Madatyaya Chikitsa: Difference between revisions

Line 295: Line 295:


अभ्यङ्गोत्सादनस्नानवासोधूपानुलेपनैः |  
अभ्यङ्गोत्सादनस्नानवासोधूपानुलेपनैः |  
स्निग्धोष्णैर्भावितश्चान्नैर्वातिको मद्यमाचरेत् ||२१||  
स्निग्धोष्णैर्भावितश्चान्नैर्वातिको मद्यमाचरेत् ||२१||  


शीतोपचारैर्विविधैर्मधुरस्निग्धशीतलैः |  
शीतोपचारैर्विविधैर्मधुरस्निग्धशीतलैः |  
पैत्तिको भावितश्चान्नैः पिबन्मद्यं न सीदति ||२२||  
पैत्तिको भावितश्चान्नैः पिबन्मद्यं न सीदति ||२२||  


उपचारैरशिशिरैर्यवगोधूमभुक् पिबेत् |  
उपचारैरशिशिरैर्यवगोधूमभुक् पिबेत् |  
श्लैष्मिको धन्वजैर्मांसैर्मद्यं मारिचकैः सह ||२३||  
श्लैष्मिको धन्वजैर्मांसैर्मद्यं मारिचकैः सह ||२३||  


विधिर्वसुमतामेष भविष्यद्विभवाश्च ये |  
विधिर्वसुमतामेष भविष्यद्विभवाश्च ये |  
यथोपपत्ति तैर्मद्यं पातव्यं मात्रया हितम् ||२४||  
यथोपपत्ति तैर्मद्यं पातव्यं मात्रया हितम् ||२४||  


वातिकेभ्यो हितं मद्यं प्रायो गौडिकपैष्टिकम् |  
वातिकेभ्यो हितं मद्यं प्रायो गौडिकपैष्टिकम् |  
कफपित्ताधिकेभ्यस्तु मार्द्वीकं माधवं च यत् ||२५||
कफपित्ताधिकेभ्यस्तु मार्द्वीकं माधवं च यत् ||२५||


abhyaṅgōtsādanasnānavāsōdhūpānulēpanaiḥ|  
abhyaṅgōtsādanasnānavāsōdhūpānulēpanaiḥ|  
snigdhōṣṇairbhāvitaścānnairvātikō madyamācarēt||21||  
snigdhōṣṇairbhāvitaścānnairvātikō madyamācarēt||21||  


śītōpacārairvividhairmadhurasnigdhaśītalaiḥ|  
śītōpacārairvividhairmadhurasnigdhaśītalaiḥ|  
paittikō bhāvitaścānnaiḥ pibanmadyaṁ na sīdati||22||  
paittikō bhāvitaścānnaiḥ pibanmadyaṁ na sīdati||22||  


upacārairaśiśirairyavagōdhūmabhuk pibēt|  
upacārairaśiśirairyavagōdhūmabhuk pibēt|  
ślaiṣmikō dhanvajairmāṁsairmadyaṁ māricakaiḥ saha||23||  
ślaiṣmikō dhanvajairmāṁsairmadyaṁ māricakaiḥ saha||23||  


vidhirvasumatāmēṣa bhaviṣyadvibhavāśca yē|  
vidhirvasumatāmēṣa bhaviṣyadvibhavāśca yē|  
yathōpapatti tairmadyaṁ pātavyaṁ mātrayā hitam||24||  
yathōpapatti tairmadyaṁ pātavyaṁ mātrayā hitam||24||  


vātikēbhyō hitaṁ madyaṁ prāyō gauḍikapaiṣṭikam|  
vātikēbhyō hitaṁ madyaṁ prāyō gauḍikapaiṣṭikam|  
kaphapittādhikēbhyastu mārdvīkaṁ mādhavaṁ ca yat||25||
kaphapittādhikēbhyastu mārdvīkaṁ mādhavaṁ ca yat||25||


abhya~ggotsAdanasnAnavAsodhUpAnulepanaiH |  
abhya~ggotsAdanasnAnavAsodhUpAnulepanaiH |  
snigdhoShNairbhAvitashcAnnairvAtiko madyamAcaret ||21||  
snigdhoShNairbhAvitashcAnnairvAtiko madyamAcaret ||21||  


shItopacArairvividhairmadhurasnigdhashItalaiH |  
shItopacArairvividhairmadhurasnigdhashItalaiH |  
paittiko bhAvitashcAnnaiH pibanmadyaM na sIdati ||22||  
paittiko bhAvitashcAnnaiH pibanmadyaM na sIdati ||22||  


upacArairashishirairyavagodhUmabhuk pibet |  
upacArairashishirairyavagodhUmabhuk pibet |  
shlaiShmiko dhanvajairmAMsairmadyaM mAricakaiH saha ||23||  
shlaiShmiko dhanvajairmAMsairmadyaM mAricakaiH saha ||23||  


vidhirvasumatAmeSha bhaviShyadvibhavAshca ye |  
vidhirvasumatAmeSha bhaviShyadvibhavAshca ye |  
yathopapatti tairmadyaM pAtavyaM mAtrayA hitam ||24||  
yathopapatti tairmadyaM pAtavyaM mAtrayA hitam ||24||  


vAtikebhyo hitaM madyaM prAyo gauDikapaiShTikam |  
vAtikebhyo hitaM madyaM prAyo gauDikapaiShTikam |  
kaphapittAdhikebhyastu mArdvIkaM mAdhavaM ca yat ||25||
kaphapittAdhikebhyastu mArdvIkaM mAdhavaM ca yat ||25||