Changes

Jump to navigation Jump to search
42 bytes added ,  06:43, 19 October 2018
Line 1,746: Line 1,746:  
Mix powder of ''kiratatikta, shadgrantha, trayamana, trikatu, chandana, padmaka, usheera,'' bark of ''darvi, katurohini,'' bark and fruit of ''kutaja, mushta, yavani, devadaru, patola,'' leaves of ''nimba, ela, saurashtra, ativisha, tvak,'' seeds of ''madhushigru, murva'' and ''parpataka'' and prescribe it as linctus prepared with honey or may be taken with water or alcoholic preparation. This preparation is known as ''kiratadyam churna'' whih cures ''hridaya roga, pandu, grahaniroga, gulma, shula, aruchi, jwara, kamala, sannipatika'' type of diarrhea and eight types of ''mukharoga'' [137-140]
 
Mix powder of ''kiratatikta, shadgrantha, trayamana, trikatu, chandana, padmaka, usheera,'' bark of ''darvi, katurohini,'' bark and fruit of ''kutaja, mushta, yavani, devadaru, patola,'' leaves of ''nimba, ela, saurashtra, ativisha, tvak,'' seeds of ''madhushigru, murva'' and ''parpataka'' and prescribe it as linctus prepared with honey or may be taken with water or alcoholic preparation. This preparation is known as ''kiratadyam churna'' whih cures ''hridaya roga, pandu, grahaniroga, gulma, shula, aruchi, jwara, kamala, sannipatika'' type of diarrhea and eight types of ''mukharoga'' [137-140]
   −
==== Treatment of kaphaja grahaṇī ====
+
==== Treatment of ''kaphaja grahani'' ====
    
ग्रहण्यां श्लेष्मदुष्टायां वमितस्य यथाविधि|  
 
ग्रहण्यां श्लेष्मदुष्टायां वमितस्य यथाविधि|  
 
कट्वम्ललवणक्षारैस्तिक्तैश्चाग्निं विवर्धयेत्||१४१||  
 
कट्वम्ललवणक्षारैस्तिक्तैश्चाग्निं विवर्धयेत्||१४१||  
 +
 
grahaṇyāṁ ślēṣmaduṣṭāyāṁ vamitasya yathāvidhi|  
 
grahaṇyāṁ ślēṣmaduṣṭāyāṁ vamitasya yathāvidhi|  
 
kaṭvamlalavaṇakṣāraistiktaiścāgniṁ vivardhayēt||141||  
 
kaṭvamlalavaṇakṣāraistiktaiścāgniṁ vivardhayēt||141||  
 +
 
grahaNyAM shleShmaduShTAyAM vamitasya yathAvidhi|  
 
grahaNyAM shleShmaduShTAyAM vamitasya yathAvidhi|  
 
kaTvamlalavaNakShAraistiktaishcAgniM vivardhayet||141||  
 
kaTvamlalavaNakShAraistiktaishcAgniM vivardhayet||141||  
In kaphaja grahaṇī first administer vamana and then increase agni (digestive power) with help of drugs having katu, amla, lavana, kṣāra and tikta rasa (141).
+
 
 +
In ''kaphaja grahani'' first administer ''vamana'' and then increase ''agni'' (digestive power) with help of drugs having ''katu, amla, lavana, kshara'' and ''tikta rasa'' [141]
    
पलाशं चित्रकं चव्यं मातुलुङ्गं हरीतकीम्|  
 
पलाशं चित्रकं चव्यं मातुलुङ्गं हरीतकीम्|  
 
पिप्पलीं पिप्पलीमूलं पाठां नागरधान्यकम्||१४२||  
 
पिप्पलीं पिप्पलीमूलं पाठां नागरधान्यकम्||१४२||  
 +
 
कार्षिकाण्युदकप्रस्थे पक्त्वा पादावशेषितम्|  
 
कार्षिकाण्युदकप्रस्थे पक्त्वा पादावशेषितम्|  
 
पानीयार्थं प्रयुञ्जीत यवागूं तैश्च साधयेत्||१४३||  
 
पानीयार्थं प्रयुञ्जीत यवागूं तैश्च साधयेत्||१४३||  
 +
 
palāśaṁ citrakaṁ cavyaṁ mātuluṅgaṁ harītakīm|  
 
palāśaṁ citrakaṁ cavyaṁ mātuluṅgaṁ harītakīm|  
 
pippalīṁ pippalīmūlaṁ pāṭhāṁ nāgaradhānyakam||142||  
 
pippalīṁ pippalīmūlaṁ pāṭhāṁ nāgaradhānyakam||142||  
 +
 
kārṣikāṇyudakaprasthē paktvā pādāvaśēṣitam|  
 
kārṣikāṇyudakaprasthē paktvā pādāvaśēṣitam|  
 
pānīyārthaṁ prayuñjīta yavāgūṁ taiśca sādhayēt||143||  
 
pānīyārthaṁ prayuñjīta yavāgūṁ taiśca sādhayēt||143||  
 +
 
palAshaM citrakaM cavyaM mAtulu~ggaM harItakIm|  
 
palAshaM citrakaM cavyaM mAtulu~ggaM harItakIm|  
 
pippalIM pippalImUlaM pAThAM nAgaradhAnyakam||142||  
 
pippalIM pippalImUlaM pAThAM nAgaradhAnyakam||142||  
 +
 
kArShikANyudakaprasthe paktvA pAdAvasheShitam|  
 
kArShikANyudakaprasthe paktvA pAdAvasheShitam|  
 
pAnIyArthaM prayu~jjIta yavAgUM taishca sAdhayet||143||  
 
pAnIyArthaM prayu~jjIta yavAgUM taishca sAdhayet||143||  
Palāśa, chitraka, cavya, mātuluṅga, harītakī pippalī, pippalīmūla, pāṭhā, nāgara and dhānyaka are taken each in 12 gm and decoction is prepared in one 768 ml of water and reduced to one fourth. This decoction is administered as a pānīya (drink) or yavāgū (gruel) prepared using this decoction (142-143).
+
 
 +
''Palasha, chitraka, chavya, matulunga, haritaki pippali, pippalimoola, patha, nagara'' and ''dhanyaka'' are taken each in 12 gm and decoction is prepared in one 768 ml of water and reduced to one fourth. This decoction is administered as a ''paniya'' (drink) or ''yavagu'' (gruel) prepared using this decoction [142-143]
    
शुष्कमूलकयूषेण कौलत्थेनाथवा पुनः|  
 
शुष्कमूलकयूषेण कौलत्थेनाथवा पुनः|  
 
कट्वम्लक्षारपटुना लघून्यन्नानि भोजयेत्||१४४||  
 
कट्वम्लक्षारपटुना लघून्यन्नानि भोजयेत्||१४४||  
 +
 
अम्लं चानु पिबेत्तक्रं तक्रारिष्टमथापि वा|  
 
अम्लं चानु पिबेत्तक्रं तक्रारिष्टमथापि वा|  
 
मदिरां मध्वरिष्टं वा निगदं सीधुमेव वा||१४५||
 
मदिरां मध्वरिष्टं वा निगदं सीधुमेव वा||१४५||
 +
 
śuṣkamūlakayūṣēṇa kaulatthēnāthavā punaḥ|  
 
śuṣkamūlakayūṣēṇa kaulatthēnāthavā punaḥ|  
kaṭvamlakṣārapaṭunā laghūnyannāni bhōjayēt||144||  
+
kaṭvamlakṣārapaṭunā laghūnyannāni bhōjayēt||144||
 +
 
amlaṁ cānu pibēttakraṁ takrāriṣṭāmathāpi vā|  
 
amlaṁ cānu pibēttakraṁ takrāriṣṭāmathāpi vā|  
 
madirāṁ madhvariṣṭaṁ vā nigadaṁ sīdhumēva vā||145||
 
madirāṁ madhvariṣṭaṁ vā nigadaṁ sīdhumēva vā||145||
 +
 
shuShkamUlakayUSheNa kaulatthenAthavA punaH|  
 
shuShkamUlakayUSheNa kaulatthenAthavA punaH|  
 
kaTvamlakShArapaTunA laghUnyannAni bhojayet||144||  
 
kaTvamlakShArapaTunA laghUnyannAni bhojayet||144||  
 +
 
amlaM cAnu pibettakraM takrAriShTamathApi vA|  
 
amlaM cAnu pibettakraM takrAriShTamathApi vA|  
 
madirAM madhvariShTaM vA nigadaM sIdhumeva vA||145||
 
madirAM madhvariShTaM vA nigadaM sIdhumeva vA||145||
Soup of dried raddish or kulatha is to be given regularly and repeatedly. Food which is easy to digest should be fortified with katu, amla, kṣāra and lavana rasa. Patient should take such foods which are easy to digest, along with buttermilk slightly sour or takrāriṣṭa, madirā (medicated alcoholic preparation), madhvariṣṭa or well prepared sīdhu (144-145).
+
 
 +
Soup of dried radish or ''kulatha'' is to be given regularly and repeatedly. Food which is easy to digest should be fortified with ''katu, amla, kshara'' and ''lavana rasa''. Patient should take such foods which are easy to digest, along with buttermilk slightly sour or ''takrarishtha, madira'' (medicated alcoholic preparation), ''madhvarishtha'' or well prepared ''seedhu'' [144-145]
    
==== Madhūkāsava ====
 
==== Madhūkāsava ====

Navigation menu