Changes

78 bytes added ,  14:29, 3 October 2018
Line 1,267: Line 1,267:     
कलिङ्गहिङ्ग्वतिविषावचासौवर्चलाभयाः||१०१||  
 
कलिङ्गहिङ्ग्वतिविषावचासौवर्चलाभयाः||१०१||  
 +
 
छर्द्यर्शोग्रन्थिशूलेषु पिबेदुष्णेन वारिणा|  
 
छर्द्यर्शोग्रन्थिशूलेषु पिबेदुष्णेन वारिणा|  
 
पथ्यासौवर्चलाजाजीचूर्णं मरिचसंयुतम्||१०२||  
 
पथ्यासौवर्चलाजाजीचूर्णं मरिचसंयुतम्||१०२||  
 +
 
kaliṅgahiṅgvativiṣāvacāsauvarcalābhayāḥ||101||  
 
kaliṅgahiṅgvativiṣāvacāsauvarcalābhayāḥ||101||  
 +
 
chardyarśōgranthiśūlēṣu pibēduṣṇēna vāriṇā|  
 
chardyarśōgranthiśūlēṣu pibēduṣṇēna vāriṇā|  
 
pathyāsauvarcalājājīcūrṇaṁ maricasaṁyutam||102||  
 
pathyāsauvarcalājājīcūrṇaṁ maricasaṁyutam||102||  
 +
 
viDena [29] lavaNaM piShTaM bilvaM citrakanAgaram||100||  
 
viDena [29] lavaNaM piShTaM bilvaM citrakanAgaram||100||  
 +
 
sAme vA sakaphe vAte koShThashUlakare pibet|  
 
sAme vA sakaphe vAte koShThashUlakare pibet|  
 
kali~ggahi~ggvativiShAvacAsauvarcalAbhayAH||101||  
 
kali~ggahi~ggvativiShAvacAsauvarcalAbhayAH||101||  
 +
 
chardyarshogranthishUleShu pibeduShNena vAriNA|  
 
chardyarshogranthishUleShu pibeduShNena vAriNA|  
 
pathyAsauvarcalAjAjIcUrNaM maricasaMyutam||102||  
 
pathyAsauvarcalAjAjIcUrNaM maricasaMyutam||102||  
   −
Kaliṅga, hiṅgu, ativiṣā, vacā, sauvarchala and haritaki with warm water is useful in vomiting, arśōgranthi (analpolyp with pellet stool) and pain in abdomen. Similarly, combination of haritaki, sauvarcala and ajājī alongwith maricha can be used for same condition (101-102).
+
''Kalinga, hingu, ativisha, vacha, sauvarchala'' and ''haritaki'' with warm water is useful in vomiting, ''arshogranthi'' (analpolyp with pellet stool) and pain in abdomen. Similarly, combination of ''haritaki, sauvarchala'' and ''ajaji'' along with maricha can be used for same condition [101-102]
Recipe for pitta-kapha grahani:
+
 
 +
==== Recipe for ''pitta-kapha grahani'' ====
 +
 
 
अभयां पिप्पलीमूलं वचां कटुकरोहिणीम्|  
 
अभयां पिप्पलीमूलं वचां कटुकरोहिणीम्|  
 
पाठां वत्सकबीजानि चित्रकं विश्वभेषजम्||१०३||  
 
पाठां वत्सकबीजानि चित्रकं विश्वभेषजम्||१०३||  
 +
 
पिबेन्निष्क्वाथ्य चूर्णं वा कृत्वा कोष्णेन वारिणा|  
 
पिबेन्निष्क्वाथ्य चूर्णं वा कृत्वा कोष्णेन वारिणा|  
 
पित्तश्लेष्माभिभृतायां ग्रहण्यां शूलनुद्धितम्||१०४||  
 
पित्तश्लेष्माभिभृतायां ग्रहण्यां शूलनुद्धितम्||१०४||  
 +
 
abhayāṁ pippalīmūlaṁ vacāṁ kaṭukarōhiṇīm|  
 
abhayāṁ pippalīmūlaṁ vacāṁ kaṭukarōhiṇīm|  
 
pāṭhāṁ vatsakabījāni citrakaṁ viśvabhēṣajam||103||  
 
pāṭhāṁ vatsakabījāni citrakaṁ viśvabhēṣajam||103||  
 +
 
pibēnniṣkvāthya cūrṇaṁ vā kr̥tvā kōṣṇēna vāriṇā|  
 
pibēnniṣkvāthya cūrṇaṁ vā kr̥tvā kōṣṇēna vāriṇā|  
 
Pitta ślēṣmābhibhr̥tāyāṁ grahaṇyāṁ śūlanuddhitam||104||  
 
Pitta ślēṣmābhibhr̥tāyāṁ grahaṇyāṁ śūlanuddhitam||104||  
 +
 
abhayAM pippalImUlaM vacAM kaTukarohiNIm|  
 
abhayAM pippalImUlaM vacAM kaTukarohiNIm|  
 
pAThAM vatsakabIjAni citrakaM vishvabheShajam||103||  
 
pAThAM vatsakabIjAni citrakaM vishvabheShajam||103||  
 +
 
pibenniShkvAthya cUrNaM vA kRutvA koShNena vAriNA|  
 
pibenniShkvAthya cUrNaM vA kRutvA koShNena vAriNA|  
 
pittashleShmAbhibhRutAyAM grahaNyAM shUlanuddhitam||104||  
 
pittashleShmAbhibhRutAyAM grahaNyAM shUlanuddhitam||104||  
   −
Decoction of the haritaki, pippalīmūla, vacā, kaṭukarōhiṇīm, pāṭhā, seeds of kutaj, chitraka, viśvabhēṣaja (sunthi) or chūrṇa of the above contents should be administered with warm water. It is helpful when colic pain is associated with pitta-kapha dominant grahani (103-104).
+
Decoction of the ''haritaki, pippalimoola, vacha, katukarohineem, patha,'' seeds of ''kutaja, chitraka, vishvabheshaja'' (''sunthi'') or ''choorna'' of the above contents should be administered with warm water. It is helpful when colic pain is associated with ''pitta-kapha'' dominant ''grahani'' [103-104]
 +
 
 
सामे सातिविषं व्योषं लवणक्षारहिङ्गु च|  
 
सामे सातिविषं व्योषं लवणक्षारहिङ्गु च|  
 
निःक्वाथ्य पाययेच्चूर्णं कृत्वा वा कोष्णवारिणा||१०५||  
 
निःक्वाथ्य पाययेच्चूर्णं कृत्वा वा कोष्णवारिणा||१०५||  
 +
 
sāmē sātiviṣaṁ vyōṣaṁ lavaṇakṣārahiṅgu ca|  
 
sāmē sātiviṣaṁ vyōṣaṁ lavaṇakṣārahiṅgu ca|  
 
niḥkvāthya pāyayēccūrṇaṁ kr̥tvā vā kōṣṇavāriṇā||105||  
 
niḥkvāthya pāyayēccūrṇaṁ kr̥tvā vā kōṣṇavāriṇā||105||  
 +
 
sAme sAtiviShaM vyoShaM lavaNakShArahi~ggu ca|  
 
sAme sAtiviShaM vyoShaM lavaNakShArahi~ggu ca|  
 
niHkvAthya pAyayeccUrNaM kRutvA vA koShNavAriNA||105||  
 
niHkvAthya pAyayeccUrNaM kRutvA vA koShNavAriNA||105||  
   −
In ama condition, decoction of ativiṣā, trikatu, lavana, kṣāra (yavakṣāra) and hingu may be given or powders of above medicines with warm water may be administered (105).
+
In ''ama'' condition, decoction of ''ativisha, trikatu, lavana, kshara'' (''yavakshara'') and ''hingu'' may be given or powders of above medicines with warm water may be administered [105]
 +
 
 
पिप्पलीं नागरं पाठां सारिवां बृहतीद्वयम्|  
 
पिप्पलीं नागरं पाठां सारिवां बृहतीद्वयम्|  
 
चित्रकं कौटजं बीजं लवणान्यथ पञ्च च||१०६||  
 
चित्रकं कौटजं बीजं लवणान्यथ पञ्च च||१०६||  
 +
 
तच्चूर्णं सयवक्षारं दध्युष्णाम्बुसुरादिभिः|  
 
तच्चूर्णं सयवक्षारं दध्युष्णाम्बुसुरादिभिः|  
 
पिबेदग्निविवृद्ध्यर्थं कोष्ठवातहरं नरः||१०७||  
 
पिबेदग्निविवृद्ध्यर्थं कोष्ठवातहरं नरः||१०७||  
 +
 
pippalīṁ nāgaraṁ pāṭhāṁ sārivāṁ br̥hatīdvayam|  
 
pippalīṁ nāgaraṁ pāṭhāṁ sārivāṁ br̥hatīdvayam|  
 
citrakaṁ kauṭajaṁ bījaṁ lavaṇānyatha pañca ca||106||  
 
citrakaṁ kauṭajaṁ bījaṁ lavaṇānyatha pañca ca||106||  
 +
 
taccūrṇaṁ sayavakṣāraṁ dadhyuṣṇāmbusurādibhiḥ|  
 
taccūrṇaṁ sayavakṣāraṁ dadhyuṣṇāmbusurādibhiḥ|  
 
pibēdAgnivivr̥ddhyarthaṁ kōṣṭhaVātaharaṁ naraḥ||107||  
 
pibēdAgnivivr̥ddhyarthaṁ kōṣṭhaVātaharaṁ naraḥ||107||  
 +
 
pippalIM nAgaraM pAThAM sArivAM bRuhatIdvayam|  
 
pippalIM nAgaraM pAThAM sArivAM bRuhatIdvayam|  
 
citrakaM kauTajaM bIjaM lavaNAnyatha pa~jca ca||106||  
 
citrakaM kauTajaM bIjaM lavaNAnyatha pa~jca ca||106||  
 +
 
taccUrNaM sayavakShAraM dadhyuShNAmbusurAdibhiH|  
 
taccUrNaM sayavakShAraM dadhyuShNAmbusurAdibhiH|  
 
pibedagnivivRuddhyarthaM koShThavAtaharaM naraH||107||  
 
pibedagnivivRuddhyarthaM koShThavAtaharaM naraH||107||  
    
Chūrṇa of pippalī, nāgara, pāṭhā, sārivā, br̥hatīdvayam [bruhati, kantakari] chitraka, seeds of kutaj, five types of lavana alongwith yavakṣāra, curd, hot water and different types of fermented liquids such as kānji, sauvīraka etc is taken for increasing the power of agni and to eliminate the vāta in abdomen (106-107).
 
Chūrṇa of pippalī, nāgara, pāṭhā, sārivā, br̥hatīdvayam [bruhati, kantakari] chitraka, seeds of kutaj, five types of lavana alongwith yavakṣāra, curd, hot water and different types of fermented liquids such as kānji, sauvīraka etc is taken for increasing the power of agni and to eliminate the vāta in abdomen (106-107).
Maricādya chūrṇa:
+
 
 +
==== ''Marichadya choorna'' ====
 
मरिचं कुञ्चिकाम्बष्ठावृक्षाम्लाः कुडवाः पृथक्|  
 
मरिचं कुञ्चिकाम्बष्ठावृक्षाम्लाः कुडवाः पृथक्|  
 
पलानि [३०] दश चाम्लस्य वेतसस्य पलार्धिकम्||१०८||  
 
पलानि [३०] दश चाम्लस्य वेतसस्य पलार्धिकम्||१०८||