Changes

Line 535: Line 535:  
   
 
   
 
स्निग्धाम्ललवणमधुरं पानं बस्तिश्च मारुते कोष्णः|  
 
स्निग्धाम्ललवणमधुरं पानं बस्तिश्च मारुते कोष्णः|  
 +
 
शीतं तिक्तकषायं मधुरं पित्ते च रक्ते च||४३||  
 
शीतं तिक्तकषायं मधुरं पित्ते च रक्ते च||४३||  
    
तिक्तोष्णकषायकटुश्लेष्मणि सङ्ग्राहि वातनुच्छकृति|  
 
तिक्तोष्णकषायकटुश्लेष्मणि सङ्ग्राहि वातनुच्छकृति|  
 +
 
पाचनमामे पानं पिच्छासृग्बस्तयो रक्ते||४४||  
 
पाचनमामे पानं पिच्छासृग्बस्तयो रक्ते||४४||  
    
अतिसारं प्रत्युक्तं मिश्रं द्वन्द्वादियोगजेष्वपि च|  
 
अतिसारं प्रत्युक्तं मिश्रं द्वन्द्वादियोगजेष्वपि च|  
 +
 
तत्रोद्रेकविशेषाद्दोषेषूपक्रमः कार्यः||४५||
 
तत्रोद्रेकविशेषाद्दोषेषूपक्रमः कार्यः||४५||
   Line 546: Line 549:     
snigdhāmlalavaṇamadhuraṁ pānaṁ bastiśca mārutē kōṣṇaḥ|  
 
snigdhāmlalavaṇamadhuraṁ pānaṁ bastiśca mārutē kōṣṇaḥ|  
 +
 
śītaṁ tiktakaṣāyaṁ madhuraṁ pittē ca raktē ca||43||  
 
śītaṁ tiktakaṣāyaṁ madhuraṁ pittē ca raktē ca||43||  
    
tiktōṣṇakaṣāyakaṭuślēṣmaṇi saṅgrāhi vātanucchakṛti|  
 
tiktōṣṇakaṣāyakaṭuślēṣmaṇi saṅgrāhi vātanucchakṛti|  
 +
 
pācanamāmē pānaṁ picchāsṛgbastayō raktē||44||  
 
pācanamāmē pānaṁ picchāsṛgbastayō raktē||44||  
    
atisāraṁ pratyuktaṁ miśraṁ dvandvādiyōgajēṣvapi [1] ca|  
 
atisāraṁ pratyuktaṁ miśraṁ dvandvādiyōgajēṣvapi [1] ca|  
 +
 
tatrōdrēkaviśēṣāddōṣēṣūpakramaḥ kāryaḥ||45||  
 
tatrōdrēkaviśēṣāddōṣēṣūpakramaḥ kāryaḥ||45||  
   Line 557: Line 563:     
snigdhAmlalavaNamadhuraM pAnaM bastishca mArute koShNaH|  
 
snigdhAmlalavaNamadhuraM pAnaM bastishca mArute koShNaH|  
 +
 
shItaM tiktakaShAyaM madhuraM pitte ca rakte ca||43||  
 
shItaM tiktakaShAyaM madhuraM pitte ca rakte ca||43||  
    
tiktoShNakaShAyakaTushleShmaNi sa~ggrAhi vAtanucchakRuti|  
 
tiktoShNakaShAyakaTushleShmaNi sa~ggrAhi vAtanucchakRuti|  
 +
 
pAcanamAme pAnaM picchAsRugbastayo rakte||44||  
 
pAcanamAme pAnaM picchAsRugbastayo rakte||44||  
    
atisAraM pratyuktaM mishraM dvandvAdiyogajeShvapi  ca|  
 
atisAraM pratyuktaM mishraM dvandvAdiyogajeShvapi  ca|  
 +
 
tatrodrekavisheShAddoSheShUpakramaH kAryaH||45||
 
tatrodrekavisheShAddoSheShUpakramaH kAryaH||45||
    +
Here the ślōkas (verses) remain-
   −
Here the ślōkas (verses) remain-
   
(Besides the above some more treatment-principles useful in atisāras are given below as per the factors involved)
 
(Besides the above some more treatment-principles useful in atisāras are given below as per the factors involved)
Vāta: snigdha (unctuous) amla (sour) lavaṇa (salty) and madhura (sweet) liquids orally and
+
 
warm bastis with same substances.  
+
#Vāta: snigdha (unctuous) amla (sour) lavaṇa (salty) and madhura (sweet) liquids orally and warm bastis with same substances.  
Pitta and rakta: cold bitter astringent and sweet subsances.
+
#Pitta and rakta: cold bitter astringent and sweet subsances.
Kapha: bitter, hot, astringent and pungent subsances.
+
#Kapha: bitter, hot, astringent and pungent subsances.
Śakṛt (stool): saṅgrāhi (checks atisāra through improving the digestion) and vātaghna  
+
#Śakṛt (stool): saṅgrāhi (checks atisāra through improving the digestion) and vātaghna (measures)
(measures)
+
#Āma: pāchana (measures digesting āma)
Āma: pāchana (measures digesting āma)
+
#Rakta:  picchābasti and raktabasti   
Rakta:  picchābasti and raktabasti   
+
#Atisāra may also be in combination of two or more factors. In those conditions treatment is to be planned according to dominance of the doṣhas (and the factors involved). [43-45]
Atisāra may also be in combination of two or more factors. In those conditions treatment is to be planned according to dominance of the doṣhas (and the factors involved). (43-45)
      
==== Summary ====
 
==== Summary ====