Yonivyapat Chikitsa: Difference between revisions
Pallavmishra (talk | contribs) |
Pallavmishra (talk | contribs) |
||
| Line 524: | Line 524: | ||
आसां षोडश यास्त्वन्त्या आद्ये द्वे पित्तदोषजे ||३९|| | आसां षोडश यास्त्वन्त्या आद्ये द्वे पित्तदोषजे ||३९|| | ||
परिप्लुता वामिनी च वातपित्तात्मिके मते | | परिप्लुता वामिनी च वातपित्तात्मिके मते | | ||
कर्णिन्युपप्लुते वातकफाच्छेषास्तु वातजाः ||४०|| | कर्णिन्युपप्लुते वातकफाच्छेषास्तु वातजाः ||४०|| | ||
देहं वातादयस्तासां स्वैर्लिङ्गैः पीडयन्ति हि |४१| | देहं वातादयस्तासां स्वैर्लिङ्गैः पीडयन्ति हि |४१| | ||
āsāṁ ṣōḍaśa yāstvantyā ādyē dvē pittadōṣajē||39|| | āsāṁ ṣōḍaśa yāstvantyā ādyē dvē pittadōṣajē||39|| | ||
pariplutā vāminī ca vātapittātmikē matē| | pariplutā vāminī ca vātapittātmikē matē| | ||
karṇinyupaplutē vātakaphācchēṣāstu vātajāḥ||40|| | karṇinyupaplutē vātakaphācchēṣāstu vātajāḥ||40|| | ||
dēhaṁ vātādayastāsāṁ svairliṅgaiḥ pīḍayanti hi|41| | dēhaṁ vātādayastāsāṁ svairliṅgaiḥ pīḍayanti hi|41| | ||
AsAM ShoDasha yAstvantyA Adye dve pittadoShaje||39|| | AsAM ShoDasha yAstvantyA Adye dve pittadoShaje||39|| | ||
pariplutA vAminI ca vAtapittAtmike mate| | pariplutA vAminI ca vAtapittAtmike mate| | ||
karNinyupaplute vAtakaphAccheShAstu vAtajAH||40|| | karNinyupaplute vAtakaphAccheShAstu vAtajAH||40|| | ||
dehaM vAtAdayastAsAM svairli~ggaiH pIDayanti hi|41| | dehaM vAtAdayastAsAM svairli~ggaiH pIDayanti hi|41| | ||
Sixteen disorders mentioned in the end (excluding those four, described first with specific dosha dominance). | |||
Paripluta and | Sixteen disorders mentioned in the end (excluding those four, described first with specific ''dosha'' dominance). Among these, the first two are caused by ''pitta dosha''. | ||
Karmini and upapluta are caused by vata and kapha dosha; while remaining ten disorders are vataja. Vatadi doshas afflict the genital tract with their respective symptoms. | |||
General principles of management | ''Paripluta'' and ''vamini'' are caused by dominance of ''vata'' and ''pitta dosha''. | ||
''Karmini'' and ''upapluta'' are caused by ''vata'' and ''kapha dosha''; while remaining ten disorders are ''vataja''. ''Vatadi doshas'' afflict the genital tract with their respective symptoms. [40-41] | |||
==== General principles of management ==== | |||
स्नेहनस्वेदबस्त्यादि वातजास्वनिलापहम् ||४१|| | स्नेहनस्वेदबस्त्यादि वातजास्वनिलापहम् ||४१|| | ||
कारयेद्रक्तपित्तघ्नं शीतं पित्तकृतासु च | | कारयेद्रक्तपित्तघ्नं शीतं पित्तकृतासु च | | ||
श्लेष्मजासु च रूक्षोष्णं कर्म कुर्याद्विचक्षणः ||४२|| | श्लेष्मजासु च रूक्षोष्णं कर्म कुर्याद्विचक्षणः ||४२|| | ||
सन्निपाते विमिश्रं तु संसृष्टासु च कारयेत् | | सन्निपाते विमिश्रं तु संसृष्टासु च कारयेत् | | ||
snēhanasvēdabastyādi vātajāsvanilāpaham||41|| | snēhanasvēdabastyādi vātajāsvanilāpaham||41|| | ||
kārayēdraktapittaghnaṁ śītaṁ pittakr̥tāsu ca| | kārayēdraktapittaghnaṁ śītaṁ pittakr̥tāsu ca| | ||
ślēṣmajāsu ca rūkṣōṣṇaṁ karma kuryādvicakṣaṇaḥ||42|| | ślēṣmajāsu ca rūkṣōṣṇaṁ karma kuryādvicakṣaṇaḥ||42|| | ||
sannipātē vimiśraṁ tu saṁsr̥ṣṭāsu ca kārayēt| | sannipātē vimiśraṁ tu saṁsr̥ṣṭāsu ca kārayēt| | ||
snehanasvedabastyAdi vAtajAsvanilApaham||41|| | snehanasvedabastyAdi vAtajAsvanilApaham||41|| | ||
kArayedraktapittaghnaM shItaM pittakRutAsu ca| | kArayedraktapittaghnaM shItaM pittakRutAsu ca| | ||
shleShmajAsu ca rUkShoShNaM karma kuryAdvicakShaNaH||42|| | shleShmajAsu ca rUkShoShNaM karma kuryAdvicakShaNaH||42|| | ||
sannipAte vimishraM tu saMsRuShTAsu ca kArayet| | sannipAte vimishraM tu saMsRuShTAsu ca kArayet| | ||
In vatika disroders, vata alleviating procedures such as snehana (unction), swedana (fomentation), basti (enema) should be prescribed. | In vatika disroders, vata alleviating procedures such as snehana (unction), swedana (fomentation), basti (enema) should be prescribed. | ||
In paittika disorders, cold measures which pacify the rakta and pitta should be used. The expert should exert the dry and hot remedies in kaphaja disorders of the genital tract. | In paittika disorders, cold measures which pacify the rakta and pitta should be used. The expert should exert the dry and hot remedies in kaphaja disorders of the genital tract. | ||
In sannipataja and dwandaja female genital disorders, mixed treatment should be done. (41-42) | In sannipataja and dwandaja female genital disorders, mixed treatment should be done. (41-42) | ||
Manual intervention in displaced genital tract/uterus | |||
==== Manual intervention in displaced genital tract/uterus ==== | |||
स्निग्धस्विन्नां तथा योनिं दुःस्थितां स्थापयेत्पुनः ||४३|| | स्निग्धस्विन्नां तथा योनिं दुःस्थितां स्थापयेत्पुनः ||४३|| | ||
पाणिना नामयेज्जिह्मां संवृतां वर्धयेत् पुनः | | पाणिना नामयेज्जिह्मां संवृतां वर्धयेत् पुनः | | ||