Gulma Chikitsa: Difference between revisions

Line 1,426: Line 1,426:
कुक्कुटाश्च मयूराश्च तित्तिरिक्रौञ्चवर्तकाः|  
कुक्कुटाश्च मयूराश्च तित्तिरिक्रौञ्चवर्तकाः|  
शालयो मदिरा सर्पिर्वातगुल्मभिषग्जितम्||११०||  
शालयो मदिरा सर्पिर्वातगुल्मभिषग्जितम्||११०||  
हितमुष्णं द्रवं स्निग्धं भोजनं वातगुल्मिनाम्|                           
हितमुष्णं द्रवं स्निग्धं भोजनं वातगुल्मिनाम्|                           
समण्डवारुणीपानं पक्वं वा धान्यकैर्जलम्||१११||             
समण्डवारुणीपानं पक्वं वा धान्यकैर्जलम्||१११||  
              
kukkuṭāśca mayūrāśca tittirikrauñcavartakāḥ|  
kukkuṭāśca mayūrāśca tittirikrauñcavartakāḥ|  
śālayō madirā sarpirvātagulmabhiṣagjitam||110||  
śālayō madirā sarpirvātagulmabhiṣagjitam||110||  
hitamuṣṇaṁ dravaṁ snigdhaṁ bhōjanaṁ vātagulminām|     
hitamuṣṇaṁ dravaṁ snigdhaṁ bhōjanaṁ vātagulminām|     
samaṇḍavāruṇīpānaṁ pakvaṁ vā dhānyakairjalam||111||  
samaṇḍavāruṇīpānaṁ pakvaṁ vā dhānyakairjalam||111||
kukkuTAshca mayUrAshca tittirikrau~jcavartakAH|  
kukkuTAshca mayUrAshca tittirikrau~jcavartakAH|  
shAlayo madirA sarpirvAtagulmabhiShagjitam||110||  
shAlayo madirA sarpirvAtagulmabhiShagjitam||110||  
hitamuShNaM dravaM snigdhaM bhojanaM vAtagulminAm|  
hitamuShNaM dravaM snigdhaM bhojanaM vAtagulminAm|  
samaNDavAruNIpAnaM pakvaM vA dhAnyakairjalam||111||  
samaNDavAruNIpAnaM pakvaM vA dhAnyakairjalam||111||  
Hot, liquid and unctuous diet is beneficial for the patient of vata gulma. Red rice, wine and ghee; meats of cock, peacock, partridge (tittara), krauncha (demolselle) and quell (vartaka) are beneficial for the patient of vata gulma. Similarly a potion of varuni wine with manda (supernatant fluid of boiled rice) or water boiled with coriander is beneficial (110-111). 


Protection of agni:
Hot, liquid and unctuous diet is beneficial for the patient of ''vata gulma''. Red rice, wine and ghee; meats of chicken, peacock, partridge (''tittara''), ''krauncha'' (demoiselle) and quail (''vartaka'') are beneficial for the patient of ''vata gulma''.
 
Similarly a potion of ''varuni'' wine with ''manda'' (supernatant fluid of boiled rice) or water boiled with coriander is beneficial [110-111]
 
==== Protection of ''agni'' ====
 
मन्देऽग्नौ वर्धते गुल्मो दीप्ते चाग्नौ प्रशाम्यति|  
मन्देऽग्नौ वर्धते गुल्मो दीप्ते चाग्नौ प्रशाम्यति|  
तस्मान्ना नातिसौहित्यं कुर्यान्नातिविलङ्घनम्||११२|| mandē'gnau vardhatē gulmō dīptē cāgnau praśāmyati|  
तस्मान्ना नातिसौहित्यं कुर्यान्नातिविलङ्घनम्||११२|| mandē'gnau vardhatē gulmō dīptē cāgnau praśāmyati|