Changes

Jump to navigation Jump to search
54 bytes added ,  08:20, 19 October 2018
Line 1,997: Line 1,997:  
One ''prastha'' of ''pippali'' is mixed with jaggery and seed pulp of ''bibhitaki'' and to it one ''prastha'' of water is added and kept in a vessel covered with ''yava'' (barley) for fermentation; this is called as ''pindasava''. One ''pala'' (48 gm) of ''pindasava'' is mixed with one ''anjali'' (192 gm) of water and is given to patient. It is helpful in earlier mentioned disorders. Even a healthy person may take this preparation for period of one month and take unctuous and liquid diet (mainly soups). It helps in prevention of genesis of disease [160-162]
 
One ''prastha'' of ''pippali'' is mixed with jaggery and seed pulp of ''bibhitaki'' and to it one ''prastha'' of water is added and kept in a vessel covered with ''yava'' (barley) for fermentation; this is called as ''pindasava''. One ''pala'' (48 gm) of ''pindasava'' is mixed with one ''anjali'' (192 gm) of water and is given to patient. It is helpful in earlier mentioned disorders. Even a healthy person may take this preparation for period of one month and take unctuous and liquid diet (mainly soups). It helps in prevention of genesis of disease [160-162]
   −
==== Madhvariṣṭa ====
+
==== ''Madhvarishtha'' ====
    
नवे पिप्पलिमध्वाक्ते कलसेऽगुरुधूपिते|  
 
नवे पिप्पलिमध्वाक्ते कलसेऽगुरुधूपिते|  
 
मध्वाढकं जलसमं चूर्णानीमानि दापयेत्||१६३||  
 
मध्वाढकं जलसमं चूर्णानीमानि दापयेत्||१६३||  
 +
 
कुडवार्धं विडङ्गानां पिप्पल्याः कुडवं तथा|  
 
कुडवार्धं विडङ्गानां पिप्पल्याः कुडवं तथा|  
 
चतुर्थिकांशां त्वक्क्षीरीं केशरं मरिचानि च||१६४||  
 
चतुर्थिकांशां त्वक्क्षीरीं केशरं मरिचानि च||१६४||  
 +
 
त्वगेलापत्रकशटीक्रमुकातिविषाघनान्|  
 
त्वगेलापत्रकशटीक्रमुकातिविषाघनान्|  
 
हरेण्वेल्वालुतेजोह्वापिप्पलीमूलचित्रकान्||१६५||  
 
हरेण्वेल्वालुतेजोह्वापिप्पलीमूलचित्रकान्||१६५||  
 +
 
कार्षिकांस्तत् स्थितं मासमत ऊर्ध्वं प्रयोजयेत्|  
 
कार्षिकांस्तत् स्थितं मासमत ऊर्ध्वं प्रयोजयेत्|  
 
मन्दं सन्दपयत्यग्निं करोति विषमं समम्||१६६||  
 
मन्दं सन्दपयत्यग्निं करोति विषमं समम्||१६६||  
 +
 
हृत्पाण्डुग्रहणीरोगकुष्ठार्शःश्वयथुज्वरान्|  
 
हृत्पाण्डुग्रहणीरोगकुष्ठार्शःश्वयथुज्वरान्|  
 
वातश्लेष्मामयांश्चान्यान्मध्वरिष्टो व्यपोहति||१६७||  
 
वातश्लेष्मामयांश्चान्यान्मध्वरिष्टो व्यपोहति||१६७||  
 +
 
इति मध्वरिष्टः
 
इति मध्वरिष्टः
 +
 
navē pippalīmadhvāktē kalasē'gurudhūpitē|  
 
navē pippalīmadhvāktē kalasē'gurudhūpitē|  
 
madhvāḍhakaṁ jalasāmaṁ cūrṇānīmāni dāpayēt||163||  
 
madhvāḍhakaṁ jalasāmaṁ cūrṇānīmāni dāpayēt||163||  
 +
 
kuḍavārdhaṁ viḍaṅgānāṁ pippalyāḥ kuḍavaṁ tathā|  
 
kuḍavārdhaṁ viḍaṅgānāṁ pippalyāḥ kuḍavaṁ tathā|  
 
caturthikāṁśāṁ tvakkṣīrīṁ kēśaraṁ maricāni ca||164||  
 
caturthikāṁśāṁ tvakkṣīrīṁ kēśaraṁ maricāni ca||164||  
 +
 
tvagēlāpatrakaśaṭīkramukātiviṣāghanān|  
 
tvagēlāpatrakaśaṭīkramukātiviṣāghanān|  
 
harēṇvēlvālutējōhvāpippalīmūlacitrakān||165||  
 
harēṇvēlvālutējōhvāpippalīmūlacitrakān||165||  
 +
 
kārṣikāṁstat sthitaṁ māsāmata ūrdhvaṁ prayōjayēt|  
 
kārṣikāṁstat sthitaṁ māsāmata ūrdhvaṁ prayōjayēt|  
 
mandaṁ sandapayatyāgniṁ karōti viṣāmaṁ sāmam||166||  
 
mandaṁ sandapayatyāgniṁ karōti viṣāmaṁ sāmam||166||  
 +
 
hr̥tpāṇḍuGrahaṇī rōgakuṣṭhārśaḥśvayathujvarān|  
 
hr̥tpāṇḍuGrahaṇī rōgakuṣṭhārśaḥśvayathujvarān|  
 
Vātaślēṣmāmayāṁścānyānmadhvariṣṭō vyapōhati||167||  
 
Vātaślēṣmāmayāṁścānyānmadhvariṣṭō vyapōhati||167||  
 +
 
iti madhvariṣṭaḥ
 
iti madhvariṣṭaḥ
 +
 
nave pippalimadhvAkte kalase~agurudhUpite|  
 
nave pippalimadhvAkte kalase~agurudhUpite|  
 
madhvADhakaM jalasamaM cUrNAnImAni dApayet||163||  
 
madhvADhakaM jalasamaM cUrNAnImAni dApayet||163||  
 +
 
kuDavArdhaM viDa~ggAnAM pippalyAH kuDavaM tathA|  
 
kuDavArdhaM viDa~ggAnAM pippalyAH kuDavaM tathA|  
 
caturthikAMshAM tvakkShIrIM kesharaM maricAni ca||164||  
 
caturthikAMshAM tvakkShIrIM kesharaM maricAni ca||164||  
 +
 
tvagelApatrakashaTIkramukAtiviShAghanAn|  
 
tvagelApatrakashaTIkramukAtiviShAghanAn|  
 
hareNvelvAlutejohvApippalImUlacitrakAn||165||  
 
hareNvelvAlutejohvApippalImUlacitrakAn||165||  
 +
 
kArShikAMstat sthitaM mAsamata UrdhvaM prayojayet|  
 
kArShikAMstat sthitaM mAsamata UrdhvaM prayojayet|  
 
mandaM sandapayatyagniM karoti viShamaM samam||166||  
 
mandaM sandapayatyagniM karoti viShamaM samam||166||  
 +
 
hRutpANDugrahaNIrogakuShThArshaHshvayathujvarAn|  
 
hRutpANDugrahaNIrogakuShThArshaHshvayathujvarAn|  
 
vAtashleShmAmayAMshcAnyAnmadhvariShTo vyapohati||167||  
 
vAtashleShmAmayAMshcAnyAnmadhvariShTo vyapohati||167||  
 +
 
iti madhvariShTaH
 
iti madhvariShTaH
New earthen pot should be pasted internally by pippalī and honey and fumigated with aguru. One aḍhaka (3.073 kg) of honey and equal quantity of water should be added. To this add half kudava (1.53 kg) of powder of viḍaṅga and one kudava (192 gm) of pippalī, one fourth kudava (48 gm) of vāṁśa and one karsa (12 gm) each of tvak, elā, kēśar, maricha, patra, saṭī, kramukā, ativiṣā, ghanā (chandana), harēṇu, elvāluka, tējōhvāpippalīmula and chitraka and fermented for period of one month and later on administered. It stimulates the power of digestion and regularizes the viṣāma agni. It is useful in hrdroga, pāṇḍu, grahaṇī, kuṣṭha, arśa, svayathu, jwara and other disorders caused by vata kapha dōṣha. Thus, completes description of madhvariṣṭa (163-167).  
+
 
 +
New earthen pot should be pasted internally by ''pippali'' and honey and fumigated with ''aguru''. One ''adhaka'' (3.073 kg) of honey and equal quantity of water should be added. To this add half ''kudava'' (1.53 kg) of powder of ''vidanga'' and one ''kudava'' (192 gm) of ''pippali,'' one fourth ''kudava'' (48 gm) of ''vamsha'' and one ''karsha'' (12 gm) each of ''tvak, ela, keshara, maricha, patra, sati, kramuka, ativisha, ghana'' (''chandana''), ''harenu, elvaluka, tejohvapippalimoola'' and ''chitraka'' and fermented for period of one month and later on administered. It stimulates the power of digestion and regularizes the ''vishama agni''. It is useful in hrdroga, pāṇḍu, grahaṇī, kuṣṭha, arśa, svayathu, jwara and other disorders caused by vata kapha dōṣha. Thus, completes description of madhvariṣṭa (163-167).  
 +
 
 
समूलां पिप्पलीं क्षारौ द्वौ पञ्च लवणानि च|  
 
समूलां पिप्पलीं क्षारौ द्वौ पञ्च लवणानि च|  
 
मातुलुङ्गाभयारास्नाशटीमरिचनागरम्||१६८||  
 
मातुलुङ्गाभयारास्नाशटीमरिचनागरम्||१६८||  

Navigation menu