Changes

Jump to navigation Jump to search
199 bytes added ,  20:54, 12 October 2018
Line 864: Line 864:     
शतावरीमूलतुलाश्चतस्रः सम्प्रपीडयेत् ||६४||  
 
शतावरीमूलतुलाश्चतस्रः सम्प्रपीडयेत् ||६४||  
 +
 
रसेन क्षीरतुल्येन पचेत्तेन घृताढकम् |  
 
रसेन क्षीरतुल्येन पचेत्तेन घृताढकम् |  
 
जीवनीयैः शतावर्या मृद्वीकाभिः परूषकैः ||६५||  
 
जीवनीयैः शतावर्या मृद्वीकाभिः परूषकैः ||६५||  
 +
 
पिष्टैः प्रियालैश्चाक्षांशैर्द्वियष्टिमधुकैर्भिषक् |  
 
पिष्टैः प्रियालैश्चाक्षांशैर्द्वियष्टिमधुकैर्भिषक् |  
 
सिद्धे शीते च मधुनः पिप्पल्याश्च पलाष्टकम् ||६६||  
 
सिद्धे शीते च मधुनः पिप्पल्याश्च पलाष्टकम् ||६६||  
 +
 
सितादशपलोन्मिश्राल्लिह्यात् पाणितलं ततः |  
 
सितादशपलोन्मिश्राल्लिह्यात् पाणितलं ततः |  
 
योन्यसृक्शुक्रदोषघ्नं वृष्यं पुंसवनं च तत् ||६७||  
 
योन्यसृक्शुक्रदोषघ्नं वृष्यं पुंसवनं च तत् ||६७||  
 +
 
क्षतं क्षयं रक्तपित्तं कासं श्वासं हलीमकम् |  
 
क्षतं क्षयं रक्तपित्तं कासं श्वासं हलीमकम् |  
 
कामलां वातरक्तं च वीसर्पं हृच्छिरोग्रहम् ||६८||  
 
कामलां वातरक्तं च वीसर्पं हृच्छिरोग्रहम् ||६८||  
 +
 
उन्मादारत्यपस्मारान् वातपित्तात्मकाञ्जयेत् |  
 
उन्मादारत्यपस्मारान् वातपित्तात्मकाञ्जयेत् |  
 
इति बृहच्छतावरीघृतम् |  
 
इति बृहच्छतावरीघृतम् |  
 +
 
śatāvarīmūlatulāścatasraḥ samprapīḍayēt||64||  
 
śatāvarīmūlatulāścatasraḥ samprapīḍayēt||64||  
 +
 
rasēna kṣīratulyēna pacēttēna ghr̥tāḍhakam|  
 
rasēna kṣīratulyēna pacēttēna ghr̥tāḍhakam|  
 
jīvanīyaiḥ śatāvaryā mr̥dvīkābhiḥ parūṣakaiḥ||65||  
 
jīvanīyaiḥ śatāvaryā mr̥dvīkābhiḥ parūṣakaiḥ||65||  
 +
 
piṣṭaiḥ priyālaiścākṣāṁśairdviyaṣṭimadhukairbhiṣak|  
 
piṣṭaiḥ priyālaiścākṣāṁśairdviyaṣṭimadhukairbhiṣak|  
 
siddhē śītē ca madhunaḥ pippalyāśca palāṣṭakam||66||  
 
siddhē śītē ca madhunaḥ pippalyāśca palāṣṭakam||66||  
 +
 
sitādaśapalōnmiśrāllihyāt pāṇitalaṁ tataḥ|  
 
sitādaśapalōnmiśrāllihyāt pāṇitalaṁ tataḥ|  
 
yōnyasr̥kśukradōṣaghnaṁ vr̥ṣyaṁ puṁsavanaṁ ca tat||67||  
 
yōnyasr̥kśukradōṣaghnaṁ vr̥ṣyaṁ puṁsavanaṁ ca tat||67||  
 +
 
kṣataṁ kṣayaṁ raktapittaṁ kāsaṁ śvāsaṁ halīmakam|  
 
kṣataṁ kṣayaṁ raktapittaṁ kāsaṁ śvāsaṁ halīmakam|  
 
kāmalāṁ vātaraktaṁ ca vīsarpaṁ hr̥cchirōgraham||68||  
 
kāmalāṁ vātaraktaṁ ca vīsarpaṁ hr̥cchirōgraham||68||  
 +
 
unmādāratyapasmārān vātapittātmakāñjayēt|
 
unmādāratyapasmārān vātapittātmakāñjayēt|
 
iti br̥hacchatāvarīghr̥tam
 
iti br̥hacchatāvarīghr̥tam
 +
 
shatAvarImUlatulAshcatasraH samprapIDayet||64||  
 
shatAvarImUlatulAshcatasraH samprapIDayet||64||  
 +
 
rasena kShIratulyena pacettena ghRutADhakam|  
 
rasena kShIratulyena pacettena ghRutADhakam|  
 
jIvanIyaiH shatAvaryA mRudvIkAbhiH parUShakaiH||65||  
 
jIvanIyaiH shatAvaryA mRudvIkAbhiH parUShakaiH||65||  
 +
 
piShTaiH priyAlaishcAkShAMshairdviyaShTimadhukairbhiShak|  
 
piShTaiH priyAlaishcAkShAMshairdviyaShTimadhukairbhiShak|  
 
siddhe shIte ca madhunaH pippalyAshca palAShTakam||66||  
 
siddhe shIte ca madhunaH pippalyAshca palAShTakam||66||  
 +
 
sitAdashapalonmishrAllihyAt pANitalaM tataH|  
 
sitAdashapalonmishrAllihyAt pANitalaM tataH|  
 
yonyasRukshukradoShaghnaM vRuShyaM puMsavanaM ca tat||67||  
 
yonyasRukshukradoShaghnaM vRuShyaM puMsavanaM ca tat||67||  
 +
 
kShataM kShayaM raktapittaM kAsaM shvAsaM halImakam|  
 
kShataM kShayaM raktapittaM kAsaM shvAsaM halImakam|  
 
kAmalAM vAtaraktaM ca vIsarpaM hRucchirograham||68||
 
kAmalAM vAtaraktaM ca vIsarpaM hRucchirograham||68||
 +
 
unmAdAratyapasmArAn vAtapittAtmakA~jjayet|  
 
unmAdAratyapasmArAn vAtapittAtmakA~jjayet|  
 
iti bRuhacchatAvarIghRutam|  
 
iti bRuhacchatAvarIghRutam|  
   −
Four tula (16 kg) shatavari root should be crushed to evict the juice. With this juice, an equal quantity of milk to be mixed and one adhaka (2.56 kg) ghrita should be cooked with the paste of vitaliser drugs, shatavari, draksha, parushaka, priyala and two types of madhuka 1 karsha (10gm) each. When ghrita is prepared, it should be poured and cooled. Then it is mixed with honey, pippali powder each 8 pala (320 gm) and sugar 10 pala (400 gm). This should be used in dose of 1 karhsa (10 gm). It relieves the abnormalities or defects of the genital tract, menses and the semen. It is an aphrodisiac and helps in healthy progeny. It helps to treat the chest wound, tuberculosis or wasting, internal haemorrhage (raktapitta), cough, dyspnoea, halimaka, kamala (jaundice), vatarakta, visarpa, heart diseases, shiroroga and insanity, restlessness, epilepsy and other caused by the vata and pitta dosha. (64-68)
+
Four ''tula'' (16 kg) ''shatavari'' root should be crushed to evict the juice. With this juice, an equal quantity of milk to be mixed and one ''adhaka'' (2.56 kg) ''ghrita'' should be cooked with the paste of vitalizer drugs, ''shatavari, draksha, parushaka, priyala'' and two types of ''madhuka'' one karsha (10gm) each. When ''ghrita'' is prepared, it should be poured and cooled. Then it is mixed with honey, ''pippali'' powder each eight ''pala'' (320 gm) and sugar 10 ''pala'' (400 gm). This should be used in dose of one ''karsha'' (10 gm). It relieves the abnormalities or defects of the genital tract, menses and the semen. It is an aphrodisiac and helps in healthy progeny. It helps to treat the chest wound, tuberculosis or wasting, internal hemorrhage (''raktapitta''), cough, dyspnea, ''halimaka, kamala'' (jaundice), ''vatarakta, visarpa,'' heart diseases, ''shiroroga'' and insanity, restlessness, epilepsy and other caused by the ''vata'' and ''pitta dosha''. [64-68]
 +
 
 
एवमेव क्षीरसर्पिर्जीवनीयोपसाधितम् ||६९||  
 
एवमेव क्षीरसर्पिर्जीवनीयोपसाधितम् ||६९||  
 +
 
गर्भदं पित्तलानां च योनीनां स्याद्भिषग्जितम् |७०|  
 
गर्भदं पित्तलानां च योनीनां स्याद्भिषग्जितम् |७०|  
ēvamēvakṣīrasarpirjīvanīyōpasādhitam||69||  
+
 
 +
ēvamēvakṣīrasarpirjīvanīyōpasādhitam||69||
 +
 
garbhadaṁ pittalānāṁ ca yōnīnāṁ syādbhiṣagjitam|70|  
 
garbhadaṁ pittalānāṁ ca yōnīnāṁ syādbhiṣagjitam|70|  
 +
 
evameva kShIrasarpirjIvanIyopasAdhitam||69||  
 
evameva kShIrasarpirjIvanIyopasAdhitam||69||  
 +
 
garbhadaM pittalAnAM ca yonInAM syAdbhiShagjitam|70|
 
garbhadaM pittalAnAM ca yonInAM syAdbhiShagjitam|70|
Thus, milk and ghrita processed with vitaliser drugs (jivaniya varga) helps in conception and it is the best treatment for the paittika disorders of the female genital tract.(70)
+
 
Management of Kapha dominant yonivyapat:
+
Thus, milk and ''ghrita'' processed with vitalizer drugs (''jivaniya varga'') helps in conception and it is the best treatment for the ''paittika'' disorders of the female genital tract.[70]
 +
 
 +
==== Management of ''kapha'' dominant ''yonivyapat'' ====
 +
 
 
योन्यां श्लेष्मप्रदुष्टायां वर्तिः संशोधनी हिता ||७०||  
 
योन्यां श्लेष्मप्रदुष्टायां वर्तिः संशोधनी हिता ||७०||  
 +
 
वाराहे बहुशः पित्ते भावितैर्लक्तकैः कृता |  
 
वाराहे बहुशः पित्ते भावितैर्लक्तकैः कृता |  
 +
 
yōnyāṁ ślēṣmapraduṣṭāyāṁ vartiḥ saṁśōdhanī hitā||70||  
 
yōnyāṁ ślēṣmapraduṣṭāyāṁ vartiḥ saṁśōdhanī hitā||70||  
 +
 
vārāhē bahuśaḥ pittē bhāvitairlaktakaiḥ kr̥tā|  
 
vārāhē bahuśaḥ pittē bhāvitairlaktakaiḥ kr̥tā|  
    
yonyAM shleShmapraduShTAyAM vartiH saMshodhanI hitA||70||  
 
yonyAM shleShmapraduShTAyAM vartiH saMshodhanI hitA||70||  
 +
 
vArAhe bahushaH pitte bhAvitairlaktakaiH kRutA|  
 
vArAhe bahushaH pitte bhAvitairlaktakaiH kRutA|  
In the Kaphaja disorders of the female genital tract, the application of cleansing suppository made of piece of cloth and impregnated many times in the bile of pig is beneficial. (70)
+
 
Various formulations in management to Kapha dominant yonivyapat:
+
In the ''kaphaja'' disorders of the female genital tract, the application of cleansing suppository made of piece of cloth and impregnated many times in the bile of pig is beneficial. [70]
 +
 
 +
==== Various formulations in management to ''kapha'' dominant ''yonivyapat'' ====
 +
 
भावितं पयसाऽर्कस्य यवचूर्णं ससैन्धवम् ||७१||  
 
भावितं पयसाऽर्कस्य यवचूर्णं ससैन्धवम् ||७१||  
 +
 
वर्तिः कृता मुहुर्धार्या ततः सेच्या सुखाम्बुना |  
 
वर्तिः कृता मुहुर्धार्या ततः सेच्या सुखाम्बुना |  
 +
 
bhāvitaṁ payasā'rkasya yavacūrṇaṁ sasaindhavam||71||  
 
bhāvitaṁ payasā'rkasya yavacūrṇaṁ sasaindhavam||71||  
 +
 
vartiḥ kr̥tā muhurdhāryā tataḥ sēcyā sukhāmbunā|  
 
vartiḥ kr̥tā muhurdhāryā tataḥ sēcyā sukhāmbunā|  
    
bhAvitaM payasA~arkasya yavacUrNaM sasaindhavam||71||  
 
bhAvitaM payasA~arkasya yavacUrNaM sasaindhavam||71||  
 +
 
vartiH kRutA muhurdhAryA tataH secyA sukhAmbunA|  
 
vartiH kRutA muhurdhAryA tataH secyA sukhAmbunA|  
   −
The suppository made of rock salt and barley should be impregnated with milk of madar and it should be kept in vagina frequently and after this vagina should be washed with warm water. (71)
+
The suppository made of rock salt and barley should be impregnated with milk of ''madara'' and it should be kept in vagina frequently and after this vagina should be washed with warm water. [71]
 +
 
 
पिप्पल्या मरिचैर्माषैः शताह्वाकुष्ठसैन्धवैः ||७२||  
 
पिप्पल्या मरिचैर्माषैः शताह्वाकुष्ठसैन्धवैः ||७२||  
 +
 
वर्तिस्तुल्या प्रदेशिन्या धार्या योनिविशोधनी |७३|
 
वर्तिस्तुल्या प्रदेशिन्या धार्या योनिविशोधनी |७३|
 +
 
pippalyā maricairmāṣaiḥ śatāhvākuṣṭhasaindhavaiḥ||72||  
 
pippalyā maricairmāṣaiḥ śatāhvākuṣṭhasaindhavaiḥ||72||  
 +
 
vartistulyā pradēśinyā dhāryā yōniviśōdhanī|73|  
 
vartistulyā pradēśinyā dhāryā yōniviśōdhanī|73|  
 +
 
pippalyA maricairmAShaiH shatAhvAkuShThasaindhavaiH||72||  
 
pippalyA maricairmAShaiH shatAhvAkuShThasaindhavaiH||72||  
 +
 
vartistulyA pradeshinyA dhAryA yonivishodhanI|73|
 
vartistulyA pradeshinyA dhAryA yonivishodhanI|73|
In kaphaja disorders of the genital tract, the suppository should be made as the size of index finger with the paste of pippali, maricha, masha, shatahva, kushtha and rock salt and it should be put in vagina for cleansing.(72)
+
 
 +
In ''kaphaja'' disorders of the genital tract, the suppository should be made as the size of index finger with the paste of ''pippali, maricha, masha, shatahva, kushtha'' and rock salt and it should be put in vagina for cleansing.[72]
 +
 
 
उदुम्बरशलाटूनां द्रोणमब्द्रोणसंयुतम् ||७३||  
 
उदुम्बरशलाटूनां द्रोणमब्द्रोणसंयुतम् ||७३||  
 +
 
सपञ्चवल्ककुलकमालतीनिम्बपल्लवम् [१] |  
 
सपञ्चवल्ककुलकमालतीनिम्बपल्लवम् [१] |  
 
निशां स्थाप्य जले तस्मिंस्तैलप्रस्थं विपाचयेत् ||७४||  
 
निशां स्थाप्य जले तस्मिंस्तैलप्रस्थं विपाचयेत् ||७४||  
 +
 
लाक्षाधवपलाशत्वङ्निर्यासैः शाल्मलेन च |  
 
लाक्षाधवपलाशत्वङ्निर्यासैः शाल्मलेन च |  
 
पिष्टैः सिद्धस्य तैलस्य पिचुं योनौ निधापयेत् ||७५||  
 
पिष्टैः सिद्धस्य तैलस्य पिचुं योनौ निधापयेत् ||७५||  
 +
 
सशर्करैः कषायैश्च शीतैः कुर्वीत सेचनम् |  
 
सशर्करैः कषायैश्च शीतैः कुर्वीत सेचनम् |  
 
पिच्छिला विवृता कालदुष्टा योनिश्च दारुणा ||७६||  
 
पिच्छिला विवृता कालदुष्टा योनिश्च दारुणा ||७६||  
 +
 
सप्ताहाच्छुध्यति [२] क्षिप्रमपत्यं चापि विन्दति |  
 
सप्ताहाच्छुध्यति [२] क्षिप्रमपत्यं चापि विन्दति |  
 +
 
udumbaraśalāṭūnāṁ drōṇamabdrōṇasaṁyutam||73||  
 
udumbaraśalāṭūnāṁ drōṇamabdrōṇasaṁyutam||73||  
 +
 
sapañcavalkakulakamālatīnimbapallavam [1] |  
 
sapañcavalkakulakamālatīnimbapallavam [1] |  
 
niśāṁ sthāpya jalē tasmiṁstailaprasthaṁ vipācayēt||74||  
 
niśāṁ sthāpya jalē tasmiṁstailaprasthaṁ vipācayēt||74||  
 +
 
lākṣādhavapalāśatvaṅniryāsaiḥ śālmalēna ca|  
 
lākṣādhavapalāśatvaṅniryāsaiḥ śālmalēna ca|  
 
piṣṭaiḥ siddhasya tailasya picuṁ yōnau nidhāpayēt||75||  
 
piṣṭaiḥ siddhasya tailasya picuṁ yōnau nidhāpayēt||75||  
 +
 
saśarkaraiḥ kaṣāyaiśca śītaiḥ kurvīta sēcanam|  
 
saśarkaraiḥ kaṣāyaiśca śītaiḥ kurvīta sēcanam|  
 
picchilā vivr̥tā kāladuṣṭā yōniśca dāruṇā||76||  
 
picchilā vivr̥tā kāladuṣṭā yōniśca dāruṇā||76||  
 +
 
saptāhācchudhyati [2] kṣipramapatyaṁ cāpi vindati|  
 
saptāhācchudhyati [2] kṣipramapatyaṁ cāpi vindati|  
    
udumbarashalATUnAM droNamabdroNasaMyutam||73||  
 
udumbarashalATUnAM droNamabdroNasaMyutam||73||  
 +
 
sapa~jcavalkakulakamAlatInimbapallavam [1] |  
 
sapa~jcavalkakulakamAlatInimbapallavam [1] |  
 
nishAM sthApya jale tasmiMstailaprasthaM vipAcayet||74||  
 
nishAM sthApya jale tasmiMstailaprasthaM vipAcayet||74||  
 +
 
lAkShAdhavapalAshatva~gniryAsaiH shAlmalena ca|  
 
lAkShAdhavapalAshatva~gniryAsaiH shAlmalena ca|  
 
piShTaiH siddhasya tailasya picuM yonau nidhApayet||75||  
 
piShTaiH siddhasya tailasya picuM yonau nidhApayet||75||  
 +
 
sasharkaraiH kaShAyaishca shItaiH kurvIta secanam|  
 
sasharkaraiH kaShAyaishca shItaiH kurvIta secanam|  
 
picchilA vivRutA kAladuShTA yonishca dAruNA||76||  
 
picchilA vivRutA kAladuShTA yonishca dAruNA||76||  
 +
 
saptAhAcchudhyati [2] kShipramapatyaM cApi vindati|
 
saptAhAcchudhyati [2] kShipramapatyaM cApi vindati|
Unripe fruit of udumbara, panchavalkala, kulattha, leaves of jati and nimba should be taken in equal part and all in quantity of one drone (10.24 kg). All these should be crushed and soaked in one drone (10.24 lts) of water overnight. In early morning should be pressed with hands and pour the water. In this extract one prastha oil should be mixed and cooked with the paste of lac, dhava, bark and exudation or gum of palash and shalmali, each 1-1 karsha (10 gms) each.
+
 
A tampoon dipped in this oil and put it into the vagina after this vagina should be washed with cold decoction added with sugar. By using this, slimy (pichcchhila) yoni, dilated yoni, kaladushta and darunyoni are cleansed within seven days and woman gets progeny very soon. (73-76)
+
Unripe fruit of ''udumbara, panchavalkala, kulattha,'' leaves of jati and nimba should be taken in equal part and all in quantity of one drone (10.24 kg). All these should be crushed and soaked in one drone (10.24 lts) of water overnight. In early morning should be pressed with hands and pour the water. In this extract one prastha oil should be mixed and cooked with the paste of lac, dhava, bark and exudation or gum of palash and shalmali, each 1-1 karsha (10 gms) each.
 +
 
 +
A tampon dipped in this oil and put it into the vagina after this vagina should be washed with cold decoction added with sugar. By using this, slimy (pichcchhila) yoni, dilated yoni, kaladushta and darunyoni are cleansed within seven days and woman gets progeny very soon. (73-76)
 
उदुम्बरस्य दुग्धेन षट्कृत्वो भावितात्तिलात् ||७७||  
 
उदुम्बरस्य दुग्धेन षट्कृत्वो भावितात्तिलात् ||७७||  
 
तैलं क्वाथेन तस्यैव सिद्धं धार्यं च पूर्ववत् |  
 
तैलं क्वाथेन तस्यैव सिद्धं धार्यं च पूर्ववत् |  

Navigation menu