Pandu Chikitsa: Difference between revisions

Line 66: Line 66:


दोषाः पित्तप्रधानास्तु यस्य कुप्यन्ति धातुषु|  
दोषाः पित्तप्रधानास्तु यस्य कुप्यन्ति धातुषु|  
शैथिल्यं तस्य धातूनां गौरवं चोपजायते||४||  
शैथिल्यं तस्य धातूनां गौरवं चोपजायते||४||  


ततो वर्णबलस्नेहा ये चान्येऽप्योजसो गुणाः|  
ततो वर्णबलस्नेहा ये चान्येऽप्योजसो गुणाः|  
व्रजन्ति क्षयमत्यर्थं दोषदूष्यप्रदूषणात्||५||  
व्रजन्ति क्षयमत्यर्थं दोषदूष्यप्रदूषणात्||५||  


सोऽल्परक्तोऽल्पमेदस्को निःसारः शिथिलेन्द्रियः|  
सोऽल्परक्तोऽल्पमेदस्को निःसारः शिथिलेन्द्रियः|  
वैवर्ण्यं भजते, तस्य हेतुं शृणु सलक्षणम्||६||  
वैवर्ण्यं भजते, तस्य हेतुं शृणु सलक्षणम्||६||  


dōṣāḥ Pittapradhānāstu yasya kupyanti Dhātuṣu|  
dōṣāḥ Pittapradhānāstu yasya kupyanti Dhātuṣu|  
śaithilyaṁ tasya dhātūnāṁ gauravaṁ cōpajāyatē||4||  
śaithilyaṁ tasya dhātūnāṁ gauravaṁ cōpajāyatē||4||  


tatō varṇabalasnēhā yē cānyē'pyōjasō guṇāḥ|  
tatō varṇabalasnēhā yē cānyē'pyōjasō guṇāḥ|  
vrajanti kṣayamatyarthaṁ dōṣadūṣyapradūṣaṇāt||5||  
vrajanti kṣayamatyarthaṁ dōṣadūṣyapradūṣaṇāt||5||  


sō'lparaktō'lpamēdaskō niḥsāraḥ śithilēndriyaḥ|  
sō'lparaktō'lpamēdaskō niḥsāraḥ śithilēndriyaḥ|  
vaivarṇyaṁ bhajatē, tasya hētuṁ śr̥ṇu salakṣaṇam||6||  
vaivarṇyaṁ bhajatē, tasya hētuṁ śr̥ṇu salakṣaṇam||6||  


doShAH pittapradhAnAstu yasya kupyanti dhAtuShu|  
doShAH pittapradhAnAstu yasya kupyanti dhAtuShu|  
shaithilyaM tasya dhAtUnAM gauravaM copajAyate||4||  
shaithilyaM tasya dhAtUnAM gauravaM copajAyate||4||  


tato varNabalasnehA ye cAnye~apyojaso guNAH|  
tato varNabalasnehA ye cAnye~apyojaso guNAH|  
vrajanti kShayamatyarthaM doShadUShyapradUShaNAt||5||  
vrajanti kShayamatyarthaM doShadUShyapradUShaNAt||5||  


so~alparakto~alpamedasko niHsAraH shithilendriyaH|  
so~alparakto~alpamedasko niHsAraH shithilendriyaH|  
vaivarNyaM bhajate, tasya hetuM shRuNu salakShaNam||6||
vaivarNyaM bhajate, tasya hetuM shRuNu salakShaNam||6||