Katidhapurusha Sharira: Difference between revisions
Pallavmishra (talk | contribs) |
Pallavmishra (talk | contribs) |
||
| Line 16: | Line 16: | ||
=== The Chapter in Sanskrit, with Translations and Transliterations in English === | === The Chapter in Sanskrit, with Translations and Transliterations in English === | ||
१ | अथातः कतिधापुरुषीयं शारीरं व्याख्यास्यामः||१|| | ||
athātaḥ katidhāpuruṣīyaṁ śārīraṁ vyākhyāsyāmaḥ||1|| | athātaḥ katidhāpuruṣīyaṁ śārīraṁ vyākhyāsyāmaḥ||1|| | ||
| Line 28: | Line 25: | ||
इति ह स्माह भगवानात्रेयः||२|| | इति ह स्माह भगवानात्रेयः||२|| | ||
iti ha smāha bhagavānātrēyaḥ||2|| | iti ha smāha bhagavānātrēyaḥ||2|| | ||
iti ha smAha bhagavAnAtreyaH||2|| | iti ha smAha bhagavAnAtreyaH||2|| | ||
Thus said Lord Atreya [1-2] | Thus said Lord Atreya [1-2] | ||
कतिधा पुरुषो धीमन्! धातुभेदेन भिद्यते| | कतिधा पुरुषो धीमन्! धातुभेदेन भिद्यते| | ||
पुरुषः कारणं कस्मात्, प्रभवः पुरुषस्य कः||३|| | पुरुषः कारणं कस्मात्, प्रभवः पुरुषस्य कः||३|| | ||
katidhā puruṣō dhīman! dhātubhēdēna bhidyatē| | katidhā puruṣō dhīman! dhātubhēdēna bhidyatē| | ||
puruṣaḥ kāraṇaṁ kasmāt, prabhavaḥ puruṣasya kaḥ||3|| | puruṣaḥ kāraṇaṁ kasmāt, prabhavaḥ puruṣasya kaḥ||3|| | ||
| Line 42: | Line 43: | ||
किमज्ञो ज्ञः, स नित्यः किं किमनित्यो निदर्शितः| | किमज्ञो ज्ञः, स नित्यः किं किमनित्यो निदर्शितः| | ||
प्रकृतिः का, विकाराः के, किं लिङ्गं पुरुषस्य च||४|| | प्रकृतिः का, विकाराः के, किं लिङ्गं पुरुषस्य च||४|| | ||
kimajñō jñaḥ, sa nityaḥ kiṁ kimanityō nidarśitaḥ| | kimajñō jñaḥ, sa nityaḥ kiṁ kimanityō nidarśitaḥ| | ||
prakr̥tiḥ kā, vikārāḥ kē, kiṁ liṅgaṁ puruṣasya ca||4|| | prakr̥tiḥ kā, vikārāḥ kē, kiṁ liṅgaṁ puruṣasya ca||4|| | ||
| Line 50: | Line 52: | ||
निष्क्रियं च स्वतन्त्रं च वशिनं सर्वगं विभुम्| | निष्क्रियं च स्वतन्त्रं च वशिनं सर्वगं विभुम्| | ||
वदन्त्यात्मानमात्मज्ञाः क्षेत्रज्ञं साक्षिणं तथा||५|| | वदन्त्यात्मानमात्मज्ञाः क्षेत्रज्ञं साक्षिणं तथा||५|| | ||
niṣkriyaṁ ca svatantraṁ ca vaśinaṁ sarvagaṁ vibhum| | niṣkriyaṁ ca svatantraṁ ca vaśinaṁ sarvagaṁ vibhum| | ||
vadantyātmānamātmajñāḥ kṣētrajñaṁ sākṣiṇaṁ tathā||5|| | vadantyātmānamātmajñāḥ kṣētrajñaṁ sākṣiṇaṁ tathā||5|| | ||
| Line 58: | Line 61: | ||
निष्क्रियस्य क्रिया तस्य भगवन्! विद्यते कथम्| | निष्क्रियस्य क्रिया तस्य भगवन्! विद्यते कथम्| | ||
स्वतन्त्रश्चेदनिष्टासु कथं योनिषु जायते||६|| | स्वतन्त्रश्चेदनिष्टासु कथं योनिषु जायते||६|| | ||
niṣkriyasya kriyā tasya bhagavan! vidyatē katham| | niṣkriyasya kriyā tasya bhagavan! vidyatē katham| | ||
svatantraścēdaniṣṭāsu kathaṁ yōniṣu jāyatē||6|| | svatantraścēdaniṣṭāsu kathaṁ yōniṣu jāyatē||6|| | ||
| Line 146: | Line 150: | ||
Agnivesha requested Punarvasu to explain the following: | Agnivesha requested Punarvasu to explain the following: | ||
# What are the divisions of the purusha according to the division of the dhatus (elements)? | |||
2. Why is this purusha considered as the karana (karta/doer)? Is the purusha considered to be the cause of the body? | 2. Why is this purusha considered as the karana (karta/doer)? Is the purusha considered to be the cause of the body? | ||
3. What is the origin of purusha? | 3. What is the origin of purusha? | ||