Changes

Jump to navigation Jump to search
153 bytes added ,  11:11, 16 June 2018
Line 1,109: Line 1,109:  
If the mental derangement is due to the passion (''kama''), grief (''shoka''), fear (''bhaya''), anger (''krodha''), exhilaration (''harsha''), envy (''irshya''), and greed (''lobha''), they should be pacified by their mutually antagonizing and contradictory  factors . [85-86]
 
If the mental derangement is due to the passion (''kama''), grief (''shoka''), fear (''bhaya''), anger (''krodha''), exhilaration (''harsha''), envy (''irshya''), and greed (''lobha''), they should be pacified by their mutually antagonizing and contradictory  factors . [85-86]
   −
==== Spriritual therapies in exogenous type of unmada ====
+
==== Spriritual therapies in exogenous type of ''unmada'' ====
    
बुद्ध्वा देशं वयः सात्म्यं दोषं कालं बलाबले|  
 
बुद्ध्वा देशं वयः सात्म्यं दोषं कालं बलाबले|  
 
चिकित्सितमिदं कुर्यादुन्मादे भूतदोषजे||८७||  
 
चिकित्सितमिदं कुर्यादुन्मादे भूतदोषजे||८७||  
 +
 
देवर्षिपितृगन्धर्वैरुन्मत्तस्य तु बुद्धिमान्|  
 
देवर्षिपितृगन्धर्वैरुन्मत्तस्य तु बुद्धिमान्|  
 
वर्जयेदञ्जनादीनि तीक्ष्णानि क्रूरकर्म च||८८||  
 
वर्जयेदञ्जनादीनि तीक्ष्णानि क्रूरकर्म च||८८||  
 +
 
सर्पिष्पानादि तस्येह मृदु भैषज्यमाचरेत्|  
 
सर्पिष्पानादि तस्येह मृदु भैषज्यमाचरेत्|  
 
पूजां बल्युपहारांश्च मन्त्राञ्जनविधींस्तथा||८९||  
 
पूजां बल्युपहारांश्च मन्त्राञ्जनविधींस्तथा||८९||  
 +
 
शान्तिकर्मेष्टिहोमांश्च जपस्वस्त्ययनानि च|  
 
शान्तिकर्मेष्टिहोमांश्च जपस्वस्त्ययनानि च|  
 
वेदोक्तान् नियमांश्चापि प्रायश्चित्तानि चाचरेत्||९०||  
 
वेदोक्तान् नियमांश्चापि प्रायश्चित्तानि चाचरेत्||९०||  
 +
 
भूतानामधिपं देवमीश्वरं जगतः प्रभुम्|  
 
भूतानामधिपं देवमीश्वरं जगतः प्रभुम्|  
 
पूजयन् प्रयतो नित्यं जयत्युन्मादजं भयम्||९१||  
 
पूजयन् प्रयतो नित्यं जयत्युन्मादजं भयम्||९१||  
 +
 
रुद्रस्य प्रमथा नाम गणा लोके चरन्ति ये|  
 
रुद्रस्य प्रमथा नाम गणा लोके चरन्ति ये|  
 
तेषां पूजां च कुर्वाण उन्मादेभ्यः प्रमुच्यते||९२||  
 
तेषां पूजां च कुर्वाण उन्मादेभ्यः प्रमुच्यते||९२||  
 +
 
बलिभिर्मङ्गलैर्होमैरोषध्यगदधारणैः|  
 
बलिभिर्मङ्गलैर्होमैरोषध्यगदधारणैः|  
 
सत्याचारतपोज्ञानप्रदाननियमव्रतैः||९३||  
 
सत्याचारतपोज्ञानप्रदाननियमव्रतैः||९३||  
 +
 
देवगोब्रह्मणानां च गुरूणां पूजनेन च|  
 
देवगोब्रह्मणानां च गुरूणां पूजनेन च|  
 
आगन्तुः प्रशमं याति सिद्धैर्मन्त्रौषधैस्तथा||९४||  
 
आगन्तुः प्रशमं याति सिद्धैर्मन्त्रौषधैस्तथा||९४||  
 +
 
यच्चोपदेक्ष्यते किञ्चिदपस्मारचिकित्सिते|  
 
यच्चोपदेक्ष्यते किञ्चिदपस्मारचिकित्सिते|  
 
उन्मादे तच्च कर्तव्यं सामान्याद्धेतुदूष्ययोः||९५||
 
उन्मादे तच्च कर्तव्यं सामान्याद्धेतुदूष्ययोः||९५||
Line 1,132: Line 1,140:  
buddhvā dēśaṁ vayaḥ sātmyaṁ dōṣaṁ kālaṁ balābalē|  
 
buddhvā dēśaṁ vayaḥ sātmyaṁ dōṣaṁ kālaṁ balābalē|  
 
cikitsitamidaṁ kuryādunmādē bhūtadōṣajē||87||  
 
cikitsitamidaṁ kuryādunmādē bhūtadōṣajē||87||  
 +
 
dēvarṣipitr̥gandharvairunmattasya tu buddhimān|  
 
dēvarṣipitr̥gandharvairunmattasya tu buddhimān|  
 
varjayēdañjanādīni tīkṣṇāni krūrakarma ca||88||  
 
varjayēdañjanādīni tīkṣṇāni krūrakarma ca||88||  
 +
 
sarpiṣpānādi tasyēha mr̥du bhaiṣajyamācarēt|  
 
sarpiṣpānādi tasyēha mr̥du bhaiṣajyamācarēt|  
 
pūjāṁ balyupahārāṁśca mantrāñjanavidhīṁstathā||89||  
 
pūjāṁ balyupahārāṁśca mantrāñjanavidhīṁstathā||89||  
 +
 
śāntikarmēṣṭihōmāṁśca japasvastyayanāni ca|  
 
śāntikarmēṣṭihōmāṁśca japasvastyayanāni ca|  
 
vēdōktān niyamāṁścāpi prāyaścittāni cācarēt||90||  
 
vēdōktān niyamāṁścāpi prāyaścittāni cācarēt||90||  
 +
 
bhūtānāmadhipaṁ dēvamīśvaraṁ jagataḥ prabhum|  
 
bhūtānāmadhipaṁ dēvamīśvaraṁ jagataḥ prabhum|  
 
pūjayan prayatō nityaṁ jayatyunmādajaṁ bhayam||91||  
 
pūjayan prayatō nityaṁ jayatyunmādajaṁ bhayam||91||  
 +
 
rudrasya pramathā nāma gaṇā lōkē caranti yē|  
 
rudrasya pramathā nāma gaṇā lōkē caranti yē|  
 
tēṣāṁ pūjāṁ ca kurvāṇa unmādēbhyaḥ pramucyatē||92||  
 
tēṣāṁ pūjāṁ ca kurvāṇa unmādēbhyaḥ pramucyatē||92||  
 +
 
balibhirmaṅgalairhōmairōṣadhyagadadhāraṇaiḥ|  
 
balibhirmaṅgalairhōmairōṣadhyagadadhāraṇaiḥ|  
 
satyācāratapōjñānapradānaniyamavrataiḥ||93||  
 
satyācāratapōjñānapradānaniyamavrataiḥ||93||  
 +
 
dēvagōbrahmaṇānāṁ ca gurūṇāṁ pūjanēna ca|  
 
dēvagōbrahmaṇānāṁ ca gurūṇāṁ pūjanēna ca|  
 
āgantuḥ praśamaṁ yāti siddhairmantrauṣadhaistathā||94||  
 
āgantuḥ praśamaṁ yāti siddhairmantrauṣadhaistathā||94||  
 +
 
yaccōpadēkṣyatē kiñcidapasmāracikitsitē|  
 
yaccōpadēkṣyatē kiñcidapasmāracikitsitē|  
 
unmādē tacca kartavyaṁ sāmānyāddhētudūṣyayōḥ||95||
 
unmādē tacca kartavyaṁ sāmānyāddhētudūṣyayōḥ||95||
Line 1,151: Line 1,167:  
buddhvA deshaM vayaH sAtmyaM doShaM kAlaM balAbale|  
 
buddhvA deshaM vayaH sAtmyaM doShaM kAlaM balAbale|  
 
cikitsitamidaM kuryAdunmAde bhUtadoShaje||87||  
 
cikitsitamidaM kuryAdunmAde bhUtadoShaje||87||  
 +
 
devarShipitRugandharvairunmattasya tu buddhimAn|  
 
devarShipitRugandharvairunmattasya tu buddhimAn|  
 
varjayeda~jjanAdIni tIkShNAni krUrakarma ca||88||  
 
varjayeda~jjanAdIni tIkShNAni krUrakarma ca||88||  
 +
 
sarpiShpAnAdi tasyeha mRudu bhaiShajyamAcaret|  
 
sarpiShpAnAdi tasyeha mRudu bhaiShajyamAcaret|  
 
pUjAM balyupahArAMshca mantrA~jjanavidhIMstathA||89||  
 
pUjAM balyupahArAMshca mantrA~jjanavidhIMstathA||89||  
 +
 
shAntikarmeShTihomAMshca japasvastyayanAni ca|  
 
shAntikarmeShTihomAMshca japasvastyayanAni ca|  
 
vedoktAn niyamAMshcApi prAyashcittAni cAcaret||90||  
 
vedoktAn niyamAMshcApi prAyashcittAni cAcaret||90||  
 +
 
bhUtAnAmadhipaM devamIshvaraM jagataH prabhum|  
 
bhUtAnAmadhipaM devamIshvaraM jagataH prabhum|  
 
pUjayan prayato nityaM jayatyunmAdajaM bhayam||91||  
 
pUjayan prayato nityaM jayatyunmAdajaM bhayam||91||  
 +
 
rudrasya pramathA nAma gaNA loke caranti ye|  
 
rudrasya pramathA nAma gaNA loke caranti ye|  
 
teShAM pUjAM ca kurvANa unmAdebhyaH pramucyate||92||  
 
teShAM pUjAM ca kurvANa unmAdebhyaH pramucyate||92||  
 +
 
balibhirma~ggalairhomairoShadhyagadadhAraNaiH|  
 
balibhirma~ggalairhomairoShadhyagadadhAraNaiH|  
 
satyAcAratapoj~jAnapradAnaniyamavrataiH||93||  
 
satyAcAratapoj~jAnapradAnaniyamavrataiH||93||  
 +
 
devagobrahmaNAnAM ca gurUNAM pUjanena ca|  
 
devagobrahmaNAnAM ca gurUNAM pUjanena ca|  
 
AgantuH prashamaM yAti siddhairmantrauShadhaistathA||94||  
 
AgantuH prashamaM yAti siddhairmantrauShadhaistathA||94||  
 +
 
yaccopadekShyate ki~jcidapasmAracikitsite|  
 
yaccopadekShyate ki~jcidapasmAracikitsite|  
 
unmAde tacca kartavyaM sAmAnyAddhetudUShyayoH||95||
 
unmAde tacca kartavyaM sAmAnyAddhetudUShyayoH||95||
   −
Physician should administer the treatment of unmada, caused by spirits or dosha, after examining place, age, suitability, morbidity, time and strength or otherwise. (87)
+
Physician should administer the treatment of ''unmada'', caused by spirits or ''dosha'', after examining place, age, suitability, morbidity, time and strength or otherwise. [87]
   −
In the unmada caused by gods, sages, fore- father or gandharvas, the wise physician should avoid irritant collyrium etc. and other harsh measures. Instead he should use intake of ghee and other mild medicaments. Moreover, worship, offering (bali), gifts (upahara), recitation of hymns(mantra), collyrium (anjana), pacificatory rituals (shanti karma) & acts, sacrifices, offering oblation to the fire (homa), repetition of hymns/incantations(japa), auspicious rituals /blessings (swastyayana), vedic rites and expiations (prayaschita) are useful for these patients .   (88-90
+
In the ''unmada'' caused by gods, sages, forefather or ''gandharvas'', the wise physician should avoid irritant collyrium etc. and other harsh measures. Instead he should use intake of ghee and other mild medicament. Moreover, worship, offering (''bali''), gifts (''upahara''), recitation of hymns(''mantra''), collyrium (''anjana''), pacificatory rituals (''shanti karma'') and acts, sacrifices, offering oblation to the fire (''homa''), repetition of hymns/incantations(''japa''), auspicious rituals /blessings (''swastyayana''), vedic rites and expiations (''prayaschita'') are useful for these patients . [88-90]
   −
If one worships lord shiva daily, the supreme controller of all bhutas (supernatural beings) and lord of the world with sincerity and the all powerful gods with devotion, he overcomes the fear from attack of unmada. (91)
+
If one worships Lord Shiva daily, the supreme controller of all ''bhutas'' (supernatural beings) and lord of the world with sincerity and the all powerful gods with devotion, he overcomes the fear from attack of ''unmada''.[91]
Pramathas, attendants of Lord Rudra, move around the world, if worshipped, they help in recovery from unmada. (92)
     −
The exogenous unmada is pacified by offerings (bali), auspicious acts (mangal karma), oblation (homa), wearing herbs roots ( aushadhi -dharana), anti poison drugs (agada- dharana),  good conduct (satya-achara), austerity (tapa), knowledge (jnana), gifts (pradan), spiritual duties (niyama), vows (vrata); worship of god, cows, brahmanas & preceptors (guru), by sacred hymns and drugs. (93-94)
+
Pramathas, attendants of Lord Rudra, move around the world, if worshipped, they help in recovery from ''unmada''. [92]
   −
Because of similarity in etiology and substratum of morbidity, the remedial measures prescribed for epilepsy (pasmara) should also be adopted for unmada. (95)
+
The exogenous ''unmada'' is pacified by offerings (''bali''), auspicious acts (''mangal karma''), oblation (''homa''), wearing herbs roots ( ''aushadhi-dharana''), anti poison drugs (''agada-dharana''), good conduct (''satya-achara''), austerity (''tapa''), knowledge (''jnana''), gifts (''pradana''), spiritual duties (''niyama''), vows (''vrata''); worship of god, cows, ''brahmanas'' and preceptors (''guru''), by sacred hymns and drugs. [93-94]
 +
 
 +
Because of similarity in etiology and substratum of morbidity, the remedial measures prescribed for epilepsy (''pasmara'') should also be adopted for ''unmada''. [95]
    
निवृत्तामिषमद्यो यो हिताशी प्रयतः शुचिः|  
 
निवृत्तामिषमद्यो यो हिताशी प्रयतः शुचिः|  
Line 1,188: Line 1,213:  
nijAgantubhirunmAdaiH sattvavAn na sa yujyate||96||
 
nijAgantubhirunmAdaiH sattvavAn na sa yujyate||96||
   −
The person having preponderance of sattva (strong mental strength), abstaining from meat and wine, taking wholesome diet, sincere & disciplined and observing purity of mind and body is not affected by either endogenous or exogenous type of  unmada. (96)
+
The person having preponderance of ''sattva'' (strong mental strength), abstaining from meat and wine, taking wholesome diet, sincere and disciplined and observing purity of mind and body is not affected by either endogenous or exogenous type of  ''unmada''. [96]
+
 
 
==== Signs of complete cure of unmada ====
 
==== Signs of complete cure of unmada ====
  

Navigation menu