Line 266: |
Line 266: |
| | | |
| तेषांसिद्धिः-तत्रोच्चैर्भाष्यातिभाष्यजानामभ्यङ्गस्वेदोपनाहधूमनस्योपरिभक्तस्नेहपानरसक्षीरादिर्वातहरःसर्वोविधिर्मौनंच(१)| | | तेषांसिद्धिः-तत्रोच्चैर्भाष्यातिभाष्यजानामभ्यङ्गस्वेदोपनाहधूमनस्योपरिभक्तस्नेहपानरसक्षीरादिर्वातहरःसर्वोविधिर्मौनंच(१)| |
| + | |
| रथक्षोभातिचङ्क्रमणात्यासनजानांस्नेहस्वेदादिवातहरंकर्मसर्वंनिदानवर्जनंच(२)| | | रथक्षोभातिचङ्क्रमणात्यासनजानांस्नेहस्वेदादिवातहरंकर्मसर्वंनिदानवर्जनंच(२)| |
| + | |
| अजीर्णाध्यशनजानांनिरवशेषतश्छर्दनंरूक्षःस्वेदोलङ्घनीयपाचनीयदीपनीयौषधावचारणंच(३)| | | अजीर्णाध्यशनजानांनिरवशेषतश्छर्दनंरूक्षःस्वेदोलङ्घनीयपाचनीयदीपनीयौषधावचारणंच(३)| |
| + | |
| विषमाहिताशनजानांयथास्वंदोषहराःक्रियाः(४)| | | विषमाहिताशनजानांयथास्वंदोषहराःक्रियाः(४)| |
| + | |
| दिवास्वप्नजानांधूमपानलङ्घनवमनशिरोविरेचनव्यायामरूक्षाशनारिष्टदीपनीयौषधोपयोगःप्रघर्षणोन्मर्दनपरिषेचनादिश्चश्लेष्महरःसर्वोविधिः(५)| | | दिवास्वप्नजानांधूमपानलङ्घनवमनशिरोविरेचनव्यायामरूक्षाशनारिष्टदीपनीयौषधोपयोगःप्रघर्षणोन्मर्दनपरिषेचनादिश्चश्लेष्महरःसर्वोविधिः(५)| |
− | मैथुनजानांजीवनीयसिद्धयोःक्षीरसर्पिषोरुपयोगः,तथावातहराःस्वेदाभ्यङ्गोपनाहावृष्याश्चाहाराःस्नेहाःस्नेहविधयोयापनाबस्तयोऽनुवासनंच;मूत्रवैकृतबस्तिशूलेषुचोत्तरबस्तिर्विदारीगन्धादिगणजीवनीयक्षीरसंसिद्धंतैलंस्यात्||१५|| | + | |
| + | मैथुनजानांजीवनीयसिद्धयोःक्षीरसर्पिषोरुपयोगः,तथावातहराःस्वेदाभ्यङ्गोपनाहावृष्याश्चाहाराःस्नेहाःस्नेहविधयोयापनाबस्तयोऽनुवासनंच; |
| + | मूत्रवैकृतबस्तिशूलेषुचोत्तरबस्तिर्विदारीगन्धादिगणजीवनीयक्षीरसंसिद्धंतैलंस्यात्||१५|| |
| + | |
| tēṣāṁsiddhiḥ-tatrōccairbhāṣyātibhāṣyajānāmabhyaṅgasvēdōpanāhadhūmanasyōparibhaktasnēhapānarasakṣīrādirvātaharaḥsarvōvidhirmaunaṁca(1)| | | tēṣāṁsiddhiḥ-tatrōccairbhāṣyātibhāṣyajānāmabhyaṅgasvēdōpanāhadhūmanasyōparibhaktasnēhapānarasakṣīrādirvātaharaḥsarvōvidhirmaunaṁca(1)| |
| + | |
| rathakṣōbhāticaṅkramaṇātyāsanajānāṁsnēhasvēdādivātaharaṁkarmasarvaṁnidānavarjanaṁca(2)| | | rathakṣōbhāticaṅkramaṇātyāsanajānāṁsnēhasvēdādivātaharaṁkarmasarvaṁnidānavarjanaṁca(2)| |
| + | |
| ajīrṇādhyaśanajānāṁniravaśēṣataśchardanaṁrūkṣaḥsvēdōlaṅghanīyapācanīyadīpanīyauṣadhāvacāraṇaṁca(3)| | | ajīrṇādhyaśanajānāṁniravaśēṣataśchardanaṁrūkṣaḥsvēdōlaṅghanīyapācanīyadīpanīyauṣadhāvacāraṇaṁca(3)| |
| + | |
| viṣamāhitāśanajānāṁyathāsvaṁdōṣaharāḥkriyāḥ(4)| | | viṣamāhitāśanajānāṁyathāsvaṁdōṣaharāḥkriyāḥ(4)| |
| + | |
| divāsvapnajānāṁdhūmapānalaṅghanavamanaśirōvirēcanavyāyāmarūkṣāśanāriṣṭadīpanīyauṣadhōpayōgaḥpragharṣaṇōnmardanapariṣēcanādiścaślēṣmaharaḥsarvōvidhiḥ(5)| | | divāsvapnajānāṁdhūmapānalaṅghanavamanaśirōvirēcanavyāyāmarūkṣāśanāriṣṭadīpanīyauṣadhōpayōgaḥpragharṣaṇōnmardanapariṣēcanādiścaślēṣmaharaḥsarvōvidhiḥ(5)| |
| + | |
| maithunajānāṁjīvanīyasiddhayōḥkṣīrasarpiṣōrupayōgaḥ,tathāvātaharāḥsvēdābhyaṅgōpanāhāvr̥ṣyāścāhārāḥsnēhāḥsnēhavidhayōyāpanābastayō'nuvāsanaṁca;mūtravaikr̥tabastiśūlēṣucōttarabastirvidārīgandhādigaṇajīvanīyakṣīrasaṁsiddhaṁtailaṁsyāt||15|| | | maithunajānāṁjīvanīyasiddhayōḥkṣīrasarpiṣōrupayōgaḥ,tathāvātaharāḥsvēdābhyaṅgōpanāhāvr̥ṣyāścāhārāḥsnēhāḥsnēhavidhayōyāpanābastayō'nuvāsanaṁca;mūtravaikr̥tabastiśūlēṣucōttarabastirvidārīgandhādigaṇajīvanīyakṣīrasaṁsiddhaṁtailaṁsyāt||15|| |
| + | |
| teShAMsiddhiH-tatroccairbhAShyAtibhAShyajAnAmabhya~ggasvedopanAhadhUmanasyoparibhaktasnehapAnarasakShIrAdirvAtaharaHsarvovidhirmaunaMca(1)| | | teShAMsiddhiH-tatroccairbhAShyAtibhAShyajAnAmabhya~ggasvedopanAhadhUmanasyoparibhaktasnehapAnarasakShIrAdirvAtaharaHsarvovidhirmaunaMca(1)| |
| + | |
| rathakShobhAtica~gkramaNAtyAsanajAnAMsnehasvedAdivAtaharaMkarmasarvaMnidAnavarjanaMca(2)| | | rathakShobhAtica~gkramaNAtyAsanajAnAMsnehasvedAdivAtaharaMkarmasarvaMnidAnavarjanaMca(2)| |
| + | |
| ajIrNAdhyashanajAnAMniravasheShatashchardanaMrUkShaHsvedo la~gghanIyapAcanIyadIpanIyauShadhAvacAraNaMca(3)| | | ajIrNAdhyashanajAnAMniravasheShatashchardanaMrUkShaHsvedo la~gghanIyapAcanIyadIpanIyauShadhAvacAraNaMca(3)| |
| + | |
| viShamAhitAshanajAnAMyathAsvaMdoShaharAHkriyAH(4)| | | viShamAhitAshanajAnAMyathAsvaMdoShaharAHkriyAH(4)| |
| + | |
| divAsvapnajAnAMdhUmapAnala~gghanavamanashirovirecanavyAyAmarUkShAshanAriShTadIpanIyauShadhopayogaHpragharShaNonmardanapariShecanAdishcashleShmaharaHsarvovidhiH(5)| | | divAsvapnajAnAMdhUmapAnala~gghanavamanashirovirecanavyAyAmarUkShAshanAriShTadIpanIyauShadhopayogaHpragharShaNonmardanapariShecanAdishcashleShmaharaHsarvovidhiH(5)| |
| + | |
| maithunajAnAMjIvanIyasiddhayoHkShIrasarpiShorupayogaH,tathAvAtaharAHsvedAbhya~ggopanAhAvRuShyAshcAhArAHsnehAHsnehavidhayoyApanAbastayo~anuvAsanaMca;mUtravaikRutabastishUleShucottarabastirvidArIgandhAdigaNajIvanIyakShIrasaMsiddhaMtailaMsyAt||15|| | | maithunajAnAMjIvanIyasiddhayoHkShIrasarpiShorupayogaH,tathAvAtaharAHsvedAbhya~ggopanAhAvRuShyAshcAhArAHsnehAHsnehavidhayoyApanAbastayo~anuvAsanaMca;mUtravaikRutabastishUleShucottarabastirvidArIgandhAdigaNajIvanIyakShIrasaMsiddhaMtailaMsyAt||15|| |
| + | |
| The treatment of eight type of Impediments- | | The treatment of eight type of Impediments- |
| + | |
| Apart from the various disorders and their characteristics, the successful treatment of the same is described. | | Apart from the various disorders and their characteristics, the successful treatment of the same is described. |
− | (1)Treatment of the various disorders caused due loud & excessive Speech:
| + | |
− | The disorders caused due loud & excessive speech can be cured by all the vata shamaka (vayu-alleviating) measures along with the methods like abhyanga (massage), sweda (fomentation), upanaha (application of hot poultices), dhuma (smoking therapy), nasya (inhalation therapy), upari-bhakta sneha-pana (intake of medicated ghee after the the meal), ksheera (intake of milk), and moun (maintenence of silence)etc. | + | ===== Treatment of the various disorders caused due loud and excessive speech ===== |
| + | |
| + | The disorders caused due loud and excessive speech can be cured by all the ''vata shamaka'' (''vayu''-alleviating) measures along with the methods like ''abhyanga'' (massage), ''sweda'' (fomentation), ''upanaha'' (application of hot poultices), ''dhuma'' (smoking therapy), ''nasya'' (inhalation therapy), ''upari-bhakta sneha-pana'' (intake of medicated ghee after the meal), ''ksheera'' (intake of milk), and ''moun'' (maintenance of silence), etc. |
| + | |
| (2,3,4) Treatment of the various disorders caused due to jolting, excessive walking and prolong sitting: | | (2,3,4) Treatment of the various disorders caused due to jolting, excessive walking and prolong sitting: |
| The disorder caused due to jolting, long walking and prolonged sitting can be cured by the vata shamaka (vayu-alleviating) ahar (diet) vihar (life style) aushadha therapies like oleation, fomentation, etc. The patient should avoid vata vitiating factors. | | The disorder caused due to jolting, long walking and prolonged sitting can be cured by the vata shamaka (vayu-alleviating) ahar (diet) vihar (life style) aushadha therapies like oleation, fomentation, etc. The patient should avoid vata vitiating factors. |