Kushtha Chikitsa: Difference between revisions
Pallavmishra (talk | contribs) |
Pallavmishra (talk | contribs) |
||
| Line 1,825: | Line 1,825: | ||
''Triphala'' fruit pulp in quantity of ½ ''pala'' each, ''paṭōla patra'' ½ ''pala'' quantity, one ''karsa'' each of ''katurōhiṇī, nimba, yaṣṭyāhva'' and ''trāyamāṇa'' and two ''pala'' of dehusked seeds of ''masūra'' which should be boiled in one ''āḍhaka'' of water and reduced to 1/8th. The decoction should be filtered and to this eight ''pala'' of decoction, four ''pala'' of ghee should be added and cooked till 8 ''palas'' remain and this medicated ghee should be administered lukewarm. It is useful in ''vāta pitta kuṣṭha, visarpa, vātarakta, jwara, daha, gulma, vidradhi,'' giddiness and ''visphōṭaka''. [136-139] | ''Triphala'' fruit pulp in quantity of ½ ''pala'' each, ''paṭōla patra'' ½ ''pala'' quantity, one ''karsa'' each of ''katurōhiṇī, nimba, yaṣṭyāhva'' and ''trāyamāṇa'' and two ''pala'' of dehusked seeds of ''masūra'' which should be boiled in one ''āḍhaka'' of water and reduced to 1/8th. The decoction should be filtered and to this eight ''pala'' of decoction, four ''pala'' of ghee should be added and cooked till 8 ''palas'' remain and this medicated ghee should be administered lukewarm. It is useful in ''vāta pitta kuṣṭha, visarpa, vātarakta, jwara, daha, gulma, vidradhi,'' giddiness and ''visphōṭaka''. [136-139] | ||
==== Tikta shatpala ghee ==== | ==== ''Tikta shatpala'' ghee ==== | ||
निम्बपटोलं दार्वीं दुरालभां तिक्तरोहिणीं त्रिफलाम्| | निम्बपटोलं दार्वीं दुरालभां तिक्तरोहिणीं त्रिफलाम्| | ||
कुर्यादर्धदलांशं पर्पटकं त्रायमाणां च||१४०|| | कुर्यादर्धदलांशं पर्पटकं त्रायमाणां च||१४०|| | ||
सलिलाढकसिद्धानां रसेऽष्टभागस्थिते क्षिपेत् पूते| | सलिलाढकसिद्धानां रसेऽष्टभागस्थिते क्षिपेत् पूते| | ||
चन्दनकिराततिक्तकमागधिकास्त्रायमाणां च||१४१|| | चन्दनकिराततिक्तकमागधिकास्त्रायमाणां च||१४१|| | ||
मुस्तं वत्सकबीजं कल्कीकृत्यार्धकार्षिकान् भागान्| | मुस्तं वत्सकबीजं कल्कीकृत्यार्धकार्षिकान् भागान्| | ||
नवसर्पिषश्च षट्पलमेतत्सिद्धं [३] घृतं पेयम्||१४२|| | नवसर्पिषश्च षट्पलमेतत्सिद्धं [३] घृतं पेयम्||१४२|| | ||
कुष्ठज्वरगुल्मार्शोग्रहणीपाण्ड्वामयश्वयथुहारि| | कुष्ठज्वरगुल्मार्शोग्रहणीपाण्ड्वामयश्वयथुहारि| | ||
पामाविसर्पपिडकाकण्डूमदगण्डनुत्सिद्धम्||१४३|| | पामाविसर्पपिडकाकण्डूमदगण्डनुत्सिद्धम्||१४३|| | ||
इति तिक्तषट्पलकं घृतम् | इति तिक्तषट्पलकं घृतम् | ||
nimbapaṭōlaṁ dārvīṁ durālabhāṁ tiktarōhiṇīṁ triphalām| | nimbapaṭōlaṁ dārvīṁ durālabhāṁ tiktarōhiṇīṁ triphalām| | ||
kuryādardhadalāṁśaṁ parpaṭakaṁ trāyamāṇāṁ ca||140|| | kuryādardhadalāṁśaṁ parpaṭakaṁ trāyamāṇāṁ ca||140|| | ||
salilāḍhakasiddhānāṁ rasē'ṣṭabhāgasthitē kṣipēt pūtē| | salilāḍhakasiddhānāṁ rasē'ṣṭabhāgasthitē kṣipēt pūtē| | ||
candanakirātatiktakamāgadhikāstrāyamāṇāṁ ca||141|| | candanakirātatiktakamāgadhikāstrāyamāṇāṁ ca||141|| | ||
mustaṁ vatsakabījaṁ kalkīkr̥tyārdhakārṣikān bhāgān| | mustaṁ vatsakabījaṁ kalkīkr̥tyārdhakārṣikān bhāgān| | ||
navasarpiṣaśca ṣaṭpalamētatsiddhaṁ [3] ghr̥taṁ pēyam||142|| | navasarpiṣaśca ṣaṭpalamētatsiddhaṁ [3] ghr̥taṁ pēyam||142|| | ||
kuṣṭhajvaragulmārśōgrahaṇīpāṇḍvāmayaśvayathuhāri| | kuṣṭhajvaragulmārśōgrahaṇīpāṇḍvāmayaśvayathuhāri| | ||
pāmāvisarpapiḍakākaṇḍūmadagaṇḍanutsiddham||143|| | pāmāvisarpapiḍakākaṇḍūmadagaṇḍanutsiddham||143|| | ||
iti tiktaṣaṭpalakaṁ ghr̥tam | iti tiktaṣaṭpalakaṁ ghr̥tam | ||
nimbapaTolaM dArvIM durAlabhAM tiktarohiNIM triphalAm| | nimbapaTolaM dArvIM durAlabhAM tiktarohiNIM triphalAm| | ||
kuryAdardhadalAMshaM parpaTakaM trAyamANAM ca||140|| | kuryAdardhadalAMshaM parpaTakaM trAyamANAM ca||140|| | ||
salilADhakasiddhAnAM rase~aShTabhAgasthite kShipet pUte| | salilADhakasiddhAnAM rase~aShTabhAgasthite kShipet pUte| | ||
candanakirAtatiktakamAgadhikAstrAyamANAM ca||141|| | candanakirAtatiktakamAgadhikAstrAyamANAM ca||141|| | ||
mustaM vatsakabIjaM kalkIkRutyArdhakArShikAn bhAgAn| | mustaM vatsakabIjaM kalkIkRutyArdhakArShikAn bhAgAn| | ||
navasarpiShashca ShaTpalametatsiddhaM [3] ghRutaM peyam||142|| | navasarpiShashca ShaTpalametatsiddhaM [3] ghRutaM peyam||142|| | ||
kuShThajvaragulmArshograhaNIpANDvAmayashvayathuhAri| | kuShThajvaragulmArshograhaNIpANDvAmayashvayathuhAri| | ||
pAmAvisarpapiDakAkaNDUmadagaNDanutsiddham||143|| | pAmAvisarpapiDakAkaNDUmadagaNDanutsiddham||143|| | ||
iti tiktaShaTpalakaM ghRutam | iti tiktaShaTpalakaM ghRutam | ||
Nimba, paṭōla, dārvi, duralabha, tiktarōhiṇī, triphala, parpaṭaka and trāyamāṇa are taken in half pala quantity and boiled with water in quantity of one āḍhaka and reduced to 1/8th. The decoction should be filtered and to it paste of | ''Nimba, paṭōla, dārvi, duralabha, tiktarōhiṇī, triphala, parpaṭaka'' and ''trāyamāṇa'' are taken in half ''pala'' quantity and boiled with water in quantity of one ''āḍhaka'' and reduced to 1/8th. The decoction should be filtered and to it paste of ''chandana, kirātatiktaka, pippali, trāyamāṇa, musta,'' seeds of ''vatsaka'' in quantity of half ''karsa'' should be added along with 6 ''palas'' of ''ghr̥ita'' and ''sneha siddhi'' should be carried out. This ''tiktaṣaṭpala ghr̥ita'' is useful in ''kuṣṭha, jwara, gulma, arśa, grahani, pāṇḍu, śvayathu, pāmā, visarpa, piḍakā, kaṇḍū, mada'' and ''galagaṇḍa''. [140-143] | ||
==== Mahatiktaka ghee ==== | ==== Mahatiktaka ghee ==== | ||