Changes

Line 188: Line 188:     
कार्त्स्न्येन शरीरवृध्दिकरास्त्विमे  भावा भवन्ति; तद्यथा- कालयोगः, स्वभावसंसिध्दि:, आहारसौष्ठवम्,अविघातश्चेति||१२||  
 
कार्त्स्न्येन शरीरवृध्दिकरास्त्विमे  भावा भवन्ति; तद्यथा- कालयोगः, स्वभावसंसिध्दि:, आहारसौष्ठवम्,अविघातश्चेति||१२||  
 +
 
kārtsnyēna śarīravr̥ddhikarāstvimē  bhāvā bhavanti; tadyathā- kālayōgaḥ, svabhāvasaṁsiddhiḥ, āhārasauṣṭhavam,avighātaścēti||12||  
 
kārtsnyēna śarīravr̥ddhikarāstvimē  bhāvā bhavanti; tadyathā- kālayōgaḥ, svabhāvasaṁsiddhiḥ, āhārasauṣṭhavam,avighātaścēti||12||  
 +
 
kArtsnyena sharIravRuddhikarAstvime  bhAvA bhavanti; tadyathA- kAlayogaH, svabhAvasaMsiddhiH, AhArasauShThavam, avighAtashceti||12||
 
kArtsnyena sharIravRuddhikarAstvime  bhAvA bhavanti; tadyathA- kAlayogaH, svabhAvasaMsiddhiH, AhArasauShThavam, avighAtashceti||12||
 +
 
Overall, the following factors are responsible for the growth of the body:  
 
Overall, the following factors are responsible for the growth of the body:  
1. Favourable time (in terms of age and season): For example, youth is the proper time for the growth of an individual.  
+
 
2. Natural tendencies: For example, favourable natural tendency for growth of an individual’s body (these factors may be unseen).
+
#Favourable time (in terms of age and season): For example, youth is the proper time for the growth of an individual.  
3. Observance of all rule of taking diet of good quality.  
+
#Natural tendencies: For example, favourable natural tendency for growth of an individual’s body (these factors may be unseen).
4. Absence of inhibiting factors for growth i.e. not indulging one in improper, less or excess utilization: (12)
+
#Observance of all rule of taking diet of good quality.  
Factors responsible for strength:
+
#Absence of inhibiting factors for growth i.e. not indulging one in improper, less or excess utilization [12]
 +
 
 +
==== Factors responsible for strength ====
 +
 
 
बलवृध्दिकरास्त्विमे भावा भवन्ति|  
 
बलवृध्दिकरास्त्विमे भावा भवन्ति|  
 
तद्यथा- बलवत्पुरुषे देशे जन्म बलवत्पुरुषे काले च, सुखश्च कालयोगः, बीजक्षेत्रगुणसंपच्च, आहारसंपच्च, शरीरसंपच्च,सात्म्यसंपच्च, सत्त्वसंपच्च, स्वभावसंसिध्दिश्च, यौवनं च, कर्म च, संहर्षश्चेति||१३||  
 
तद्यथा- बलवत्पुरुषे देशे जन्म बलवत्पुरुषे काले च, सुखश्च कालयोगः, बीजक्षेत्रगुणसंपच्च, आहारसंपच्च, शरीरसंपच्च,सात्म्यसंपच्च, सत्त्वसंपच्च, स्वभावसंसिध्दिश्च, यौवनं च, कर्म च, संहर्षश्चेति||१३||  
  balavr̥ddhikarāstvimē bhāvā bhavanti|  
+
 
 +
balavr̥ddhikarāstvimē bhāvā bhavanti|  
 
tadyathā- balavatpuruṣē dēśē janma balavatpuruṣē kālē ca, sukhaśca kālayōgaḥ, bījakṣētraguṇasampacca,āhārasampacca, śarīrasampacca, sātmyasampacca, sattvasampacca, svabhāvasaṁsiddhiśca, yauvanaṁ ca, karma ca,saṁharṣaścēti||13||  
 
tadyathā- balavatpuruṣē dēśē janma balavatpuruṣē kālē ca, sukhaśca kālayōgaḥ, bījakṣētraguṇasampacca,āhārasampacca, śarīrasampacca, sātmyasampacca, sattvasampacca, svabhāvasaṁsiddhiśca, yauvanaṁ ca, karma ca,saṁharṣaścēti||13||  
 +
 
balavRuddhikarAstvime bhAvA bhavanti|  
 
balavRuddhikarAstvime bhAvA bhavanti|  
 
tadyathA- balavatpuruShe deshe janma balavatpuruShe kAle ca, sukhashca kAlayogaH, bIjakShetraguNasampacca, AhArasampacca, sharIrasampacca,sAtmyasampacca, sattvasampacca, svabhAvasaMsiddhishca, yauvanaM ca, karma ca, saMharShashceti||13||
 
tadyathA- balavatpuruShe deshe janma balavatpuruShe kAle ca, sukhashca kAlayogaH, bIjakShetraguNasampacca, AhArasampacca, sharIrasampacca,sAtmyasampacca, sattvasampacca, svabhAvasaMsiddhishca, yauvanaM ca, karma ca, saMharShashceti||13||
    
The following factors are responsible for enhancing strength:
 
The following factors are responsible for enhancing strength:
 +
 
1. Birth in a geographical region where people are naturally strong
 
1. Birth in a geographical region where people are naturally strong
 
2. Birth in a race of strong people  
 
2. Birth in a race of strong people  
Line 216: Line 225:  
11. Youth
 
11. Youth
 
12. Exercise
 
12. Exercise
13. Cheerful nature  (13)
+
13. Cheerful nature  [13]
Factors responsible for transformation of food:
+
 
 +
==== Factors responsible for transformation of food ====
 +
 
 
आहारपरिणामकरास्त्विमे भावा भवन्ति|  
 
आहारपरिणामकरास्त्विमे भावा भवन्ति|  
 
तद्यथा- ऊष्मा, वायुः, क्लेदः, स्नेहः, कालः, समयोगश्चेति  ||१४||  
 
तद्यथा- ऊष्मा, वायुः, क्लेदः, स्नेहः, कालः, समयोगश्चेति  ||१४||  
 +
 
āhārapariṇāmakarāstvimē bhāvā bhavanti|  
 
āhārapariṇāmakarāstvimē bhāvā bhavanti|  
 
tadyathā- ūṣmā, vāyuḥ, klēdaḥ, snēhaḥ, kālaḥ, samayōgaścēti  ||14||  
 
tadyathā- ūṣmā, vāyuḥ, klēdaḥ, snēhaḥ, kālaḥ, samayōgaścēti  ||14||  
 +
 
AhArapariNAmakarAstvime bhAvA bhavanti|  
 
AhArapariNAmakarAstvime bhAvA bhavanti|  
 
tadyathA- UShmA, vAyuH, kledaH, snehaH, kAlaH, samayogashceti  ||14||
 
tadyathA- UShmA, vAyuH, kledaH, snehaH, kAlaH, samayogashceti  ||14||
   −
Factors responsible for transformation (digestion, assimilation and metabolism) of food are ushma, vayu, kleda, sneha, kala (time required for digestion) and samayoga (appropriate administration). (14)
+
Factors responsible for transformation (digestion, assimilation and metabolism) of food are ''ushma, vayu, kleda, sneha, kala'' (time required for digestion) and ''samayoga'' (appropriate administration). [14]
 +
 
 
तत्र तु खल्वेषामूष्मादीनामाहारपरिणामकराणां भावानामिमे कर्मविशेषा भवन्ति|  
 
तत्र तु खल्वेषामूष्मादीनामाहारपरिणामकराणां भावानामिमे कर्मविशेषा भवन्ति|  
 
तद्यथा- ऊष्मा पचति, वायुरपकर्षति, क्लेदः शैथिल्यमापादयति, स्नेहो मार्दवं जनयति, कालः पर्याप्तिमभिनिर्वर्तयति,समयोगस्त्वेषां परिणामधातुसाम्यकरः सम्पद्यते||१५||
 
तद्यथा- ऊष्मा पचति, वायुरपकर्षति, क्लेदः शैथिल्यमापादयति, स्नेहो मार्दवं जनयति, कालः पर्याप्तिमभिनिर्वर्तयति,समयोगस्त्वेषां परिणामधातुसाम्यकरः सम्पद्यते||१५||