Kushtha Chikitsa: Difference between revisions
Pallavmishra (talk | contribs) |
Pallavmishra (talk | contribs) |
||
| Line 642: | Line 642: | ||
This ends the explanation of 11 ''ksudrakuṣṭha''.[21-26] | This ends the explanation of 11 ''ksudrakuṣṭha''.[21-26] | ||
==== Dosha dominance in types of kushtha ==== | ==== ''Dosha'' dominance in types of ''kushtha'' ==== | ||
वातेऽधिकतरे कुष्ठं कापालं मण्डलं कफे| | वातेऽधिकतरे कुष्ठं कापालं मण्डलं कफे| | ||
पित्ते त्वौदुम्बरं विद्यात् काकणं तु त्रदोषजम्||२७|| | पित्ते त्वौदुम्बरं विद्यात् काकणं तु त्रदोषजम्||२७|| | ||
वातपित्ते श्लेष्मपित्ते वातश्लेष्मणि चाधिके| | वातपित्ते श्लेष्मपित्ते वातश्लेष्मणि चाधिके| | ||
ऋष्यजिह्वं पुण्डरीकं सिध्मकुष्ठं च जायते||२८|| | ऋष्यजिह्वं पुण्डरीकं सिध्मकुष्ठं च जायते||२८|| | ||
चर्माख्यमेककुष्ठं च किटिमं सविपादिकम्| | चर्माख्यमेककुष्ठं च किटिमं सविपादिकम्| | ||
कुष्ठं चालसकं ज्ञेयं प्रायो वातकफाधिकम्||२९|| | कुष्ठं चालसकं ज्ञेयं प्रायो वातकफाधिकम्||२९|| | ||
पामा शतारुर्विस्फोटं दद्रुश्चर्मदलं तथा| | पामा शतारुर्विस्फोटं दद्रुश्चर्मदलं तथा| | ||
पित्तश्लेष्माधिकं प्रायः कफप्राया विचर्चिका||३०|| | पित्तश्लेष्माधिकं प्रायः कफप्राया विचर्चिका||३०|| | ||
vātē'dhikatarē kuṣṭhaṁ kāpālaṁ maṇḍalaṁ kaphē| | vātē'dhikatarē kuṣṭhaṁ kāpālaṁ maṇḍalaṁ kaphē| | ||
pittē tvaudumbaraṁ vidyāt kākaṇaṁ tu tradōṣajam||27|| | pittē tvaudumbaraṁ vidyāt kākaṇaṁ tu tradōṣajam||27|| | ||
vātapittē ślēṣmapittē vātaślēṣmaṇi cādhikē| | vātapittē ślēṣmapittē vātaślēṣmaṇi cādhikē| | ||
r̥ṣyajihvaṁ puṇḍarīkaṁ sidhmakuṣṭhaṁ ca jāyatē||28|| | r̥ṣyajihvaṁ puṇḍarīkaṁ sidhmakuṣṭhaṁ ca jāyatē||28|| | ||
carmākhyamēkakuṣṭhaṁ ca kiṭimaṁ savipādikam| | carmākhyamēkakuṣṭhaṁ ca kiṭimaṁ savipādikam| | ||
kuṣṭhaṁ cālasakaṁ jñēyaṁ prāyō vātakaphādhikam||29|| | kuṣṭhaṁ cālasakaṁ jñēyaṁ prāyō vātakaphādhikam||29|| | ||
pāmā śatārurvisphōṭaṁ dadruścarmadalaṁ tathā| | pāmā śatārurvisphōṭaṁ dadruścarmadalaṁ tathā| | ||
pittaślēṣmādhikaṁ prāyaḥ kaphaprāyā vicārcikā||30|| | pittaślēṣmādhikaṁ prāyaḥ kaphaprāyā vicārcikā||30|| | ||
vAte~adhikatare kuShThaM kApAlaM maNDalaM kaphe| | vAte~adhikatare kuShThaM kApAlaM maNDalaM kaphe| | ||
pitte tvaudumbaraM vidyAt kAkaNaM tu tradoShajam||27|| | pitte tvaudumbaraM vidyAt kAkaNaM tu tradoShajam||27|| | ||
vAtapitte shleShmapitte vAtashleShmaNi cAdhike| | vAtapitte shleShmapitte vAtashleShmaNi cAdhike| | ||
RuShyajihvaM puNDarIkaM sidhmakuShThaM ca jAyate||28|| | RuShyajihvaM puNDarIkaM sidhmakuShThaM ca jAyate||28|| | ||
carmAkhyamekakuShThaM ca kiTimaM savipAdikam| | carmAkhyamekakuShThaM ca kiTimaM savipAdikam| | ||
kuShThaM cAlasakaM j~jeyaM prAyo vAtakaphAdhikam||29|| | kuShThaM cAlasakaM j~jeyaM prAyo vAtakaphAdhikam||29|| | ||
pAmA shatArurvisphoTaM dadrushcarmadalaM tathA| | pAmA shatArurvisphoTaM dadrushcarmadalaM tathA| | ||
pittashleShmAdhikaM prAyaH kaphaprAyA vicarcikA||30|| | pittashleShmAdhikaM prAyaH kaphaprAyA vicarcikA||30|| | ||
The dosha dominance in types of kushtha is as enlisted below: | The dosha dominance in types of kushtha is as enlisted below: | ||
Predominant dōsha Disease | Predominant dōsha Disease | ||