Line 893: |
Line 893: |
| क्षीरेणैरण्डतैलं वा प्रयोगेण पिबेन्नरः | | | क्षीरेणैरण्डतैलं वा प्रयोगेण पिबेन्नरः | |
| बहुदोषो विरेकार्थं जीर्णे क्षीरौदनाशनः ||८३|| | | बहुदोषो विरेकार्थं जीर्णे क्षीरौदनाशनः ||८३|| |
| + | |
| कषायमभयानां [१] वा घृतभृष्टं पिबेन्नरः | | | कषायमभयानां [१] वा घृतभृष्टं पिबेन्नरः | |
− | क्षीरानुपानं त्रिवृताचूर्णं द्राक्षारसेन वा ||८४|| | + | क्षीरानुपानं त्रिवृताचूर्णं द्राक्षारसेन वा ||८४|| |
| + | |
| kṣīrēṇairaṇḍatailaṁ vā prayōgēṇa pibēnnaraḥ| | | kṣīrēṇairaṇḍatailaṁ vā prayōgēṇa pibēnnaraḥ| |
− | bahudōṣō virēkārthaṁ jīrṇē kṣīraudanāśanaḥ||83|| | + | bahudōṣō virēkārthaṁ jīrṇē kṣīraudanāśanaḥ||83|| |
| + | |
| kaṣāyamabhayānāṁ [1] vā ghr̥tabhr̥ṣṭaṁ pibēnnaraḥ| | | kaṣāyamabhayānāṁ [1] vā ghr̥tabhr̥ṣṭaṁ pibēnnaraḥ| |
| kṣīrānupānaṁ trivr̥tācūrṇaṁ drākṣārasēna vā||84|| | | kṣīrānupānaṁ trivr̥tācūrṇaṁ drākṣārasēna vā||84|| |
| + | |
| kShIreNairaNDatailaM vA prayogeNa pibennaraH | | | kShIreNairaNDatailaM vA prayogeNa pibennaraH | |
− | bahudoSho virekArthaM jIrNe kShIraudanAshanaH ||83|| | + | bahudoSho virekArthaM jIrNe kShIraudanAshanaH ||83|| |
| + | |
| kaShAyamabhayAnAM [1] vA ghRutabhRuShTaM pibennaraH | | | kaShAyamabhayAnAM [1] vA ghRutabhRuShTaM pibennaraH | |
− | kShIrAnupAnaM trivRutAcūrnaM drAkShArasena vA ||84|| | + | kShIrAnupAnaM trivRutAcūrnaM drAkShArasena vA ||84|| |
− | In the patient whom dosha are excessively aggravated should be given eranda taila (castor oil) with milk for purgation. After digestion, the patient should be given rice with milk. | + | |
− | One should be given decoction of abhayā (Terminalia chebula) fried with ghee of trivṛit cūrna (powder of Operculina turpethum) either with milk or grape juice. (83 – 84) | + | In the patient whom dosha are excessively aggravated should be given ''eranda taila'' (castor oil) with milk for purgation. After digestion, the patient should be given rice with milk. |
| + | |
| + | One should be given decoction of ''abhaya'' (Terminalia chebula) fried with ghee of ''trivrita churna'' (powder of Operculina turpethum) either with milk or grape juice. [83–84] |
| + | |
| काश्मर्यं त्रिवृतां द्राक्षां त्रिफलां सपरूषकाम् | | | काश्मर्यं त्रिवृतां द्राक्षां त्रिफलां सपरूषकाम् | |
| शृतं पिबेद्विरेकाय लवणक्षौद्रसंयुतम् ||८५|| | | शृतं पिबेद्विरेकाय लवणक्षौद्रसंयुतम् ||८५|| |
| + | |
| त्रिफलायाः कषायं वा पिबेत् क्षौद्रेण संयुतम् | | | त्रिफलायाः कषायं वा पिबेत् क्षौद्रेण संयुतम् | |
| धात्रीहरिद्रामुस्तानां कषायं वा कफाधिकः ||८६|| | | धात्रीहरिद्रामुस्तानां कषायं वा कफाधिकः ||८६|| |
| + | |
| kāśmaryaṁ trivr̥tāṁ drākṣāṁ triphalāṁ saparūṣakām| | | kāśmaryaṁ trivr̥tāṁ drākṣāṁ triphalāṁ saparūṣakām| |
| śr̥taṁ pibēdvirēkāya lavaṇakṣaudrasaṁyutam||85|| | | śr̥taṁ pibēdvirēkāya lavaṇakṣaudrasaṁyutam||85|| |
| + | |
| triphalāyāḥ kaṣāyaṁ vā pibēt kṣaudrēṇa saṁyutam| | | triphalāyāḥ kaṣāyaṁ vā pibēt kṣaudrēṇa saṁyutam| |
− | dhātrīharidrāmustānāṁ kaṣāyaṁ vā kaphādhikaḥ||86|| | + | dhātrīharidrāmustānāṁ kaṣāyaṁ vā kaphādhikaḥ||86|| |
| + | |
| kAshmaryaM trivRutAM drAkShAM triphalAM saparUShakAm | | | kAshmaryaM trivRutAM drAkShAM triphalAM saparUShakAm | |
− | shRutaM pibedvirekAya lavaNakShaudrasaMyutam ||85|| | + | shRutaM pibedvirekAya lavaNakShaudrasaMyutam ||85|| |
| + | |
| triphalAyAH kaShAyaM vA pibet kShaudreNa saMyutam | | | triphalAyAH kaShAyaM vA pibet kShaudreNa saMyutam | |
| dhAtrIharidrAmustAnAM kaShAyaM vA kaphAdhikaH ||86|| | | dhAtrIharidrAmustAnAM kaShAyaM vA kaphAdhikaH ||86|| |
| + | |
| For purgation, decoction of kāśmarya, trivrta, drākṣā and parūṣaka (Grewia asiatica) added with salt and honey should be given. | | For purgation, decoction of kāśmarya, trivrta, drākṣā and parūṣaka (Grewia asiatica) added with salt and honey should be given. |
| One should take decoction of triphala added with honey or decoction of āmalaki, haridrā and mustā added with honey to the patients of kapha predominant vātarakta. [85–86] | | One should take decoction of triphala added with honey or decoction of āmalaki, haridrā and mustā added with honey to the patients of kapha predominant vātarakta. [85–86] |