9,091
edits
Changes
Annapanavidhi Adhyaya (view source)
Revision as of 12:36, 14 December 2018
, 12:36, 14 December 2018→Class of corns
Line 109:
Line 109:
+
==== Class of corns ====
==== Class of corns ====
−अथशूकधान्यवर्गः-
+अथशूकधान्यवर्गः-
+रक्तशालिर्महाशालिःकलमःशकुनाहृतः
रक्तशालिर्महाशालिःकलमःशकुनाहृतः
+
तूर्णको दीर्घशूकश्चगौरःपाण्डुकलाङ्गुलौ॥८॥
तूर्णको दीर्घशूकश्चगौरःपाण्डुकलाङ्गुलौ॥८॥
सुगन्धकोलोहवालःसारिवाख्यःप्रमोदकः।
सुगन्धकोलोहवालःसारिवाख्यःप्रमोदकः।
+
पतङ्गस्तपनीयश्चयेचान्येशालयःशुभाः॥९॥
पतङ्गस्तपनीयश्चयेचान्येशालयःशुभाः॥९॥
शीतारसेविपाकेचमधुराश्चाल्पमारुताः।
शीतारसेविपाकेचमधुराश्चाल्पमारुताः।
+
बद्धाल्पवर्चसःस्निग्धाबृंहणाःशुक्रमूत्रलाः॥१०॥
बद्धाल्पवर्चसःस्निग्धाबृंहणाःशुक्रमूत्रलाः॥१०॥
रक्तशालिर्वरस्तेषांतृष्णाघ्नस्त्रिमलापहः ।
रक्तशालिर्वरस्तेषांतृष्णाघ्नस्त्रिमलापहः ।
+
महांस्तस्यानुकलमस्तस्याप्यनुततःपरे॥११॥
महांस्तस्यानुकलमस्तस्याप्यनुततःपरे॥११॥
यवकाहायनाःपांसुवाप्यनैषधकादयः ।
यवकाहायनाःपांसुवाप्यनैषधकादयः ।
+
शालीनांशालयःकुर्वन्त्यनुकारंगुणागुणैः॥१२॥
शालीनांशालयःकुर्वन्त्यनुकारंगुणागुणैः॥१२॥
atha śūkadhānyavargaḥ-
atha śūkadhānyavargaḥ-
+
raktaśālirmahāśāliḥ kalamaḥ śakunāhr̥taḥ [1] |
raktaśālirmahāśāliḥ kalamaḥ śakunāhr̥taḥ [1] |
+
tūrṇakō [2] dīrghaśūkaśca gauraḥ pāṇḍukalāṅgulau||8||
tūrṇakō [2] dīrghaśūkaśca gauraḥ pāṇḍukalāṅgulau||8||
sugandhakō lōhavālaḥ sārivākhyaḥ pramōdakaḥ|
sugandhakō lōhavālaḥ sārivākhyaḥ pramōdakaḥ|
+
pataṅgastapanīyaśca yē cānyē śālayaḥ śubhāḥ||9||
pataṅgastapanīyaśca yē cānyē śālayaḥ śubhāḥ||9||
śītā rasē vipākē ca madhurāścālpamārutāḥ|
śītā rasē vipākē ca madhurāścālpamārutāḥ|
+
baddhālpavarcasaḥ snigdhā br̥ṁhaṇāḥ śukramūtralāḥ||10||
baddhālpavarcasaḥ snigdhā br̥ṁhaṇāḥ śukramūtralāḥ||10||
−raktaśālirvarastēṣāṁ tr̥ṣṇāghnastrimalāpahaḥ [3] |
+raktaśālirvarastēṣāṁ tr̥ṣṇāghnastrimalāpahaḥ [3] |
+mahāṁstasyānu kalamastasyāpyanu tataḥ parē||11||
mahāṁstasyānu kalamastasyāpyanu tataḥ parē||11||
yavakā hāyanāḥ pāṁsuvāpyanaiṣadhakādayaḥ [4] |
yavakā hāyanāḥ pāṁsuvāpyanaiṣadhakādayaḥ [4] |
+
śālīnāṁ śālayaḥ kurvantyanukāraṁ guṇāguṇaiḥ||12||
śālīnāṁ śālayaḥ kurvantyanukāraṁ guṇāguṇaiḥ||12||
atha SUkadhAnyavargaH-
atha SUkadhAnyavargaH-
+
raktaSAlirmahASAliH kalamaH SakunAhRutaH |
raktaSAlirmahASAliH kalamaH SakunAhRutaH |
−tUrNako dIrGaSUkaSca gauraH pANDukalA~ggulau||8||
+tUrNako dIrGaSUkaSca gauraH pANDukalA~ggulau||8||
sugandhako lohavAlaH sArivAKyaH pramodakaH|
sugandhako lohavAlaH sArivAKyaH pramodakaH|
+
pata~ggastapanIyaSca ye cAnye SAlayaH SuBAH||9||
pata~ggastapanIyaSca ye cAnye SAlayaH SuBAH||9||
SItA rase vipAke ca madhurAScAlpamArutAH|
SItA rase vipAke ca madhurAScAlpamArutAH|
+
baddhAlpavarcasaH snigdhA bRuMhaNAH SukramUtralAH||10||
baddhAlpavarcasaH snigdhA bRuMhaNAH SukramUtralAH||10||
raktaSAlirvarasteShAM tRuShNAGnastrimalApahaH |
raktaSAlirvarasteShAM tRuShNAGnastrimalApahaH |
+
mahAMstasyAnu kalamastasyApyanu tataH pare||11||
mahAMstasyAnu kalamastasyApyanu tataH pare||11||
yavakA hAyanAH pAMsuvApyanaiShadhakAdayaH |
yavakA hAyanAH pAMsuvApyanaiShadhakAdayaH |
+
SAlInAM SAlayaH kurvantyanukAraM guNAguNaiH||12||
SAlInAM SAlayaH kurvantyanukAraM guNAguNaiH||12||