर्षपत्र्यूषणयावशूकैः| | ||
क्रिमिघ्नकम्पिल्लकशङ्खिनीभिःसुधार्कजक्षीरगुडैर्युताभिः||१३|| | क्रिमिघ्नकम्पिल्लकशङ्खिनीभिःसुधार्कजक्षीरगुडैर्युताभिः||१३|| | ||
स्यात्पिप्पलीसर्षपराढवेश्मधूमैःसगोमूत्रगुडैश्चवर्तिः| | स्यात्पिप्पलीसर्षपराढवेश्मधूमैःसगोमूत्रगुडैश्चवर्तिः| | ||
श्यामाफलालाबुकपिप्पलीनांनाड्याऽथवातत्प्रधमेत्तुचूर्णम्||१४|| | श्यामाफलालाबुकपिप्पलीनांनाड्याऽथवातत्प्रधमेत्तुचूर्णम्||१४|| | ||
रक्षोघ्नतुम्बीकरहाटकृष्णाचूर्णंसजीमूतकसैन्धवंवा| | रक्षोघ्नतुम्बीकरहाटकृष्णाचूर्णंसजीमूतकसैन्धवंवा| | ||
स्निग्धेगुदेतान्यनुलोमयन्तिनरस्यवर्चोऽनिलमूत्रसङ्गम्||१५|| | स्निग्धेगुदेतान्यनुलोमयन्तिनरस्यवर्चोऽनिलमूत्रसङ्गम्||१५|| | ||
तेषांविघातेतुभिषग्विदध्यात्स्वभ्यक्तसुस्विन्नतनोर्निरूहम्| | तेषांविघातेतुभिषग्विदध्यात्स्वभ्यक्तसुस्विन्नतनोर्निरूहम्| | ||
ऊर्ध्वानुलोमौषधमूत्रतैलक्षाराम्लवातघ्नयुतंसुतीक्ष्णम्||१६|| | ऊर्ध्वानुलोमौषधमूत्रतैलक्षाराम्लवातघ्नयुतंसुतीक्ष्णम्||१६|| | ||
वातेऽधिकेऽम्लंलवणंसतैलं, क्षीरेणपित्तेतु, कफेसमूत्रम्| | वातेऽधिकेऽम्लंलवणंसतैलं, क्षीरेणपित्तेतु, कफेसमूत्रम्| | ||
समूत्रवर्चोऽनिलसङ्गमाशुगुदंसिराश्चप्रगुणीकरोति||१७|| | समूत्रवर्चोऽनिलसङ्गमाशुगुदंसिराश्चप्रगुणीकरोति||१७|| | ||
taṁ tailaśītajwaranāśanāktaṁ svēdairyathōktaiḥ pravilīnadōṣam| | taṁ tailaśītajwaranāśanāktaṁ svēdairyathōktaiḥ pravilīnadōṣam| | ||
upācarēdvartinirūhabastisnēhairvirēkairanulōmanānnaiḥ||11|| | upācarēdvartinirūhabastisnēhairvirēkairanulōmanānnaiḥ||11|| | ||
śyāmātrivr̥nmāgadhikāṁ sadantīṁ gōmūtrapiṣṭāṁ daśabhāgamāṣām| | śyāmātrivr̥nmāgadhikāṁ sadantīṁ gōmūtrapiṣṭāṁ daśabhāgamāṣām| | ||
sanīlikāṁ dvirlavaṇāṁ guḍēna vartiṁ karāṅguṣṭhanibhāṁ vidadhyāt||12|| | sanīlikāṁ dvirlavaṇāṁ guḍēna vartiṁ karāṅguṣṭhanibhāṁ vidadhyāt||12|| | ||
piṇyākasauvarcalahiṅgubhirvā sasarṣapatryūṣaṇayāvaśūkaiḥ| | piṇyākasauvarcalahiṅgubhirvā sasarṣapatryūṣaṇayāvaśūkaiḥ| | ||
krimighnakampillakaśaṅkhinībhiḥ sudhārkajakṣīraguḍairyutābhiḥ||13|| | krimighnakampillakaśaṅkhinībhiḥ sudhārkajakṣīraguḍairyutābhiḥ||13|| | ||
syāt pippalīsarṣaparāḍhavēśmadhūmaiḥ sagōmūtraguḍaiśca vartiḥ| | syāt pippalīsarṣaparāḍhavēśmadhūmaiḥ sagōmūtraguḍaiśca vartiḥ| | ||
śyāmāphalālābukapippalīnāṁ nāḍyā'thavā tat pradhamēttu cūrṇam||14|| | śyāmāphalālābukapippalīnāṁ nāḍyā'thavā tat pradhamēttu cūrṇam||14|| | ||
rakṣōghnatumbīkarahāṭakr̥ṣṇācūrṇaṁ sajīmūtakasaindhavaṁ vā| | rakṣōghnatumbīkarahāṭakr̥ṣṇācūrṇaṁ sajīmūtakasaindhavaṁ vā| | ||
snigdhē gudē tānyanulōmayanti narasya varcō'nilamūtrasaṅgam||15|| | snigdhē gudē tānyanulōmayanti narasya varcō'nilamūtrasaṅgam||15|| | ||
tēṣāṁ vighātē tu bhiṣagvidadhyāt svabhyaktasusvinnatanōrnirūham| | tēṣāṁ vighātē tu bhiṣagvidadhyāt svabhyaktasusvinnatanōrnirūham| | ||
ūrdhvānulōmauṣadhamūtratailakṣārāmlavātaghnayutaṁ sutīkṣṇam||16|| | ūrdhvānulōmauṣadhamūtratailakṣārāmlavātaghnayutaṁ sutīkṣṇam||16|| | ||
vātē'dhikē'mlaṁ lavaṇaṁ satailaṁ, kṣīrēṇa pittē tu, kaphē samūtram| | vātē'dhikē'mlaṁ lavaṇaṁ satailaṁ, kṣīrēṇa pittē tu, kaphē samūtram| | ||
sa mūtravarcō'nilasaṅgamāśu gudaṁ sirāśca praguṇīkarōti||17|| | sa mūtravarcō'nilasaṅgamāśu gudaṁ sirāśca praguṇīkarōti||17|| | ||
| Line 212: | Line 226: | ||
shyAmAtrivRunmAgadhikAM sadantIM gomUtrapiShTAM dashabhAgamAShAm | | shyAmAtrivRunmAgadhikAM sadantIM gomUtrapiShTAM dashabhAgamAShAm | | ||
sanIlikAM dvirlavaNAM guDena vartiM karA~gguShThanibhAM vidadhyAt ||12|| | sanIlikAM dvirlavaNAM guDena vartiM karA~gguShThanibhAM vidadhyAt ||12|| | ||
piNyAkasauvarcalahi~ggubhirvA sasarShapatryUShaNayAvashUkaiH | | piNyAkasauvarcalahi~ggubhirvA sasarShapatryUShaNayAvashUkaiH | | ||
krimighnakampillakasha~gkhinIbhiH sudhArkajakShIraguDairyutAbhiH ||13|| | krimighnakampillakasha~gkhinIbhiH sudhArkajakShIraguDairyutAbhiH ||13|| | ||
syAt pippalIsarShaparADhaveshmadhUmaiH sagomUtraguDaishca vartiH | | syAt pippalIsarShaparADhaveshmadhUmaiH sagomUtraguDaishca vartiH | | ||
shyAmAphalAlAbukapippalInAM nADyA~athavA tat pradhamettu cUrNam ||14|| | shyAmAphalAlAbukapippalInAM nADyA~athavA tat pradhamettu cUrNam ||14|| | ||
rakShoghnatumbIkarahATakRuShNAcUrNaM sajImUtakasaindhavaM vA | | rakShoghnatumbIkarahATakRuShNAcUrNaM sajImUtakasaindhavaM vA | | ||
snigdhe gude tAnyanulomayanti narasya varco~anilamUtrasa~ggam ||15|| | snigdhe gude tAnyanulomayanti narasya varco~anilamUtrasa~ggam ||15|| | ||
teShAM vighAte tu bhiShagvidadhyAt svabhyaktasusvinnatanornirUham | | teShAM vighAte tu bhiShagvidadhyAt svabhyaktasusvinnatanornirUham | | ||
UrdhvAnulomauShadhamUtratailakShArAmlavAtaghnayutaM sutIkShNam ||16|| | UrdhvAnulomauShadhamUtratailakShArAmlavAtaghnayutaM sutIkShNam ||16|| | ||
vAte~adhike~amlaM lavaNaM satailaM, kShIreNa pitte tu, kaphe samUtram | | vAte~adhike~amlaM lavaNaM satailaM, kShIreNa pitte tu, kaphe samUtram | | ||
sa mUtravarco~anilasa~ggamAshu gudaM sirAshca praguNIkaroti ||17|| | sa mUtravarco~anilasa~ggamAshu gudaM sirAshca praguNIkaroti ||17|| | ||