Jwara Chikitsa: Difference between revisions

Line 464: Line 464:


द्विविधो विधिभेदेन ज्वरः शारीरमानसः|  
द्विविधो विधिभेदेन ज्वरः शारीरमानसः|  
पुनश्च द्विविधो दृष्टः सौम्यश्चाग्नेय एव वा||३२||  
पुनश्च द्विविधो दृष्टः सौम्यश्चाग्नेय एव वा||३२||  


अन्तर्वेगो बहिर्वेगो द्विविधः पुनरुच्यते|  
अन्तर्वेगो बहिर्वेगो द्विविधः पुनरुच्यते|  
प्राकृतो वैकृतश्चैव साध्यश्चासाध्य एव च||३३||  
प्राकृतो वैकृतश्चैव साध्यश्चासाध्य एव च||३३||  


पुनः पञ्चविधो दृष्टो दोषकालबलाबलात्|  
पुनः पञ्चविधो दृष्टो दोषकालबलाबलात्|  
सन्ततः सततोऽन्येद्युस्तृतीयकचतुर्थकौ||३४||  
सन्ततः सततोऽन्येद्युस्तृतीयकचतुर्थकौ||३४||  


पुनराश्रयभेदेन धातूनां सप्तधा मतः|  
पुनराश्रयभेदेन धातूनां सप्तधा मतः|  
भिन्नः कारणभेदेन पुनरष्टविधो ज्वरः||३५||  
भिन्नः कारणभेदेन पुनरष्टविधो ज्वरः||३५||  


dvividhō vidhibhēdēna jwaraḥ śārīramānasaḥ|  
dvividhō vidhibhēdēna jwaraḥ śārīramānasaḥ|  
punaśca dvividhō dr̥ṣṭaḥ saumyaścāgnēya ēva vā||32||  
punaśca dvividhō dr̥ṣṭaḥ saumyaścāgnēya ēva vā||32||  


antarvēgō bahirvēgō dvividhaḥ punarucyatē|  
antarvēgō bahirvēgō dvividhaḥ punarucyatē|  
prākr̥tō vaikr̥taścaiva sādhyaścāsādhya ēva ca||33||  
prākr̥tō vaikr̥taścaiva sādhyaścāsādhya ēva ca||33||  


punaḥ pañcavidhō dr̥ṣṭō dōṣakālabalābalāt|  
punaḥ pañcavidhō dr̥ṣṭō dōṣakālabalābalāt|  
santataḥ satatō'nyēdyustr̥tīyakacaturthakau||34||  
santataḥ satatō'nyēdyustr̥tīyakacaturthakau||34||  


punarāśrayabhēdēna dhātūnāṁ saptadhā mataḥ|  
punarāśrayabhēdēna dhātūnāṁ saptadhā mataḥ|  
bhinnaḥ kāraṇabhēdēna punaraṣṭavidhō jwaraḥ||35||  
bhinnaḥ kāraṇabhēdēna punaraṣṭavidhō jwaraḥ||35||  


dvividho vidhibhedena jwaraH shArIramAnasaH|  
dvividho vidhibhedena jwaraH shArIramAnasaH|  
punashca dvividho dRuShTaH saumyashcAgneya eva vA||32||  
punashca dvividho dRuShTaH saumyashcAgneya eva vA||32||  


antarvego bahirvego dvividhaH punarucyate|  
antarvego bahirvego dvividhaH punarucyate|  
prAkRuto vaikRutashcaiva sAdhyashcAsAdhya eva ca||33||  
prAkRuto vaikRutashcaiva sAdhyashcAsAdhya eva ca||33||  


punaH pa~jcavidho dRuShTo doShakAlabalAbalAt|  
punaH pa~jcavidho dRuShTo doShakAlabalAbalAt|  
santataH satato~anyedyustRutIyakacaturthakau||34||  
santataH satato~anyedyustRutIyakacaturthakau||34||  


punarAshrayabhedena dhAtUnAM saptadhA mataH|  
punarAshrayabhedena dhAtUnAM saptadhA mataH|  
bhinnaH kAraNabhedena punaraShTavidho jwaraH||35||
bhinnaH kAraNabhedena punaraShTavidho jwaraH||35||