Pandu Chikitsa: Difference between revisions

Line 199: Line 199:


सम्भूतेऽस्मिन् भवेत् सर्वः कर्णक्ष्वेडी हतानलः|  
सम्भूतेऽस्मिन् भवेत् सर्वः कर्णक्ष्वेडी हतानलः|  
दुर्बलः सदनोऽन्नद्विट् श्रमभ्रमनिपीडितः||१३||  
दुर्बलः सदनोऽन्नद्विट् श्रमभ्रमनिपीडितः||१३||  


गात्रशूलज्वरश्वासगौरवारुचिमान्नरः|  
गात्रशूलज्वरश्वासगौरवारुचिमान्नरः|  
मृदितैरिव गात्रैश्च पीडितोन्मथितैरिव||१४||  
मृदितैरिव गात्रैश्च पीडितोन्मथितैरिव||१४||  


शूनाक्षिकूटो हरितः शीर्णलोमा हतप्रभः|  
शूनाक्षिकूटो हरितः शीर्णलोमा हतप्रभः|  
कोपनः शिशिरद्वेषी निद्रालुः ष्ठीवनोऽल्पवाक्||१५||  
कोपनः शिशिरद्वेषी निद्रालुः ष्ठीवनोऽल्पवाक्||१५||  


पिण्डिकोद्वेष्टकट्यूरुपादरुक्सदनानि च|  
पिण्डिकोद्वेष्टकट्यूरुपादरुक्सदनानि च|  
भवन्त्यारोहणायासैर्विशेषश्चास्य [१] वक्ष्यते||१६||
भवन्त्यारोहणायासैर्विशेषश्चास्य [१] वक्ष्यते||१६||


sambhūtē'smin bhavēt sarvaḥ karṇakṣvēḍī hatānalaḥ|  
sambhūtē'smin bhavēt sarvaḥ karṇakṣvēḍī hatānalaḥ|  
durbalaḥ sadanō'nnadviṭ śramabhramanipīḍitaḥ||13||  
durbalaḥ sadanō'nnadviṭ śramabhramanipīḍitaḥ||13||  


gātraśūlajvaraśvāsagauravārucimānnaraḥ|  
gātraśūlajvaraśvāsagauravārucimānnaraḥ|  
mr̥ditairiva gātraiśca pīḍitōnmathitairiva||14||  
mr̥ditairiva gātraiśca pīḍitōnmathitairiva||14||  


śūnākṣikūṭō haritaḥ śīrṇalōmā hataprabhaḥ|  
śūnākṣikūṭō haritaḥ śīrṇalōmā hataprabhaḥ|  
kōpanaḥ śiśiradvēṣī nidrāluḥ ṣṭhīvanō'lpavāk||15||  
kōpanaḥ śiśiradvēṣī nidrāluḥ ṣṭhīvanō'lpavāk||15||  


piṇḍikōdvēṣṭakaṭyūrupādaruksadanāni ca|  
piṇḍikōdvēṣṭakaṭyūrupādaruksadanāni ca|  
bhavantyārōhaṇāyāsairviśēṣaścāsya [1] vakṣyatē||16||  
bhavantyārōhaṇāyāsairviśēṣaścāsya [1] vakṣyatē||16||  


sambhUte~asmin bhavet sarvaH karNakShveDI hatAnalaH|  
sambhUte~asmin bhavet sarvaH karNakShveDI hatAnalaH|  
durbalaH sadano~annadviT shramabhramanipIDitaH||13||  
durbalaH sadano~annadviT shramabhramanipIDitaH||13||  


gAtrashUlajvarashvAsagauravArucimAnnaraH|  
gAtrashUlajvarashvAsagauravArucimAnnaraH|  
mRuditairiva gAtraishca pIDitonmathitairiva||14||  
mRuditairiva gAtraishca pIDitonmathitairiva||14||  


shUnAkShikUTo haritaH shIrNalomA hataprabhaH|  
shUnAkShikUTo haritaH shIrNalomA hataprabhaH|  
kopanaH shishiradveShI nidrAluH ShThIvano~alpavAk||15||  
kopanaH shishiradveShI nidrAluH ShThIvano~alpavAk||15||  


piNDikodveShTakaTyUrupAdaruksadanAni ca|  
piNDikodveShTakaTyUrupAdaruksadanAni ca|  
bhavantyArohaNAyAsairvisheShashcAsya [1] vakShyate||16||  
bhavantyArohaNAyAsairvisheShashcAsya [1] vakShyate||16||