Pandu Chikitsa: Difference between revisions

Line 281: Line 281:


पित्तलस्याचितं पित्तं यथोक्तैः स्वैः प्रकोपणैः|  
पित्तलस्याचितं पित्तं यथोक्तैः स्वैः प्रकोपणैः|  
दूषयित्वा तु रक्तादीन् पाण्डुरोगाय कल्पते||१९||  
दूषयित्वा तु रक्तादीन् पाण्डुरोगाय कल्पते||१९||  


स पीतो हरिताभो वा ज्वरदाहसमन्वितः|  
स पीतो हरिताभो वा ज्वरदाहसमन्वितः|  
तृष्णामूर्च्छापिपासार्तः [१] पीतमूत्रशकृन्नरः||२०||  
तृष्णामूर्च्छापिपासार्तः [१] पीतमूत्रशकृन्नरः||२०||  


स्वेदनः शीतकामश्च न चान्नमभिनन्दति|  
स्वेदनः शीतकामश्च न चान्नमभिनन्दति|  
कटुकास्यो न चास्योष्णमुपशेतेऽम्लमेव च||२१||  
कटुकास्यो न चास्योष्णमुपशेतेऽम्लमेव च||२१||  


उद्गारोऽम्लो विदाहश्च विदग्धेऽन्नेऽस्य जायते|  
उद्गारोऽम्लो विदाहश्च विदग्धेऽन्नेऽस्य जायते|  
दौर्गन्ध्यं भिन्नवर्चस्त्वं दौर्बल्यं तम एव च||२२||  
दौर्गन्ध्यं भिन्नवर्चस्त्वं दौर्बल्यं तम एव च||२२||  


Pittalasyācitaṁ Pittaṁ yathōktaiḥ svaiḥ prakōpaṇaiḥ|  
Pittalasyācitaṁ Pittaṁ yathōktaiḥ svaiḥ prakōpaṇaiḥ|  
dūṣayitvā tu raktādīn pāṇḍurōgāya kalpatē||19||  
dūṣayitvā tu raktādīn pāṇḍurōgāya kalpatē||19||  


sa pītō haritābhō vā jvaradāhasamanvitaḥ|  
sa pītō haritābhō vā jvaradāhasamanvitaḥ|  
tr̥ṣṇāmūrcchāpipāsārtaḥ [1] pītamūtraśakr̥nnaraḥ||20||  
tr̥ṣṇāmūrcchāpipāsārtaḥ [1] pītamūtraśakr̥nnaraḥ||20||  


svēdanaḥ śītakāmaśca na cānnamabhinandati|  
svēdanaḥ śītakāmaśca na cānnamabhinandati|  
kaṭukāsyō na cāsyōṣṇamupaśētē'mlamēva ca||21||  
kaṭukāsyō na cāsyōṣṇamupaśētē'mlamēva ca||21||  


udgārō'mlō vidāhaśca vidagdhē'nnē'sya jāyatē|  
udgārō'mlō vidāhaśca vidagdhē'nnē'sya jāyatē|  
daurgandhyaṁ bhinnavarcastvaṁ daurbalyaṁ tama ēva ca||22||  
daurgandhyaṁ bhinnavarcastvaṁ daurbalyaṁ tama ēva ca||22||  


pittalasyAcitaM pittaM yathoktaiH svaiH prakopaNaiH|  
pittalasyAcitaM pittaM yathoktaiH svaiH prakopaNaiH|  
dUShayitvA tu raktAdIn pANDurogAya kalpate||19||  
dUShayitvA tu raktAdIn pANDurogAya kalpate||19||  


sa pIto haritAbho vA jvaradAhasamanvitaH|  
sa pIto haritAbho vA jvaradAhasamanvitaH|  
tRuShNAmUrcchApipAsArtaH [1] pItamUtrashakRunnaraH||20||  
tRuShNAmUrcchApipAsArtaH [1] pItamUtrashakRunnaraH||20||  


svedanaH shItakAmashca na cAnnamabhinandati|  
svedanaH shItakAmashca na cAnnamabhinandati|  
kaTukAsyo na cAsyoShNamupashete~amlameva ca||21||  
kaTukAsyo na cAsyoShNamupashete~amlameva ca||21||  


udgAro~amlo vidAhashca vidagdhe~anne~asya jAyate|  
udgAro~amlo vidAhashca vidagdhe~anne~asya jAyate|  
daurgandhyaM bhinnavarcastvaM daurbalyaM tama eva ca||22||
daurgandhyaM bhinnavarcastvaM daurbalyaM tama eva ca||22||