9,091
edits
Changes
Vamana Virechana Vyapat Siddhi (view source)
Revision as of 07:28, 13 December 2018
, 07:28, 13 December 2018→Complication of jeevadana (bleeding) and its management
Line 1,140:
Line 1,140:
अतितीक्ष्णं मृदौ कोष्ठे लघुदोषस्य भेषजम्|
अतितीक्ष्णं मृदौ कोष्ठे लघुदोषस्य भेषजम्|
+
दोषान् हृत्वा विनिर्मथ्य जीवं हरति शोणितम्||७८||
दोषान् हृत्वा विनिर्मथ्य जीवं हरति शोणितम्||७८||
तेनान्नं मिश्रितं दद्याद्वायसाय शुनेऽपि वा|
तेनान्नं मिश्रितं दद्याद्वायसाय शुनेऽपि वा|
+
भुङ्क्ते तच्चेद्वदेज्जीवं न भुङ्क्ते पित्तमादिशेत्||७९||
भुङ्क्ते तच्चेद्वदेज्जीवं न भुङ्क्ते पित्तमादिशेत्||७९||
शुक्लं वा भावितं वस्त्रमावानं कोष्णवारिणा|
शुक्लं वा भावितं वस्त्रमावानं कोष्णवारिणा|
+
प्रक्षालितं विवर्णं स्यात् पित्ते शुद्धं तु शोणिते||८०||
प्रक्षालितं विवर्णं स्यात् पित्ते शुद्धं तु शोणिते||८०||
तृष्णामूर्च्छामदार्तस्य कुर्यादामरणात् क्रियाम्|
तृष्णामूर्च्छामदार्तस्य कुर्यादामरणात् क्रियाम्|
+
तस्य पित्तहरीं सर्वामतियोगे च या हिता ||८१||
तस्य पित्तहरीं सर्वामतियोगे च या हिता ||८१||
मृगगोमहिषाजानां सद्यस्कं जीवतामसृक्|
मृगगोमहिषाजानां सद्यस्कं जीवतामसृक्|
+
पिबेज्जीवाभिसन्धानं जीवं तद्ध्याशु गच्छति ||८२||
पिबेज्जीवाभिसन्धानं जीवं तद्ध्याशु गच्छति ||८२||
तदेव दर्भमृदितं रक्तं बस्तिं प्रदापयेत्|
तदेव दर्भमृदितं रक्तं बस्तिं प्रदापयेत्|
+
श्यामाकाश्मर्यबदरीदूर्वोशीरैः शृतं पयः||८३||
श्यामाकाश्मर्यबदरीदूर्वोशीरैः शृतं पयः||८३||
घृतमण्डाञ्जनयुतं शीतं बस्तिं प्रदापयेत्|
घृतमण्डाञ्जनयुतं शीतं बस्तिं प्रदापयेत्|
+
पिच्छाबस्तिं सुशीतं वा घृतमण्डानुवासनम्||८४||
पिच्छाबस्तिं सुशीतं वा घृतमण्डानुवासनम्||८४||
atitīkṣṇaṁ mr̥dau kōṣṭhē laghudōṣasya bhēṣajam|
atitīkṣṇaṁ mr̥dau kōṣṭhē laghudōṣasya bhēṣajam|
+
dōṣān hr̥tvā vinirmathya jīvaṁ harati śōṇitam||78||
dōṣān hr̥tvā vinirmathya jīvaṁ harati śōṇitam||78||
tēnānnaṁ miśritaṁ dadyādvāyasāya śunē'pi vā|
tēnānnaṁ miśritaṁ dadyādvāyasāya śunē'pi vā|
+
bhuṅktē taccēdvadējjīvaṁ na bhuṅktē pittamādiśēt||79||
bhuṅktē taccēdvadējjīvaṁ na bhuṅktē pittamādiśēt||79||
śuklaṁ vā bhāvitaṁ vastramāvānaṁ kōṣṇavāriṇā|
śuklaṁ vā bhāvitaṁ vastramāvānaṁ kōṣṇavāriṇā|
+
prakṣālitaṁ vivarṇaṁ syāt pittē śuddhaṁ tu śōṇitē||80||
prakṣālitaṁ vivarṇaṁ syāt pittē śuddhaṁ tu śōṇitē||80||
tr̥ṣṇāmūrcchāmadārtasya kuryādāmaraṇāt kriyām|
tr̥ṣṇāmūrcchāmadārtasya kuryādāmaraṇāt kriyām|
+
tasya pittaharīṁ sarvāmatiyōgē ca yā hitā ||81||
tasya pittaharīṁ sarvāmatiyōgē ca yā hitā ||81||
mr̥gagōmahiṣājānāṁ sadyaskaṁ jīvatāmasr̥k|
mr̥gagōmahiṣājānāṁ sadyaskaṁ jīvatāmasr̥k|
+
pibējjīvābhisandhānaṁ jīvaṁ taddhyāśu gacchati ||82||
pibējjīvābhisandhānaṁ jīvaṁ taddhyāśu gacchati ||82||
tadēva darbhamr̥ditaṁ raktaṁ bastiṁ pradāpayēt|
tadēva darbhamr̥ditaṁ raktaṁ bastiṁ pradāpayēt|
+
śyāmākāśmaryabadarīdūrvōśīraiḥ śr̥taṁ payaḥ||83||
śyāmākāśmaryabadarīdūrvōśīraiḥ śr̥taṁ payaḥ||83||
ghr̥tamaṇḍāñjanayutaṁ śītaṁ bastiṁ pradāpayēt|
ghr̥tamaṇḍāñjanayutaṁ śītaṁ bastiṁ pradāpayēt|
+
picchābastiṁ suśītaṁ vā ghr̥tamaṇḍānuvāsanam||84||
picchābastiṁ suśītaṁ vā ghr̥tamaṇḍānuvāsanam||84||
atitIkShNaM mRudau koShThe laghudoShasya bheShajam|
atitIkShNaM mRudau koShThe laghudoShasya bheShajam|
+
doShAn hRutvA vinirmathya jIvaM harati shoNitam||78||
doShAn hRutvA vinirmathya jIvaM harati shoNitam||78||
tenAnnaM mishritaM dadyAdvAyasAya shune~api vA|
tenAnnaM mishritaM dadyAdvAyasAya shune~api vA|
+
bhu~gkte taccedvadejjIvaM na bhu~gkte pittamAdishet||79||
bhu~gkte taccedvadejjIvaM na bhu~gkte pittamAdishet||79||
shuklaM vA bhAvitaM vastramAvAnaM koShNavAriNA|
shuklaM vA bhAvitaM vastramAvAnaM koShNavAriNA|
+
prakShAlitaM vivarNaM syAt pitte shuddhaM tu shoNite||80||
prakShAlitaM vivarNaM syAt pitte shuddhaM tu shoNite||80||
tRuShNAmUrcchAmadArtasya kuryAdAmaraNAt kriyAm|
tRuShNAmUrcchAmadArtasya kuryAdAmaraNAt kriyAm|
+
tasya pittaharIM sarvAmatiyoge ca yA hitA ||81||
tasya pittaharIM sarvAmatiyoge ca yA hitA ||81||
mRugagomahiShAjAnAM sadyaskaM jIvatAmasRuk|
mRugagomahiShAjAnAM sadyaskaM jIvatAmasRuk|
+
pibejjIvAbhisandhAnaM jIvaM taddhyAshu gacchati ||82||
pibejjIvAbhisandhAnaM jIvaM taddhyAshu gacchati ||82||
tadeva darbhamRuditaM raktaM bastiM pradApayet|
tadeva darbhamRuditaM raktaM bastiM pradApayet|
+
shyAmAkAshmaryabadarIdUrvoshIraiH shRutaM payaH||83||
shyAmAkAshmaryabadarIdUrvoshIraiH shRutaM payaH||83||
ghRutamaNDA~jjanayutaM shItaM bastiM pradApayet|
ghRutamaNDA~jjanayutaM shItaM bastiM pradApayet|
+
picchAbastiM sushItaM vA ghRutamaNDAnuvAsanam||84||
picchAbastiM sushItaM vA ghRutamaNDAnuvAsanam||84||