Changes

Jump to navigation Jump to search
121 bytes added ,  20:37, 10 June 2018
Line 1,493: Line 1,493:  
Application of ''tikta ekṣvākvādi tailam'' is useful in itching, ''kuṣṭha'' and ''vāta kapha'' dominated diseases. [108-110]
 
Application of ''tikta ekṣvākvādi tailam'' is useful in itching, ''kuṣṭha'' and ''vāta kapha'' dominated diseases. [108-110]
   −
==== Kanakaksheeri tailam ====
+
==== ''Kanakaksheeri tailam'' ====
    
कनकक्षीरी शैला भार्गी दन्त्याः फलानि मूलं च|  
 
कनकक्षीरी शैला भार्गी दन्त्याः फलानि मूलं च|  
 
जातीप्रवालसर्षपलशुनविडङ्गं करञ्जत्वक्||१११||  
 
जातीप्रवालसर्षपलशुनविडङ्गं करञ्जत्वक्||१११||  
 +
 
सप्तच्छदार्कपल्लवमूलत्वङ्निम्बचित्रकास्फोताः|  
 
सप्तच्छदार्कपल्लवमूलत्वङ्निम्बचित्रकास्फोताः|  
 
गुञ्जैरण्डं बृहतीमूलकसुरसार्जकफलानि||११२||  
 
गुञ्जैरण्डं बृहतीमूलकसुरसार्जकफलानि||११२||  
 +
 
कुष्ठं पाठा मुस्तं तुम्बुरुमूर्वावचाः सषड्ग्रन्थाः [१] |  
 
कुष्ठं पाठा मुस्तं तुम्बुरुमूर्वावचाः सषड्ग्रन्थाः [१] |  
 
एडगजकुटजशिग्रुत्र्यूषणभल्लातकक्षवकाः||११३||  
 
एडगजकुटजशिग्रुत्र्यूषणभल्लातकक्षवकाः||११३||  
 +
 
हरितालमवाक्पुष्पी तुत्थं कम्पिल्लकोऽमृतासञ्ज्ञः|  
 
हरितालमवाक्पुष्पी तुत्थं कम्पिल्लकोऽमृतासञ्ज्ञः|  
 
सौराष्ट्री कासीसं दार्वीत्वक् सर्जिकालवणम्||११४||  
 
सौराष्ट्री कासीसं दार्वीत्वक् सर्जिकालवणम्||११४||  
 +
 
कल्कैरेतैस्तैलं करवीरकमूलपल्लवकषाये|  
 
कल्कैरेतैस्तैलं करवीरकमूलपल्लवकषाये|  
 
सार्षपमथवा तैलं गोमूत्रचतुर्गुणं साध्यम्||११५||  
 
सार्षपमथवा तैलं गोमूत्रचतुर्गुणं साध्यम्||११५||  
 +
 
स्थाप्यं कटुकालाबुनि तत्सिद्धं तेन मण्डलान्याशु|  
 
स्थाप्यं कटुकालाबुनि तत्सिद्धं तेन मण्डलान्याशु|  
 
भिन्द्याद्भिषगभ्यङ्गात्कृमींश्च कण्डूं च विनिहन्यात्||११६||  
 
भिन्द्याद्भिषगभ्यङ्गात्कृमींश्च कण्डूं च विनिहन्यात्||११६||  
 +
 
इति कनकक्षीरीतैलम्
 
इति कनकक्षीरीतैलम्
 +
 
kanakakṣīrī śailā bhārgī dantyāḥ phalāni mūlaṁ ca|  
 
kanakakṣīrī śailā bhārgī dantyāḥ phalāni mūlaṁ ca|  
 
jātīpravālasarṣapalaśunaviḍaṅgaṁ karañjatvak||111||  
 
jātīpravālasarṣapalaśunaviḍaṅgaṁ karañjatvak||111||  
 +
 
saptacchadārkapallavamūlatvaṅnimbacitrakāsphōtāḥ|  
 
saptacchadārkapallavamūlatvaṅnimbacitrakāsphōtāḥ|  
 
guñjairaṇḍaṁ br̥hatīmūlakasurasārjakaphalāni||112||  
 
guñjairaṇḍaṁ br̥hatīmūlakasurasārjakaphalāni||112||  
 +
 
kuṣṭhaṁ pāṭhā mustaṁ tumburumūrvāvacāḥ saṣaḍgranthāḥ [1] |  
 
kuṣṭhaṁ pāṭhā mustaṁ tumburumūrvāvacāḥ saṣaḍgranthāḥ [1] |  
 
ēḍagajakuṭajaśigrutryūṣaṇabhallātakakṣavakāḥ||113||  
 
ēḍagajakuṭajaśigrutryūṣaṇabhallātakakṣavakāḥ||113||  
 +
 
haritālamavākpuṣpī tutthaṁ kampillakō'mr̥tāsañjñaḥ|  
 
haritālamavākpuṣpī tutthaṁ kampillakō'mr̥tāsañjñaḥ|  
 
saurāṣṭrī kāsīsaṁ dārvītvak sarjikālavaṇam||114||  
 
saurāṣṭrī kāsīsaṁ dārvītvak sarjikālavaṇam||114||  
 +
 
kalkairētaistailaṁ karavīrakamūlapallavakaṣāyē|  
 
kalkairētaistailaṁ karavīrakamūlapallavakaṣāyē|  
 
sārṣapāmāthavā tailaṁ gōmūtracaturguṇaṁ sādhyam||115||  
 
sārṣapāmāthavā tailaṁ gōmūtracaturguṇaṁ sādhyam||115||  
 +
 
sthāpyaṁ kaṭukālābuni tatsiddhaṁ tēna maṇḍalānyāśu|  
 
sthāpyaṁ kaṭukālābuni tatsiddhaṁ tēna maṇḍalānyāśu|  
 
bhindyādbhiṣagabhyaṅgātkr̥mīṁśca kaṇḍūṁ ca vinihanyāt||116||  
 
bhindyādbhiṣagabhyaṅgātkr̥mīṁśca kaṇḍūṁ ca vinihanyāt||116||  
 +
 
iti kanakakṣīrītailam
 
iti kanakakṣīrītailam
 +
 
kanakakShIrI shailA bhArgI dantyAH phalAni mUlaM ca|  
 
kanakakShIrI shailA bhArgI dantyAH phalAni mUlaM ca|  
 
jAtIpravAlasarShapalashunaviDa~ggaM kara~jjatvak||111||  
 
jAtIpravAlasarShapalashunaviDa~ggaM kara~jjatvak||111||  
 +
 
saptacchadArkapallavamUlatva~gnimbacitrakAsphotAH|  
 
saptacchadArkapallavamUlatva~gnimbacitrakAsphotAH|  
 
gu~jjairaNDaM bRuhatImUlakasurasArjakaphalAni||112||  
 
gu~jjairaNDaM bRuhatImUlakasurasArjakaphalAni||112||  
 +
 
kuShThaM pAThA mustaM tumburumUrvAvacAH saShaDgranthAH [1] |  
 
kuShThaM pAThA mustaM tumburumUrvAvacAH saShaDgranthAH [1] |  
 
eDagajakuTajashigrutryUShaNabhallAtakakShavakAH||113||  
 
eDagajakuTajashigrutryUShaNabhallAtakakShavakAH||113||  
 +
 
haritAlamavAkpuShpI tutthaM kampillako~amRutAsa~jj~jaH|  
 
haritAlamavAkpuShpI tutthaM kampillako~amRutAsa~jj~jaH|  
 
saurAShTrI kAsIsaM dArvItvak sarjikAlavaNam||114||  
 
saurAShTrI kAsIsaM dArvItvak sarjikAlavaNam||114||  
 +
 
kalkairetaistailaM karavIrakamUlapallavakaShAye|  
 
kalkairetaistailaM karavIrakamUlapallavakaShAye|  
 
sArShapamathavA tailaM gomUtracaturguNaM sAdhyam||115||  
 
sArShapamathavA tailaM gomUtracaturguNaM sAdhyam||115||  
 +
 
sthApyaM kaTukAlAbuni tatsiddhaM tena maNDalAnyAshu|  
 
sthApyaM kaTukAlAbuni tatsiddhaM tena maNDalAnyAshu|  
 
bhindyAdbhiShagabhya~ggAtkRumIMshca kaNDUM ca vinihanyAt||116||  
 
bhindyAdbhiShagabhya~ggAtkRumIMshca kaNDUM ca vinihanyAt||116||  
 +
 
iti kanakakShIrItailam
 
iti kanakakShIrItailam
Kanakakṣīrī (Kankuṣṭha), śailā (manashila), bhārangi, fruits, root and tender leaves of dantī, sarṣapa, laśuna, viḍaṅga, bark, of karañja, saptacchadā, tender leaves, root and bark of arka, nimba, chitraka, āsphōtāḥ, guñja, eraṇḍa, root of br̥hatī, seeds of surasā and fruits of arjaka kuṣṭha, pāṭhā, musta, tumburu, vacā, murva, ṣaḍgranthā, ēḍagaja, kuṭaja, śigru, trikatu, bhallataka, kṣavaka, haritāla, avākpuṣpī (apāmārga), tuttha, kampillaka, amr̥tāsañjña (kharparika tuttha), saurāṣṭrī, kāsīsa, bark of dārvi, sarjikālavaṇa. All the above medicines should be pasted and oil should be added (either sesame or mustard oil) alongwith decoction of root and tender leaves of karavira and four times of oil, cows urine should be added and the same should be stored in container of kaṭukālābu. It immediately cures maṇḍala kuṣṭha by bhedan of mandala also cures kr̥imi and itching. This preparation is known as kanakakṣīrī taila .(111-116)
+
 
 +
''Kanakakṣīrī'' (''Kankuṣṭha''), ''śailā'' (''manashila''), ''bhārangi,'' fruits, root and tender leaves of ''dantī, sarṣapa, laśuna, viḍaṅga,'' bark of ''karañja'', ''saptacchadā,'' tender leaves, root and bark of ''arka, nimba, chitraka, āsphōtāḥ, guñja, eraṇḍa,'' root of ''br̥hatī,'' seeds of ''surasā'' and fruits of ''arjaka kuṣṭha, pāṭhā, musta, tumburu, vacā, murva, ṣaḍgranthā, ēḍagaja, kuṭaja, śigru, trikatu, bhallataka, kṣavaka, haritāla, avākpuṣpī'' (''apāmārga''), ''tuttha, kampillaka, amr̥tāsañjña'' (''kharparika tuttha''), ''saurāṣṭrī, kāsīsa,'' bark of ''dārvi, sarjikālavaṇa''. All the above medicines should be pasted and oil should be added (either sesame or mustard oil) along with decoction of root and tender leaves of ''karavira'' and four times of oil, cows urine should be added and the same should be stored in container of ''kaṭukālābu''. It immediately cures ''maṇḍala kuṣṭha'' by ''bhedana'' of ''mandala'' also cures ''kr̥imi'' and itching. This preparation is known as ''kanakakṣīrī taila'' .[111-116]
    
==== Sidhmahara lepa ====
 
==== Sidhmahara lepa ====

Navigation menu