Changes

Jump to navigation Jump to search
Line 970: Line 970:  
na svēdyāḥ pittadāhārtā raktasvēdātivartinaḥ|  
 
na svēdyāḥ pittadāhārtā raktasvēdātivartinaḥ|  
 
kṣīṇadhātubalā rūkṣā garbhiṇyaścāpi pittalāḥ||82||  
 
kṣīṇadhātubalā rūkṣā garbhiṇyaścāpi pittalāḥ||82||  
 +
 
kōṣṇaiḥ kāmamuraḥkaṇṭhaṁ snēhasēkaiḥ saśarkaraiḥ|  
 
kōṣṇaiḥ kāmamuraḥkaṇṭhaṁ snēhasēkaiḥ saśarkaraiḥ|  
 
utkārikōpanāhaiśca svēdayēn mr̥dubhiḥ kṣaṇam||83||  
 
utkārikōpanāhaiśca svēdayēn mr̥dubhiḥ kṣaṇam||83||  
 +
 
tilōmāmāṣagōdhūmacūrṇairvātaharaiḥ saha|  
 
tilōmāmāṣagōdhūmacūrṇairvātaharaiḥ saha|  
 
snēhaiścōtkārikā sāmlaiḥ sakṣīrairvā kr̥tā hitā||84||  
 
snēhaiścōtkārikā sāmlaiḥ sakṣīrairvā kr̥tā hitā||84||  
 +
 
navajvarāmadōṣēṣu rūkṣasvēdaṁ vilaṅghanam|  
 
navajvarāmadōṣēṣu rūkṣasvēdaṁ vilaṅghanam|  
 
samīkṣyōllēkhanaṁ vā'pi kārayēllavaṇāmbunā||85||  
 
samīkṣyōllēkhanaṁ vā'pi kārayēllavaṇāmbunā||85||  
 +
 
atiyōgōddhataṁ vātaṁ dr̥ṣṭvā vātaharairbhiṣak|  
 
atiyōgōddhataṁ vātaṁ dr̥ṣṭvā vātaharairbhiṣak|  
 
rasādyairnātiśītōṣṇairabhyaṅgaiśca śamaṁ nayēt||86||  
 
rasādyairnātiśītōṣṇairabhyaṅgaiśca śamaṁ nayēt||86||  
 +
 
udāvartē tathā''dhmānē mātuluṅgāmlavētasaiḥ|  
 
udāvartē tathā''dhmānē mātuluṅgāmlavētasaiḥ|  
 
hiṅgupīlubiḍaiścānnaṁ yuktaṁ syādanulōmanam||87||  
 
hiṅgupīlubiḍaiścānnaṁ yuktaṁ syādanulōmanam||87||  
 +
 
na svedyAH pittadAhArtA raktasvedAtivartinaH |  
 
na svedyAH pittadAhArtA raktasvedAtivartinaH |  
 
kShINadhAtubalA rUkShA garbhiNyashcApi pittalAH ||82||  
 
kShINadhAtubalA rUkShA garbhiNyashcApi pittalAH ||82||  
 +
 
koShNaiH kAmamuraHkaNThaM snehasekaiH sasharkaraiH |  
 
koShNaiH kAmamuraHkaNThaM snehasekaiH sasharkaraiH |  
 
utkArikopanAhaishca svedayen mRudubhiH kShaNam ||83||  
 
utkArikopanAhaishca svedayen mRudubhiH kShaNam ||83||  
 +
 
tilomAmAShagodhUmacUrNairvAtaharaiH saha |  
 
tilomAmAShagodhUmacUrNairvAtaharaiH saha |  
snehaishcotkArikA sAmlaiH sakShIrairvA kRutA hitA ||84||  
+
snehaishcotkArikA sAmlaiH sakShIrairvA kRutA hitA ||84||
 +
 
navajvarAmadoSheShu rUkShasvedaM vila~gghanam |  
 
navajvarAmadoSheShu rUkShasvedaM vila~gghanam |  
 
samIkShyollekhanaM vA~api kArayellavaNAmbunA ||85||  
 
samIkShyollekhanaM vA~api kArayellavaNAmbunA ||85||  
 +
 
atiyogoddhataM vAtaM dRuShTvA vAtaharairbhiShak |  
 
atiyogoddhataM vAtaM dRuShTvA vAtaharairbhiShak |  
 
rasAdyairnAtishItoShNairabhya~ggaishca shamaM nayet ||86||  
 
rasAdyairnAtishItoShNairabhya~ggaishca shamaM nayet ||86||  
 +
 
udAvarte tathA~a~adhmAne mAtulu~ggAmlavetasaiH |  
 
udAvarte tathA~a~adhmAne mAtulu~ggAmlavetasaiH |  
 
hi~ggupIlubiDaishcAnnaM yuktaM syAdanulomanam ||87||
 
hi~ggupIlubiDaishcAnnaM yuktaM syAdanulomanam ||87||
Contra-indication for swedana in shwasa: The patient of shwasa and hikka suffering from burning sensation, bleeding, and excessive sweating, depleted dhatus, loss of strength, dryness, and associated with condition of pregnancy or having pitta prakriti should not be administered swedana (sudation).  
+
 
Mridu swedana (mild sudation): In such condition, if it is very essential then mild sudation should be given over chest and throat region for short duration, in the form of parisheka with warm oil or application of warm utkarika (a kind of poultice) mixed with sugar or upanaha(poultice).  
+
===== Contra-indication for ''swedana'' in ''shwasa'' =====
Utkarika(poultice): Utkarika is prepared with powders of sesame, black gram and wheat are mixed with vatahara sneha and gruel and swedana is done Or warm gruel and milk are used for swedana in the form of parisheka.  
+
 
Vamana: The patient suffering from fever of recent origin and ama dosha should be treated with ruksha sweda and langhana. Or vamana (emesis) should be induced by administering saindhavalavana (rock salt) and water.  
+
The patient of ''shwasa'' and ''hikka'' suffering from burning sensation, bleeding, and excessive sweating, depleted ''dhatus'', loss of strength, dryness, and associated with condition of pregnancy or having ''pitta prakriti'' should not be administered ''swedana'' (sudation).  
Meal should be taken along with vata alleviating meat soups etc. in condition of aggravation of vata due to excessive vamana. Alleviation of vata should also be done by massage with vatahara drugs which are not cold, nor hot in property.  (82-87)
+
 
Two types of patients as per dosha dominance:
+
===== ''Mridu swedana'' (mild sudation) =====
 +
 
 +
In such condition, if it is very essential then mild sudation should be given over chest and throat region for short duration, in the form of ''parisheka'' with warm oil or application of warm ''utkarika'' (a kind of poultice) mixed with sugar or ''upanaha''(poultice).
 +
 +
===== ''Utkarika''(poultice) =====
 +
 
 +
''Utkarika'' is prepared with powders of sesame, black gram and wheat are mixed with ''vatahara sneha'' and gruel and ''swedana'' is done or warm gruel and milk are used for ''swedana'' in the form of ''parisheka''.  
 +
 
 +
===== ''Vamana'' =====
 +
 
 +
The patient suffering from fever of recent origin and ''ama dosha'' should be treated with ''ruksha sweda'' and ''langhana''. Or ''vamana'' (emesis) should be induced by administering ''saindhavalavana'' (rock salt) and water.  
 +
 
 +
Meal should be taken along with ''vata''alleviating meat soups etc. in condition of aggravation of ''vata'' due to excessive ''vamana''. Alleviation of ''vata'' should also be done by massage with ''vatahara'' drugs which are not cold, nor hot in property.  [82-87]
 +
 
 +
==== Two types of patients as per ''dosha'' dominance ====
 +
 
 
हिक्काश्वासामयी ह्येको बलवान् दुर्बलोऽपरः |  
 
हिक्काश्वासामयी ह्येको बलवान् दुर्बलोऽपरः |  
 
कफाधिकस्तथैवैको रूक्षो बह्वनिलोऽपरः ||८८||  
 
कफाधिकस्तथैवैको रूक्षो बह्वनिलोऽपरः ||८८||  

Navigation menu