Changes

84 bytes added ,  12:54, 28 May 2018
Line 1,043: Line 1,043:  
Or prepare the suppositories and pills by impregnating the powders of the above drugs in the juice of pomelo (''matulunga'') and use them for providing relief in ''gulma'', distension of abdomen and discomfort [78]
 
Or prepare the suppositories and pills by impregnating the powders of the above drugs in the juice of pomelo (''matulunga'') and use them for providing relief in ''gulma'', distension of abdomen and discomfort [78]
   −
==== Hiṅgvadi churṇa and gutika ====
+
==== ''Hiṅgvadi churṇa'' and ''gutika'' ====
    
हिङ्गु त्रिकटुकं पाठां हपुषामभयां शटीम्|  
 
हिङ्गु त्रिकटुकं पाठां हपुषामभयां शटीम्|  
 
अजमोदाजगन्धे च तिन्तिडीकाम्लवेतसौ||७९||  
 
अजमोदाजगन्धे च तिन्तिडीकाम्लवेतसौ||७९||  
 +
 
दाडिमं पुष्करं धान्यमजाजीं चित्रकं वचाम्|  
 
दाडिमं पुष्करं धान्यमजाजीं चित्रकं वचाम्|  
 
द्वौ क्षारौ लवणे द्वे च चव्यं चैकत्र चूर्णयेत्||८०||  
 
द्वौ क्षारौ लवणे द्वे च चव्यं चैकत्र चूर्णयेत्||८०||  
 +
 
चूर्णमेतत् प्रयोक्तव्यमन्नपानेष्वनत्ययम्|  
 
चूर्णमेतत् प्रयोक्तव्यमन्नपानेष्वनत्ययम्|  
 
प्राग्भक्तमथवा पेयं मद्येनोष्णोदकेन वा||८१||  
 
प्राग्भक्तमथवा पेयं मद्येनोष्णोदकेन वा||८१||  
 +
 
पार्श्वहृद्बस्तिशूलेषु गुल्मे वातकफात्मके|  
 
पार्श्वहृद्बस्तिशूलेषु गुल्मे वातकफात्मके|  
 
आनाहे मूत्रकृच्छ्रे च शूले च गुदयोनिजे [९] ||८२||  
 
आनाहे मूत्रकृच्छ्रे च शूले च गुदयोनिजे [९] ||८२||  
 +
 
ग्रहण्यर्शोविकारेषु प्लीह्नि पाण्ड्वामयेऽरुचौ|  
 
ग्रहण्यर्शोविकारेषु प्लीह्नि पाण्ड्वामयेऽरुचौ|  
 
उरोविबन्धे हिक्कायां कासे श्वासे गलग्रहे||८३||  
 
उरोविबन्धे हिक्कायां कासे श्वासे गलग्रहे||८३||  
 +
 
भावितं मातुलुङ्गस्य चूर्णमेतद्रसेन वा|  
 
भावितं मातुलुङ्गस्य चूर्णमेतद्रसेन वा|  
 
बहुशो गुटिकाः कार्याः कार्मुकाः स्युस्ततोऽधिकम्||८४||  
 
बहुशो गुटिकाः कार्याः कार्मुकाः स्युस्ततोऽधिकम्||८४||  
इति हिङ्ग्वादिचूर्णं गुटिका च |          
+
 
 +
इति हिङ्ग्वादिचूर्णं गुटिका च |      
 +
 
 
hiṅgu trikaṭukaṁ pāṭhāṁ hapuṣāmabhayāṁ śaṭīm|  
 
hiṅgu trikaṭukaṁ pāṭhāṁ hapuṣāmabhayāṁ śaṭīm|  
 
ajamōdājagandhē ca tintiḍīkāmlavētasau||79||  
 
ajamōdājagandhē ca tintiḍīkāmlavētasau||79||  
 +
 
dāḍimaṁ puṣkaraṁ dhānyamajājīṁ citrakaṁ vacām|  
 
dāḍimaṁ puṣkaraṁ dhānyamajājīṁ citrakaṁ vacām|  
dvau kṣārau lavaṇē dvē ca cavyaṁ caikatra cūrṇayēt||80||  
+
dvau kṣārau lavaṇē dvē ca cavyaṁ caikatra cūrṇayēt||80||
 +
 
cūrṇamētat prayōktavyamannapānēṣvanatyayam|  
 
cūrṇamētat prayōktavyamannapānēṣvanatyayam|  
 
prāgbhaktamathavā pēyaṁ madyēnōṣṇōdakēna vā||81||  
 
prāgbhaktamathavā pēyaṁ madyēnōṣṇōdakēna vā||81||  
 +
 
pārśvahr̥dbastiśūlēṣu gulmē vātakaphātmakē|  
 
pārśvahr̥dbastiśūlēṣu gulmē vātakaphātmakē|  
 
ānāhē mūtrakr̥cchrē ca śūlē ca gudayōnijē [9] ||82||  
 
ānāhē mūtrakr̥cchrē ca śūlē ca gudayōnijē [9] ||82||  
 +
 
grahaṇyarśōvikārēṣu plīhni pāṇḍvāmayē'rucau|  
 
grahaṇyarśōvikārēṣu plīhni pāṇḍvāmayē'rucau|  
 
urōvibandhē hikkāyāṁ kāsē śvāsē galagrahē||83||  
 
urōvibandhē hikkāyāṁ kāsē śvāsē galagrahē||83||  
 +
 
bhāvitaṁ mātuluṅgasya cūrṇamētadrasēna vā|  
 
bhāvitaṁ mātuluṅgasya cūrṇamētadrasēna vā|  
 
bahuśō guṭikāḥ kāryāḥ kārmukāḥ syustatō'dhikam||84||  
 
bahuśō guṭikāḥ kāryāḥ kārmukāḥ syustatō'dhikam||84||  
 +
 
iti hiṅgvādicūrṇaṁ guṭikā ca |
 
iti hiṅgvādicūrṇaṁ guṭikā ca |
 +
 
hi~ggu trikaTukaM pAThAM hapuShAmabhayAM shaTIm|  
 
hi~ggu trikaTukaM pAThAM hapuShAmabhayAM shaTIm|  
 
ajamodAjagandhe ca tintiDIkAmlavetasau||79||  
 
ajamodAjagandhe ca tintiDIkAmlavetasau||79||  
 +
 
dADimaM puShkaraM dhAnyamajAjIM citrakaM vacAm|  
 
dADimaM puShkaraM dhAnyamajAjIM citrakaM vacAm|  
 
dvau kShArau lavaNe dve ca cavyaM caikatra cUrNayet||80||  
 
dvau kShArau lavaNe dve ca cavyaM caikatra cUrNayet||80||  
 +
 
cUrNametat prayoktavyamannapAneShvanatyayam|  
 
cUrNametat prayoktavyamannapAneShvanatyayam|  
 
prAgbhaktamathavA peyaM madyenoShNodakena vA||81||  
 
prAgbhaktamathavA peyaM madyenoShNodakena vA||81||  
 +
 
pArshvahRudbastishUleShu gulme vAtakaphAtmake|  
 
pArshvahRudbastishUleShu gulme vAtakaphAtmake|  
 
AnAhe mUtrakRucchre ca shUle ca gudayonije [9] ||82||  
 
AnAhe mUtrakRucchre ca shUle ca gudayonije [9] ||82||  
 +
 
grahaNyarshovikAreShu plIhni pANDvAmaye~arucau|  
 
grahaNyarshovikAreShu plIhni pANDvAmaye~arucau|  
 
urovibandhe hikkAyAM kAse shvAse galagrahe||83||  
 
urovibandhe hikkAyAM kAse shvAse galagrahe||83||  
 +
 
bhAvitaM mAtulu~ggasya cUrNametadrasena vA|  
 
bhAvitaM mAtulu~ggasya cUrNametadrasena vA|  
 
bahusho guTikAH kAryAH kArmukAH syustato~adhikam||84||  
 
bahusho guTikAH kAryAH kArmukAH syustato~adhikam||84||  
 +
 
iti hi~ggvAdicUrNaM guTikA ca  
 
iti hi~ggvAdicUrNaM guTikA ca  
Make fine powder of equal parts of asafoetida, trikatu, patha, hapusha, haritaki, shati, ajamoda, ajagandha, tintidika, amlavetas, pomegranate, pushkaramula, coriander, cumin, chitraka, vacha, two types of kshara, two types of salt and chavya. It is known as hingvadichurnam.  
+
 
 +
Make fine powder of equal parts of asafoetida, ''trikatu, patha, hapusha, haritaki, shati, ajamoda, ajagandha, tintidika, amlavetas,'' pomegranate, ''pushkaramula,'' coriander, ''cumin, chitraka, vacha,'' two types of kshara, two types of salt and ''chavya''. It is known as ''hingvadichurnam''.  
 +
 
 
This powder is to be given with food and drinks or it may be taken before meal as drink mixed with wine or hot water. This has no harmful effect.  
 
This powder is to be given with food and drinks or it may be taken before meal as drink mixed with wine or hot water. This has no harmful effect.  
It is useful in vata-kapha gulma, pain in hypogastric, epigastric and hypochondric regions of the abdomen, distension of abdomen, dysuria, pain in anus and vagina, assimilation disorders, piles, spleen disorders, anaemia, anorexia, tightness of chest, hiccup, cough, dyspnoea and sore-throat.
+
 
The pills may also be prepared by repeatedly impregnating the above mentioned powders in juice of citron, which is more effective than administration of the simple powders. Thus hingvadichurnam and gutika have been described (79-84).
+
It is useful in ''vata-kapha gulma,'' pain in hypogastric, epigastric and hypochondric regions of the abdomen, distension of abdomen, dysuria, pain in anus and vagina, assimilation disorders, piles, spleen disorders, anemia, anorexia, tightness of chest, hiccup, cough, dyspnoea and sore-throat.
 +
 
 +
The pills may also be prepared by repeatedly impregnating the above mentioned powders in juice of citron, which is more effective than administration of the simple powders. Thus ''hingvadichurnam'' and ''gutika'' have been described [79-84]
 
    
 
    
 
मातुलुङ्गरसो हिङ्गु दाडिमं बिडसैन्धवे|  
 
मातुलुङ्गरसो हिङ्गु दाडिमं बिडसैन्धवे|  
 
सुरामण्डेन पातव्यं वातगुल्मरुजापहम्||८५||   
 
सुरामण्डेन पातव्यं वातगुल्मरुजापहम्||८५||   
 +
 
mātuluṅgarasō hiṅgu dāḍimaṁ biḍasaindhavē|  
 
mātuluṅgarasō hiṅgu dāḍimaṁ biḍasaindhavē|  
 
surāmaṇḍēna pātavyaṁ vātagulmarujāpaham||85||  
 
surāmaṇḍēna pātavyaṁ vātagulmarujāpaham||85||  
Line 1,097: Line 1,122:  
surAmaNDena pAtavyaM vAtagulmarujApaham||85||  
 
surAmaNDena pAtavyaM vAtagulmarujApaham||85||  
   −
Mix asafetida, pomegranate and bid and rock salts in juice of citron and take with supernatant fluid of surā wine. It cures pain of vata gulma (85).
+
Mix asafoetida, pomegranate and bid and rock salts in juice of citron and take with supernatant fluid of surā wine. It cures pain of ''vata gulma'' [85]
Shatyadi churnam  and gutika:
+
 +
==== ''Shatyadi churnam'' and ''gutika'' ====
 +
 
 
शटीपुष्करहिङ्ग्वम्लवेतसक्षारचित्रकान्|  
 
शटीपुष्करहिङ्ग्वम्लवेतसक्षारचित्रकान्|  
 
धान्यकं च यवानीं च विडङ्गं सैन्धवं वचाम्||८६||  
 
धान्यकं च यवानीं च विडङ्गं सैन्धवं वचाम्||८६||  
Line 1,131: Line 1,158:     
Mix fine powders of shati, pushkaramula, asafetida, amlavetasa, kshara, chitraka, coriander, ajwain (yavani), vidanga, rock-salt, vacha, chavya, pippalimula, ajagandha, pomegranate, ajaji and ajamoda. It may be used in powder form or in the form of pills made of size of jujube by impregnating these powders in juice of citron or vinegar of honey by rubbing well.
 
Mix fine powders of shati, pushkaramula, asafetida, amlavetasa, kshara, chitraka, coriander, ajwain (yavani), vidanga, rock-salt, vacha, chavya, pippalimula, ajagandha, pomegranate, ajaji and ajamoda. It may be used in powder form or in the form of pills made of size of jujube by impregnating these powders in juice of citron or vinegar of honey by rubbing well.
This pill cures gulma, spleen disorders, distension of abdomen, dyspnoea, anorexia, hiccup, heart diseases, piles, various types of headache, anaemia, excessive of secretions (kaphotklesha), all types of dysenteries and pain in hypogastric, epigastric and hypochondric regions of the abdomen (86-90).
+
This pill cures gulma, spleen disorders, distension of abdomen, dyspnoea, anorexia, hiccup, heart diseases, piles, various types of headache, anaemia, excessive of secretions (kaphotklesha), all types of dysenteries and pain in hypogastric, epigastric and hypochondric regions of the abdomen (86-90).
    
==== Nagara preparation ====
 
==== Nagara preparation ====