Changes

Jump to navigation Jump to search
111 bytes added ,  08:07, 28 November 2017
Line 32: Line 32:  
The concept of micro-organism and parasitology was established by Charaka and he had the knowledge that micro-organisms are responsible for the causation of dermatological manifestations (Cha. VI. 7/11). Their treatment is to be followed like the treatment of ''kushtha''. In the symptomatology of ''kushtha'' presence of ''krimi'' is described as one of the symptoms, which denotes visible worms usually maggots (''samsvedaja krimi'')(Cha. Ni. 5).
 
The concept of micro-organism and parasitology was established by Charaka and he had the knowledge that micro-organisms are responsible for the causation of dermatological manifestations (Cha. VI. 7/11). Their treatment is to be followed like the treatment of ''kushtha''. In the symptomatology of ''kushtha'' presence of ''krimi'' is described as one of the symptoms, which denotes visible worms usually maggots (''samsvedaja krimi'')(Cha. Ni. 5).
   −
===Sanskrit text, transliteration and english translation===
+
===Sanskrit Text, Transliteration and English Translation===
    
अथातः कुष्ठनिदानं व्याख्यास्यामः||१||  
 
अथातः कुष्ठनिदानं व्याख्यास्यामः||१||  
 +
 
इति ह स्माह भगवानात्रेयः||२||  
 
इति ह स्माह भगवानात्रेयः||२||  
 +
 
athātaḥ kuṣṭhanidānaṁ vyākhyāsyāmaḥ||1||  
 
athātaḥ kuṣṭhanidānaṁ vyākhyāsyāmaḥ||1||  
 +
 
iti ha smāha bhagavānātrēyaḥ||2||  
 
iti ha smāha bhagavānātrēyaḥ||2||  
 +
 
athAtaHkuShThanidAnaMvyAkhyAsyAmaH||1||  
 
athAtaHkuShThanidAnaMvyAkhyAsyAmaH||1||  
 +
 
iti ha smAhabhagavAnAtreyaH||2||
 
iti ha smAhabhagavAnAtreyaH||2||
Now I shall expound the chapter on diagnosis of kushtha (Dermatosis).  
+
 
 +
Now I shall expound the chapter on diagnosis of ''kushtha'' (dermatosis).  
 
As propounded by Lord Atreya.[1-2]
 
As propounded by Lord Atreya.[1-2]
Pathogenic factors in kushtha:
+
 
 +
==== Pathogenic factors in ''kushtha'' ====
 +
 
 
सप्त द्रव्याणि कुष्ठानां प्रकृतिर्विकृतिमापन्नानि  भवन्ति|  
 
सप्त द्रव्याणि कुष्ठानां प्रकृतिर्विकृतिमापन्नानि  भवन्ति|  
 
तद्यथा- त्रयो दोषा वातपित्तश्लेष्माणः प्रकोपणविकृताः, दूष्याश्च शरीरधातवस्त्वङ्मांसशोणितलसीकाश्चतुर्धा  दोषोपघातविकृता इति|  
 
तद्यथा- त्रयो दोषा वातपित्तश्लेष्माणः प्रकोपणविकृताः, दूष्याश्च शरीरधातवस्त्वङ्मांसशोणितलसीकाश्चतुर्धा  दोषोपघातविकृता इति|  
 
एतत् सप्तानां सप्तधातुकमेवङ्गतमाजननं कुष्ठानाम्, अतःप्रभवाण्यभिनिर्वर्तमानानि केवलं  
 
एतत् सप्तानां सप्तधातुकमेवङ्गतमाजननं कुष्ठानाम्, अतःप्रभवाण्यभिनिर्वर्तमानानि केवलं  
 
शरीरमुपतपन्ति||३||  
 
शरीरमुपतपन्ति||३||  
 +
 
sapta dravyāṇi kuṣṭhānāṁ prakr̥tirvikr̥timāpannāni [1] bhavanti|  
 
sapta dravyāṇi kuṣṭhānāṁ prakr̥tirvikr̥timāpannāni [1] bhavanti|  
 
tadyathā- trayō dōṣā vātapittaślēṣmāṇaḥ prakōpaṇavikr̥tāḥ, dūṣyāścaśarīradhātavastvaṅmāṁsaśōṇitalasīkāścaturdhā [2] dōṣōpaghātavikr̥tā iti|  
 
tadyathā- trayō dōṣā vātapittaślēṣmāṇaḥ prakōpaṇavikr̥tāḥ, dūṣyāścaśarīradhātavastvaṅmāṁsaśōṇitalasīkāścaturdhā [2] dōṣōpaghātavikr̥tā iti|  
 
ētat saptānāṁ saptadhātukamēvaṅgatamājananaṁ kuṣṭhānām, ataḥprabhavāṇyabhinirvartamānānikēvalaṁ śarīramupatapanti||3||
 
ētat saptānāṁ saptadhātukamēvaṅgatamājananaṁ kuṣṭhānām, ataḥprabhavāṇyabhinirvartamānānikēvalaṁ śarīramupatapanti||3||
 +
 
saptadravyANikuShThanAMprakRutirvikRutimApannAnibhavanti| tadyathA- trayodoShAvAtapittashleShmANaHprakopaNavikRutAH, dUShyAshcasharIradhAtavastva~gmAMsashoNitalasIkAshcaturdhAdoShopaghAtavikRutAiti| etatsaptadhAtukameva~ggatamAjananaMkuShThanAm, ataHprabhavANyabhinirvartamAnAnikevalaMsharIramupatapanti||3||
 
saptadravyANikuShThanAMprakRutirvikRutimApannAnibhavanti| tadyathA- trayodoShAvAtapittashleShmANaHprakopaNavikRutAH, dUShyAshcasharIradhAtavastva~gmAMsashoNitalasIkAshcaturdhAdoShopaghAtavikRutAiti| etatsaptadhAtukameva~ggatamAjananaMkuShThanAm, ataHprabhavANyabhinirvartamAnAnikevalaMsharIramupatapanti||3||
   −
The pathology of skin diseases origin from the deranged physiology of seven factors connected to skin. They are vata, pitta and kapha doshas in aggravated state and dhatus, namely, tvak (the word tvak represents skin. Since the skin is organ in which rasa dhatu is present, tvak word is used instead of rasa dhatu ), mamsa, shonita and lasika that get deranged due to aggravated dosha. So seven type of Kushtha are manifested by these seven morbid factors. Thus preliminary and manifested kushtha gradually afflicts the whole body. [3]
+
The pathology of skin diseases origin from the deranged physiology of seven factors connected to skin. They are ''vata, pitta'' and ''kapha'' ''doshas'' in aggravated state and ''dhatus'', namely, ''tvak'' (the word ''tvak'' represents skin. Since the skin is organ in which ''rasa dhatu'' is present, ''tvak'' word is used instead of ''rasa dhatu'' ), ''mamsa, shonita'' and ''lasika'' that get deranged due to aggravated ''dosha''. So seven type of ''kushtha'' are manifested by these seven morbid factors. Thus preliminary and manifested ''kushtha'' gradually afflicts the whole body. [3]
Possible types of kushtha:
+
 
 +
==== Possible types of ''kushtha'' ====
 +
 
 
न च किञ्चिदस्ति कुष्ठमेकदोषप्रकोपनिमित्तम्, अस्ति तु खलु समानप्रकृतीनामपि कुष्ठानां दोषांशांशविकल्पानुबन्धस्थानविभागेन वेदनावर्णसंस्थानप्रभावनामचिकित्सितविशेषः|  
 
न च किञ्चिदस्ति कुष्ठमेकदोषप्रकोपनिमित्तम्, अस्ति तु खलु समानप्रकृतीनामपि कुष्ठानां दोषांशांशविकल्पानुबन्धस्थानविभागेन वेदनावर्णसंस्थानप्रभावनामचिकित्सितविशेषः|  
 
स सप्तविधोऽष्टादशविधोऽपरिसङ्ख्येयविधो वा भवति|  
 
स सप्तविधोऽष्टादशविधोऽपरिसङ्ख्येयविधो वा भवति|  
 
दोषा हि विकल्पनैर्विकल्प्यमाना विकल्पयन्ति विकारान्, अन्यत्रासाध्यभावात्|  
 
दोषा हि विकल्पनैर्विकल्प्यमाना विकल्पयन्ति विकारान्, अन्यत्रासाध्यभावात्|  
 
तेषां विकल्पविकारसङ्ख्यानेऽतिप्रसङ्गमभिसमीक्ष्य सप्तविधमेव कुष्ठविशेषमुपदेक्ष्यामः||४||  
 
तेषां विकल्पविकारसङ्ख्यानेऽतिप्रसङ्गमभिसमीक्ष्य सप्तविधमेव कुष्ठविशेषमुपदेक्ष्यामः||४||  
 +
 
na ca kiñcidasti kuṣṭhamēkadōṣaprakōpanimittam, asti tu khalu samānaprakr̥tīnāmapi kuṣṭhānāṁdōṣāṁśāṁśavikalpānubandhasthānavibhāgēna vēdanāvarṇasaṁsthānaprabhāvanāmacikitsitaviśēṣaḥ|  
 
na ca kiñcidasti kuṣṭhamēkadōṣaprakōpanimittam, asti tu khalu samānaprakr̥tīnāmapi kuṣṭhānāṁdōṣāṁśāṁśavikalpānubandhasthānavibhāgēna vēdanāvarṇasaṁsthānaprabhāvanāmacikitsitaviśēṣaḥ|  
 
sa saptavidhō'ṣṭādaśavidhō'parisaṅkhyēyavidhō vā bhavati|  
 
sa saptavidhō'ṣṭādaśavidhō'parisaṅkhyēyavidhō vā bhavati|  
 
dōṣā hi vikalpanairvikalpyamānā vikalpayanti vikārān, anyatrāsādhyabhāvāt|  
 
dōṣā hi vikalpanairvikalpyamānā vikalpayanti vikārān, anyatrāsādhyabhāvāt|  
 
tēṣāṁ vikalpavikārasaṅkhyānē'tiprasaṅgamabhisamīkṣya saptavidhamēvakuṣṭhaviśēṣamupadēkṣyāmaḥ||4||
 
tēṣāṁ vikalpavikārasaṅkhyānē'tiprasaṅgamabhisamīkṣya saptavidhamēvakuṣṭhaviśēṣamupadēkṣyāmaḥ||4||
 +
 
na caki~jcidastikuShThamekadoShaprakopanimittam, astitukhalusamAnaprakRutInAmapi
 
na caki~jcidastikuShThamekadoShaprakopanimittam, astitukhalusamAnaprakRutInAmapi
 
kuShThanAMdoShAMshAMshavikalpAnubandhasthAnavibhAgenavedanAvarNasaMsthAnaprabhAvanAmacikitsitavisheShaH| sasaptavidho~aShTAdashavidho~aparisa~gkhyeyavidhovAbhavati| doShA hi vikalpanairvikalpyamAnAvikalpayantivikArAn, anyatrAsAdhyabhAvAt| teShAMvikalpavikArasa~gkhyAne~atiprasa~ggamabhisamIkShyasaptavidhamevakuShThavisheShamupadekShyAmaH||4||  
 
kuShThanAMdoShAMshAMshavikalpAnubandhasthAnavibhAgenavedanAvarNasaMsthAnaprabhAvanAmacikitsitavisheShaH| sasaptavidho~aShTAdashavidho~aparisa~gkhyeyavidhovAbhavati| doShA hi vikalpanairvikalpyamAnAvikalpayantivikArAn, anyatrAsAdhyabhAvAt| teShAMvikalpavikArasa~gkhyAne~atiprasa~ggamabhisamIkShyasaptavidhamevakuShThavisheShamupadekShyAmaH||4||  
 +
 
Variation in single dosha cannot cause kushtha. In the kushtha with similar presentations also, the clinical features of kushtha in terms of sensation in skin, colour, site of skin lesion, other symptoms, and treatment may vary depending on the variation in vitiation of (qualities of) dosha.  Therefore there are seven or eighteen or innumerable types of kushtha. The variations in qualities of vitiated dosha lead to further differentiation in types of diseases, except in incurable conditions. As there might be innumerable types of kushtha leading to expansion of text, only seven types of kushtha are described here. [4]
 
Variation in single dosha cannot cause kushtha. In the kushtha with similar presentations also, the clinical features of kushtha in terms of sensation in skin, colour, site of skin lesion, other symptoms, and treatment may vary depending on the variation in vitiation of (qualities of) dosha.  Therefore there are seven or eighteen or innumerable types of kushtha. The variations in qualities of vitiated dosha lead to further differentiation in types of diseases, except in incurable conditions. As there might be innumerable types of kushtha leading to expansion of text, only seven types of kushtha are described here. [4]
Seven types of kushtha:
+
 
 +
==== Seven types of kushtha ====
 +
 
इह वातादिषु त्रिषु प्रकुपितेषु त्वगादींश्चतुरः प्रदूषयत्सु वातेऽधिकतरे कपालकुष्ठमभिनिर्वर्तते, पित्ते त्वौदुम्बरं, श्लेष्मणि मण्डलकुष्ठं, वातपित्तयोरृष्यजिह्वं, पित्तश्लेष्मणोः पुण्डरीकं, श्लेष्ममारुतयोःसिध्मकुष्ठं, सर्वदोषाभिवृद्धौ काकणकमभिनिर्वर्तते; एवमेष सप्तविधः कुष्ठविशेषो भवति|  
 
इह वातादिषु त्रिषु प्रकुपितेषु त्वगादींश्चतुरः प्रदूषयत्सु वातेऽधिकतरे कपालकुष्ठमभिनिर्वर्तते, पित्ते त्वौदुम्बरं, श्लेष्मणि मण्डलकुष्ठं, वातपित्तयोरृष्यजिह्वं, पित्तश्लेष्मणोः पुण्डरीकं, श्लेष्ममारुतयोःसिध्मकुष्ठं, सर्वदोषाभिवृद्धौ काकणकमभिनिर्वर्तते; एवमेष सप्तविधः कुष्ठविशेषो भवति|  
 
स  चैष भूयस्तरतमतः प्रकृतौ विकल्प्यमानायां भूयसीं विकारविकल्पसङ्ख्यामापद्यते||५||
 
स  चैष भूयस्तरतमतः प्रकृतौ विकल्प्यमानायां भूयसीं विकारविकल्पसङ्ख्यामापद्यते||५||

Navigation menu