Changes

Line 592: Line 592:     
क्षताभिघातात्क्षतजंक्षयाद्वाप्रकोपितंबस्तिगतंविबद्धम्||४३||  
 
क्षताभिघातात्क्षतजंक्षयाद्वाप्रकोपितंबस्तिगतंविबद्धम्||४३||  
 +
 
तीव्रार्तिमूत्रेणसहाश्मरीत्वमायातितस्मिन्नतिसञ्चितेच|  
 
तीव्रार्तिमूत्रेणसहाश्मरीत्वमायातितस्मिन्नतिसञ्चितेच|  
आध्माततांविन्दतिगौरवंचबस्तेर्लघुत्वंचविनिःसृतेऽस्मिन्||४४||  
+
आध्माततांविन्दतिगौरवंचबस्तेर्लघुत्वंचविनिःसृतेऽस्मिन्||४४||
 +
 
इतिमूत्रकृच्छ्रनिदानम्|
 
इतिमूत्रकृच्छ्रनिदानम्|
 +
 
अभ्यञ्जनस्नेहनिरूहबस्तिस्नेहोपनाहोत्तरबस्तिसेकान्|
 
अभ्यञ्जनस्नेहनिरूहबस्तिस्नेहोपनाहोत्तरबस्तिसेकान्|
 +
 
kṣatābhighātāt kṣatajaṁ kṣayādvā prakōpitaṁ bastigataṁ vibaddham||43||  
 
kṣatābhighātāt kṣatajaṁ kṣayādvā prakōpitaṁ bastigataṁ vibaddham||43||  
 +
 
tīvrārti mūtrēṇa sahāśmarītvamāyāti tasminnatisañcitē ca|  
 
tīvrārti mūtrēṇa sahāśmarītvamāyāti tasminnatisañcitē ca|  
 
ādhmātatāṁ vindati gauravaṁ ca bastērlaghutvaṁ ca viniḥsr̥tē'smin||44||
 
ādhmātatāṁ vindati gauravaṁ ca bastērlaghutvaṁ ca viniḥsr̥tē'smin||44||
    
kShatAbhighAtAt kShatajaM kShayAdvA prakopitaM bastigataM vibaddham ||43||  
 
kShatAbhighAtAt kShatajaM kShayAdvA prakopitaM bastigataM vibaddham ||43||  
 +
 
tIvrArti mUtreNa sahAshmarItvamAyAti tasminnatisa~jcite ca |  
 
tIvrArti mUtreNa sahAshmarItvamAyAti tasminnatisa~jcite ca |  
 
AdhmAtatAM vindati gauravaM ca basterlaghutvaM ca viniHsRute~asmin ||44||  
 
AdhmAtatAM vindati gauravaM ca basterlaghutvaM ca viniHsRute~asmin ||44||  
 +
 
iti mUtrakRucchranidAnam |
 
iti mUtrakRucchranidAnam |
 +
 
abhya~jjanasnehanirUhabastisnehopanAhottarabastisekAn |
 
abhya~jjanasnehanirUhabastisnehopanAhottarabastisekAn |
If the vitiated blood due to kshata (trauma) or kshaya (emaciation caused by excessive seminal discharge) when accumulated in urinary bladder, it causes obstruction and severe pain in the bladder. Vitiated blood when associates with urine forms the calculus, which causes the distention of abdomen and heaviness in the region of urinary bladder however the patient feels lightness when the calculus passes out. Thus, ends the diagnosis of dysuria(mootra krucra). [43-44]
+
 
Treatment of vatika dsyuria:
+
If the vitiated blood due to ''kshata'' (trauma) or kshaya (emaciation caused by excessive seminal discharge) when accumulated in urinary bladder, it causes obstruction and severe pain in the bladder. Vitiated blood when associates with urine forms the calculus, which causes the distention of abdomen and heaviness in the region of urinary bladder however the patient feels lightness when the calculus passes out. Thus, ends the diagnosis of dysuria(''mootra krucra''). [43-44]
 +
 
 +
==== Treatment of ''vatika'' dsyuria ====
 +
 
 
स्थिरादिभिर्वातहरैश्चसिद्धान्दद्याद्रसांश्चानिलमूत्रकृच्छ्रे||४५||  
 
स्थिरादिभिर्वातहरैश्चसिद्धान्दद्याद्रसांश्चानिलमूत्रकृच्छ्रे||४५||  
 +
 
पुनर्नवैरण्डशतावरीभिःपत्तूरवृश्चीरबलाश्मभिद्भिः|  
 
पुनर्नवैरण्डशतावरीभिःपत्तूरवृश्चीरबलाश्मभिद्भिः|  
 
द्विपञ्चमूलेनकुलत्थकोलयवैश्चतोयोत्क्वथितेकषाये||४६||  
 
द्विपञ्चमूलेनकुलत्थकोलयवैश्चतोयोत्क्वथितेकषाये||४६||  
 +
 
तैलंवराहर्क्षवसाघृतंचतैरेवकल्कैर्लवणैश्चसाध्यम्|  
 
तैलंवराहर्क्षवसाघृतंचतैरेवकल्कैर्लवणैश्चसाध्यम्|  
 
तन्मात्रयाऽऽशुप्रतिहन्तिपीतंशूलान्वितंमारुतमूत्रकृच्छ्रम्||४७||  
 
तन्मात्रयाऽऽशुप्रतिहन्तिपीतंशूलान्वितंमारुतमूत्रकृच्छ्रम्||४७||  
 +
 
एतानिचान्यानिवरौषधानिपिष्टानिशस्तान्यपिचोपनाहे|  
 
एतानिचान्यानिवरौषधानिपिष्टानिशस्तान्यपिचोपनाहे|  
 
स्युर्लाभतस्तैलफलानिचैवस्नेहाम्लयुक्तानिसुखोष्णवन्ति||४८||
 
स्युर्लाभतस्तैलफलानिचैवस्नेहाम्लयुक्तानिसुखोष्णवन्ति||४८||
 +
 
sthirādibhirvātaharaiśca siddhān dadyādrasāṁścānilamūtrakr̥cchrē||45||  
 
sthirādibhirvātaharaiśca siddhān dadyādrasāṁścānilamūtrakr̥cchrē||45||  
 +
 
punarnavairaṇḍaśatāvarībhiḥ pattūravr̥ścīrabalāśmabhidbhiḥ|  
 
punarnavairaṇḍaśatāvarībhiḥ pattūravr̥ścīrabalāśmabhidbhiḥ|  
 
dvipañcamūlēna kulatthakōlayavaiśca tōyōtkvathitē kaṣāyē||46||  
 
dvipañcamūlēna kulatthakōlayavaiśca tōyōtkvathitē kaṣāyē||46||  
 +
 
tailaṁ varāharkṣavasā ghr̥taṁ ca tairēva kalkairlavaṇaiśca sādhyam|  
 
tailaṁ varāharkṣavasā ghr̥taṁ ca tairēva kalkairlavaṇaiśca sādhyam|  
 
tanmātrayā''śu pratihanti pītaṁ śūlānvitaṁ mārutamūtrakr̥cchram||47||  
 
tanmātrayā''śu pratihanti pītaṁ śūlānvitaṁ mārutamūtrakr̥cchram||47||  
 +
 
ētāni cānyāni varauṣadhāni piṣṭāni śastānyapi cōpanāhē|  
 
ētāni cānyāni varauṣadhāni piṣṭāni śastānyapi cōpanāhē|  
 
syurlābhatastailaphalāni caiva snēhāmlayuktāni sukhōṣṇavanti||48||  
 
syurlābhatastailaphalāni caiva snēhāmlayuktāni sukhōṣṇavanti||48||  
    
sthirAdibhirvAtaharaishca siddhAn dadyAdrasAMshcAnilamUtrakRucchre ||45||  
 
sthirAdibhirvAtaharaishca siddhAn dadyAdrasAMshcAnilamUtrakRucchre ||45||  
 +
 
punarnavairaNDashatAvarIbhiH pattUravRushcIrabalAshmabhidbhiH |  
 
punarnavairaNDashatAvarIbhiH pattUravRushcIrabalAshmabhidbhiH |  
 
dvipa~jcamUlena kulatthakolayavaishca toyotkvathite kaShAye ||46||  
 
dvipa~jcamUlena kulatthakolayavaishca toyotkvathite kaShAye ||46||  
 +
 
tailaM varAharkShavasA ghRutaM ca taireva kalkairlavaNaishca sAdhyam |  
 
tailaM varAharkShavasA ghRutaM ca taireva kalkairlavaNaishca sAdhyam |  
 
tanmAtrayA~a~ashu pratihanti pItaM shUlAnvitaM mArutamUtrakRucchram ||47||  
 
tanmAtrayA~a~ashu pratihanti pItaM shUlAnvitaM mArutamUtrakRucchram ||47||  
 +
 
etAni cAnyAni varauShadhAni piShTAni shastAnyapi copanAhe |  
 
etAni cAnyAni varauShadhAni piShTAni shastAnyapi copanAhe |  
 
syurlAbhatastailaphalAni caiva snehAmlayuktAni sukhoShNavanti ||48||
 
syurlAbhatastailaphalAni caiva snehAmlayuktAni sukhoShNavanti ||48||
 +
 
abhyañjanasnēhanirūhabastisnēhōpanāhōttarabastisēkān|  
 
abhyañjanasnēhanirūhabastisnēhōpanāhōttarabastisēkān|  
   −
Treatment in vataja dysuria:
+
===== Treatment in ''vataja'' dysuria =====
 +
 
 
Massage, unctuous and non-unctuous medicated enema, unctuous poultice, uttarabasti (urethral douche) and sekam (affusion) as well as the diet of soup prepared with sthiradi (laghupancmula drugs-salaparni, prishna parni,brahati,kantakari,and gokshura) and other vāta- alleviating drugs to be administered. [45]
 
Massage, unctuous and non-unctuous medicated enema, unctuous poultice, uttarabasti (urethral douche) and sekam (affusion) as well as the diet of soup prepared with sthiradi (laghupancmula drugs-salaparni, prishna parni,brahati,kantakari,and gokshura) and other vāta- alleviating drugs to be administered. [45]
 
The following formula used in right dose quickly alleviates the painful vataja dysuria:
 
The following formula used in right dose quickly alleviates the painful vataja dysuria: