Kushtha Chikitsa: Difference between revisions
Pallavmishra (talk | contribs) |
Pallavmishra (talk | contribs) |
||
| Line 917: | Line 917: | ||
abhayA prayojitA vA mAsaM savyoShaguDatailA||61|| | abhayA prayojitA vA mAsaM savyoShaguDatailA||61|| | ||
Dārvi or | ''Dārvi'' or ''rasāñjana'' along with cow’s urine helps in treatment of ''kushtha''. Similarly ''haritaki'' along with ''trikatu'' or ''gud'' and ''taila'' for period of one month is helpful. [61] | ||
मूलं पटोलस्य तथा गवाक्ष्याः पृथक् पलांशं त्रिफलात्वचश्च [१] | | मूलं पटोलस्य तथा गवाक्ष्याः पृथक् पलांशं त्रिफलात्वचश्च [१] | | ||
स्यात्त्रायमाणा कटुरोहिणी च भागार्धिका नागरपादयुक्ता||६२|| | स्यात्त्रायमाणा कटुरोहिणी च भागार्धिका नागरपादयुक्ता||६२|| | ||
पलं तथैषां सह चूर्णितानां जले शृतं दोषहरं पिबेन्ना| | पलं तथैषां सह चूर्णितानां जले शृतं दोषहरं पिबेन्ना| | ||
जीर्णे रसैर्धन्वमृगद्विजानां पुराणशाल्योदनमाददीत||६३|| | जीर्णे रसैर्धन्वमृगद्विजानां पुराणशाल्योदनमाददीत||६३|| | ||
कुष्ठानि शोफं ग्रहणीप्रदोषमर्शांसि कृच्छ्राणि हलीमकं च| | कुष्ठानि शोफं ग्रहणीप्रदोषमर्शांसि कृच्छ्राणि हलीमकं च| | ||
षड्रात्रयोगेन निहन्ति चैष हृद्बस्तिशूलं विषमज्वरं च||६४|| | षड्रात्रयोगेन निहन्ति चैष हृद्बस्तिशूलं विषमज्वरं च||६४|| | ||
mūlaṁ paṭōlasya tathā gavākṣyāḥ pr̥thak palāṁśaṁ triphalātvacāśca [1] | | mūlaṁ paṭōlasya tathā gavākṣyāḥ pr̥thak palāṁśaṁ triphalātvacāśca [1] | | ||
syāttrāyamāṇā kaṭurōhiṇī ca bhāgārdhikā nāgarapādayuktā||62|| | syāttrāyamāṇā kaṭurōhiṇī ca bhāgārdhikā nāgarapādayuktā||62|| | ||
palaṁ tathaiṣāṁ saha cūrṇitānāṁ jalē śr̥taṁ dōṣaharaṁ pibēnnā| | palaṁ tathaiṣāṁ saha cūrṇitānāṁ jalē śr̥taṁ dōṣaharaṁ pibēnnā| | ||
jīrṇē rasairdhanvamr̥gadvijānāṁ purāṇaśālyōdanamādadīta||63|| | jīrṇē rasairdhanvamr̥gadvijānāṁ purāṇaśālyōdanamādadīta||63|| | ||
kuṣṭhāni śōphaṁ grahaṇīpradōṣamarśāṁsi kr̥cchrāṇi halīmakaṁ ca| | kuṣṭhāni śōphaṁ grahaṇīpradōṣamarśāṁsi kr̥cchrāṇi halīmakaṁ ca| | ||
ṣaḍrātrayōgēna nihanti caiṣa hr̥dbastiśūlaṁ viṣamajvaraṁ ca||64|| | ṣaḍrātrayōgēna nihanti caiṣa hr̥dbastiśūlaṁ viṣamajvaraṁ ca||64|| | ||
mUlaM paTolasya tathA gavAkShyAH pRuthak palAMshaM triphalAtvacashca [1] | | mUlaM paTolasya tathA gavAkShyAH pRuthak palAMshaM triphalAtvacashca [1] | | ||
syAttrAyamANA kaTurohiNI ca bhAgArdhikA nAgarapAdayuktA||62|| | syAttrAyamANA kaTurohiNI ca bhAgArdhikA nAgarapAdayuktA||62|| | ||
palaM tathaiShAM saha cUrNitAnAM jale shRutaM doShaharaM pibennA| | palaM tathaiShAM saha cUrNitAnAM jale shRutaM doShaharaM pibennA| | ||
jIrNe rasairdhanvamRugadvijAnAM purANashAlyodanamAdadIta||63|| | jIrNe rasairdhanvamRugadvijAnAM purANashAlyodanamAdadIta||63|| | ||
kuShThAni shophaM grahaNIpradoShamarshAMsi kRucchrANi halImakaM ca| | kuShThAni shophaM grahaNIpradoShamarshAMsi kRucchrANi halImakaM ca| | ||
ShaDrAtrayogena nihanti caiSha hRudbastishUlaM viShamajvaraM ca||64|| | ShaDrAtrayogena nihanti caiSha hRudbastishUlaM viShamajvaraM ca||64|| | ||
One pala of root of | One ''pala'' of root of ''patola'' and ''gavakshi'', contents of ''triphala'' (''haritaki, bibhataki'' and ''amalaki'') taken separately in one ''pala'' quantity each. ''Trayamana'' and ''katuki'' in quantity of 6 ''sanas'' and 4 ''sana'' of ''sunthi'', should be taken together. One ''pala'' of this combination should be boiled in water and administered for elimination of ''dosha''. | ||
After the combination has been digested by ''jatharagni'' of patient, soup of animal and birds residing in arid land along with old ''shali'' type of rice should be given. The preparation when administered for 6 days cures ''kushtha, shotha, grahani, arsha, mutrakricha, halimaka,'' chest pain and pain in bladder region along with ''vishama jwara''. [62-64] | |||
==== Mustadi churna ==== | ==== Mustadi churna ==== | ||