Gulma Chikitsa: Difference between revisions

Line 1,922: Line 1,922:


वृषं समूलमापोथ्य पचेदष्टगुणे जले|  
वृषं समूलमापोथ्य पचेदष्टगुणे जले|  
शेषेऽष्टभागे तस्यैव पुष्पकल्कं प्रदापयेत्||१२६||  
शेषेऽष्टभागे तस्यैव पुष्पकल्कं प्रदापयेत्||१२६||  


तेन सिद्धं घृतं शीतं सक्षौद्रं पित्तगुल्मनुत्|  
तेन सिद्धं घृतं शीतं सक्षौद्रं पित्तगुल्मनुत्|  
रक्तपित्तज्वरश्वासकासहृद्रोगनाशनम्||१२७||  
रक्तपित्तज्वरश्वासकासहृद्रोगनाशनम्||१२७||  


Line 1,930: Line 1,932:


vr̥ṣaṁ samūlamāpōthya pacēdaṣṭaguṇē jalē|  
vr̥ṣaṁ samūlamāpōthya pacēdaṣṭaguṇē jalē|  
śēṣē'ṣṭabhāgē tasyaiva puṣpakalkaṁ pradāpayēt||126||  
śēṣē'ṣṭabhāgē tasyaiva puṣpakalkaṁ pradāpayēt||126||  


tēna siddhaṁ ghr̥taṁ śītaṁ sakṣaudraṁ pittagulmanut|  
tēna siddhaṁ ghr̥taṁ śītaṁ sakṣaudraṁ pittagulmanut|  
raktapittajvaraśvāsakāsahr̥drōganāśanam||127||  
raktapittajvaraśvāsakāsahr̥drōganāśanam||127||  


Line 1,938: Line 1,942:


vRuShaM samUlamApothya pacedaShTaguNe jale|  
vRuShaM samUlamApothya pacedaShTaguNe jale|  
sheShe~aShTabhAge tasyaiva puShpakalkaM pradApayet||126|  
sheShe~aShTabhAge tasyaiva puShpakalkaM pradApayet||126|  


tena siddhaM ghRutaM shItaM sakShaudraM pittagulmanut|  
tena siddhaM ghRutaM shItaM sakShaudraM pittagulmanut|  
raktapittajvarashvAsakAsahRudroganAshanam||127||  
raktapittajvarashvAsakAsahRudroganAshanam||127||  


Line 1,948: Line 1,954:


द्विपलं त्रायमाणाया जलद्विप्रस्थसाधितम्|  
द्विपलं त्रायमाणाया जलद्विप्रस्थसाधितम्|  
अष्टभागस्थितं पूतं कोष्णं क्षीरसमं पिबेत्||१२८||  
अष्टभागस्थितं पूतं कोष्णं क्षीरसमं पिबेत्||१२८||  


पिबेदुपरि तस्योष्णं क्षीरमेव यथाबलम्|  
पिबेदुपरि तस्योष्णं क्षीरमेव यथाबलम्|  
तेन निर्हृतदोषस्य गुल्मः शाम्यति पैत्तिकः||१२९||
तेन निर्हृतदोषस्य गुल्मः शाम्यति पैत्तिकः||१२९||


dvipalaṁ trāyamāṇāyā jaladviprasthasādhitam|  
dvipalaṁ trāyamāṇāyā jaladviprasthasādhitam|  
aṣṭabhāgasthitaṁ pūtaṁ kōṣṇaṁ kṣīrasamaṁ pibēt||128||
aṣṭabhāgasthitaṁ pūtaṁ kōṣṇaṁ kṣīrasamaṁ pibēt||128||
   
   
pibēdupari tasyōṣṇaṁ kṣīramēva yathābalam|  
pibēdupari tasyōṣṇaṁ kṣīramēva yathābalam|  
tēna nirhr̥tadōṣasya gulmaḥ śāmyati paittikaḥ||129||
tēna nirhr̥tadōṣasya gulmaḥ śāmyati paittikaḥ||129||


dvipalaM trAyamANAyA jaladviprasthasAdhitam|  
dvipalaM trAyamANAyA jaladviprasthasAdhitam|  
aShTabhAgasthitaM pUtaM koShNaM kShIrasamaM pibet||128||
aShTabhAgasthitaM pUtaM koShNaM kShIrasamaM pibet||128||
   
   
pibedupari tasyoShNaM kShIrameva yathAbalam|  
pibedupari tasyoShNaM kShIrameva yathAbalam|  
tena nirhRutadoShasya gulmaH shAmyati paittikaH||129||
tena nirhRutadoShasya gulmaH shAmyati paittikaH||129||


Line 1,968: Line 1,980:


द्राक्षाभयारसं गुल्मे पैत्तिके सगुडं पिबेत्|  
द्राक्षाभयारसं गुल्मे पैत्तिके सगुडं पिबेत्|  
लिह्यात्कम्पिल्लकं वाऽपि विरेकार्थं मधुद्रवम्||१३०||
लिह्यात्कम्पिल्लकं वाऽपि विरेकार्थं मधुद्रवम्||१३०||


drākṣābhayārasaṁ gulmē paittikē saguḍaṁ pibēt|  
drākṣābhayārasaṁ gulmē paittikē saguḍaṁ pibēt|  
lihyātkampillakaṁ vā'pi virēkārthaṁ madhudravam||130||  
lihyātkampillakaṁ vā'pi virēkārthaṁ madhudravam||130||  


drAkShAbhayArasaM gulme paittike saguDaM pibet|  
drAkShAbhayArasaM gulme paittike saguDaM pibet|  
lihyAtkampillakaM vA~api virekArthaM madhudravam||130||
lihyAtkampillakaM vA~api virekArthaM madhudravam||130||