Atisara Chikitsa: Difference between revisions
Pallavmishra (talk | contribs) |
Pallavmishra (talk | contribs) |
||
| Line 1,443: | Line 1,443: | ||
*Intake of ''pippali'' along with honey, or butter-milk added with the powder of ''chitraka'' or the powder of the tender fruits of ''bilva'' cures diseases of digestive system [102-112½]. | *Intake of ''pippali'' along with honey, or butter-milk added with the powder of ''chitraka'' or the powder of the tender fruits of ''bilva'' cures diseases of digestive system [102-112½]. | ||
==== Management of complications of atisara ==== | ==== Management of complications of ''atisara'' ==== | ||
कणांमधुयुतांपीत्वातक्रंपीत्वासचित्रकम् ||११३|| | कणांमधुयुतांपीत्वातक्रंपीत्वासचित्रकम् ||११३|| | ||
जग्ध्वावाबालबिल्वानिमुच्यतेजठरामयात् | | जग्ध्वावाबालबिल्वानिमुच्यतेजठरामयात् | | ||
बालबिल्वंगुडंतैलंपिप्पलींविश्वभेषजम् | | बालबिल्वंगुडंतैलंपिप्पलींविश्वभेषजम् | | ||
लिह्याद्वातेप्रतिहतेसशूलःसप्रवाहिकः ||११४|| | लिह्याद्वातेप्रतिहतेसशूलःसप्रवाहिकः ||११४|| | ||
भोज्यंमूलकषायेणवातघ्नैश्चोपसेवनैः | | भोज्यंमूलकषायेणवातघ्नैश्चोपसेवनैः | | ||
वातातिसारविहितैर्यूषैर्मांसरसैःखडैः ||११५|| | वातातिसारविहितैर्यूषैर्मांसरसैःखडैः ||११५|| | ||
पूर्वोक्तमम्लसर्पिर्वाषट्पलंवायथाबलम् | | पूर्वोक्तमम्लसर्पिर्वाषट्पलंवायथाबलम् | | ||
पुराणंवाघृतंदद्याद्यवागूमण्डमिश्रितम् ||११६|| | पुराणंवाघृतंदद्याद्यवागूमण्डमिश्रितम् ||११६|| | ||
kaṇāṁ madhuyutāṁ pītvā takraṁ pītvā sacitrakam||113|| | kaṇāṁ madhuyutāṁ pītvā takraṁ pītvā sacitrakam||113|| | ||
jagdhvā vā bālabilvāni mucyatē jaṭharāmayāt| | jagdhvā vā bālabilvāni mucyatē jaṭharāmayāt| | ||
bālabilvaṁ guḍaṁ tailaṁ pippalīṁ viśvabhēṣajam| | bālabilvaṁ guḍaṁ tailaṁ pippalīṁ viśvabhēṣajam| | ||
lihyādvātē pratihatē saśūlaḥ sapravāhikaḥ||114|| | lihyādvātē pratihatē saśūlaḥ sapravāhikaḥ||114|| | ||
bhōjyaṁ mūlakaṣāyēṇa vātaghnaiścōpasēvanaiḥ| | bhōjyaṁ mūlakaṣāyēṇa vātaghnaiścōpasēvanaiḥ| | ||
vātātisāravihitairyūṣairmāṁsarasaiḥ khaḍaiḥ||115|| | vātātisāravihitairyūṣairmāṁsarasaiḥ khaḍaiḥ||115|| | ||
pūrvōktamamlasarpirvā ṣaṭpalaṁ vā yathābalam| | pūrvōktamamlasarpirvā ṣaṭpalaṁ vā yathābalam| | ||
purāṇaṁ vā ghr̥taṁ dadyādyavāgūmaṇḍamiśritam||116|| | purāṇaṁ vā ghr̥taṁ dadyādyavāgūmaṇḍamiśritam||116|| | ||
kaNAM madhuyutAM pItvA takraM pItvA sacitrakam||113|| | kaNAM madhuyutAM pItvA takraM pItvA sacitrakam||113|| | ||
jagdhvA vA bAlabilvAni mucyate jaTharAmayAt| | jagdhvA vA bAlabilvAni mucyate jaTharAmayAt| | ||
bAlabilvaM guDaM tailaM pippalIM vishvabheShajam| | bAlabilvaM guDaM tailaM pippalIM vishvabheShajam| | ||
lihyAdvAte pratihate sashUlaH sapravAhikaH||114|| | lihyAdvAte pratihate sashUlaH sapravAhikaH||114|| | ||
bhojyaM mUlakaShAyeNa vAtaghnaishcopasevanaiH| | bhojyaM mUlakaShAyeNa vAtaghnaishcopasevanaiH| | ||
vAtAtisAravihitairyUShairmAMsarasaiH khaDaiH||115|| | vAtAtisAravihitairyUShairmAMsarasaiH khaDaiH||115|| | ||
pUrvoktamamlasarpirvA ShaTpalaM vA yathAbalam| | pUrvoktamamlasarpirvA ShaTpalaM vA yathAbalam| | ||
purANaM vA ghRutaM dadyAdyavAgUmaNDamishritam||116|| | purANaM vA ghRutaM dadyAdyavAgUmaNDamishritam||116|| | ||
*If the movement of ''vata'' (flatus) is obstructed resulting in colic pain and dysentery, then the patient should be given tender fruits of ''bilva'', jaggery, oil, ''pippali'' and ''shunthi''. | |||
*Diet prepared with ''vata'' alleviating ingredients along with the vegetable soup, meat soup and ''khada'' (a type of sour drink) described under ''vataja atisara'' should be given. | |||
*Sour medicated ghee like ''changeri ghrita'' or ''shatpala ghrita'' (C.S. Chi. 5: 147-148 or (ten years) old ghee mixed with ''yavagu'' (thick gruel) and ''manda'' (thin gruel) should be given [113-116]. | |||
==== Picchā-basti and anuvāsana-basti ==== | ==== Picchā-basti and anuvāsana-basti ==== | ||